Zaldi haragiaren krisitik hiru urte: zer ikasi dugu geroztik?
Duela hiru urte jazo zen zaldikiaren eskandaluak hautsak harrotu zituen elikaduraren industrian. Hainbat enpresak behikia zelakoan zaldi haragia erabili zuten beren produktuak egiteko. Irlandako ABP Food izan zen zaldikiaren auziak kolpatutako lehena, eta ondoren hainbat enpresak hartu zioten lekukoa, tartean Nafarroa Behereko Lur Berri kooperatibako Spangherok.
Egoera hartan, Erresuma Batuko gobernuak zaldi haragia elikagaietara nola iritsi zen aztertzeko ikerketa independente bat abiatu zuen. Ikerketa haren buru Chris Elliot izan zen, elikagaien segurtasunaren inguruko aditua. Berriki The Guardianeko Tom Levittekin solastu da Elliot, eta zaldikiaren krisiaz geroztik elikadura enpresek hainbat lezio ikasi dituztela azaldu du. Hemen nabarmendu dituen hiru gako:
Enpresek jada badakite elikadura krimena arrisku handia dela
Zaldi haragiaren aurretik, sare kriminalek elikadura kate osoan zuten eragina, baina haien jardunari ez zitzaion erreparatzen. Gaur egun, aitzitik, enpresak kontu handiz dabiltza horrelako praktikak eman ez daitezen. “Enpresek orain esfortzu askoz ere handiagoa egiten dute beren hornidura kateak ezagutu eta kontrolatzeko. Badakite materialak nondik lortzen dituzten, bai eta iruzurrek zer ondorio dakartzaten”, azaldu du Elliotek.
Europar Batasuneko autoritateek elikadura iruzurrak serioski hartu dituzte
Ellioten arabera, eskandalua aireratu zenean ez zegoen garbi nork zeukan ikerketak egiteko ardura. “Bizpahiru hilabete igaro ziren ardurak esleitu ziren arte, eta denbora hori igarota oso zaila da errudunak harrapatzea”. Orain elikadura iruzurren gaineko ardura Elikadura Krimenaren Unitatearena da. Hark elkarlanean dihardu Europolekin eta jakien segurtasunaren inguruko autoritateak biltzen dituen Elikadura Iruzurraren Sarearekin.
Negozio txikien kasuan arriskua ez da jaitsi
Supermerkatu handiek baliabideak dituzte beren hornidura kateak behar bezala ikertu eta ezagutzeko. Alabaina, negozio txikiek ez dute hainbesteko baliabiderik, eta Ellioten arabera, horrek iruzur arriskua handiagoa izatea dakar. Elliotek dio irtenbide posible bat izango litzatekeela enpresa handiek laguntza eskaintzea txikiagoak direnei.
Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]
'Nafarroako Intxaurra' marka kolektibo berriak Lizarraldeako, Erdialdeko eta Goi Erriberako zortzi ekoizle biltzen ditu. Kanpaina honetan 200 bat tona intxaur merkaturatuko dituzte, Nafarroan ekoizten den intxaur kopuruaren %46 inguru.
Aurtengo udan ez dugu gure hondartzetan marmoka gehiegirik ikusi. Baina ehunka pertsona izan dira Kantauriko postuetan artatuak, Galiziatik Euskal Herrira. Marmokak? Ez. Karabela portugaldarrak orduan? Ezta ere. Oraingoan, arrain baten eztenak izan dira ur-ertzean hankutsik... [+]
Haziak nola egin azaltzen duen jakintza praktikoa eta hazietan datzan ikuspegi politikoa. Biak uztartu dituzte Haziak liburuan Miguel Arribas Kelo-k eta Marc Badal-ek. Hamaika auzi baitaude jokoan hazi bakoitzean: biodibertsitatea vs estandarizazioa, autonomia vs menpekotasun... [+]
Liburuaren lehen aurkezpena irailaren 20an izango da, ostiralarekin, 18:30ean Azpeitiko Elikagunean. Bertan izango dira Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal egileak, Markel Lizasoain itzultzailea, Maitane Gartziandia diseinatzailea eta Dani Blanco argazkilaria. Egileen azalpenak... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Baserritarrek badute oporrik? Galdetu dute eskolan. Ezezkoa erantzun dute ikasleek. Orduan, egunero lanean, baserritar izan nahiko zenukete etorkizunean? Eta inork baserritarra izan nahi ez badu, nork egingo du guretzako janaria? Airean gelditu da galdera.
Pertsonaren osasun... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
2020an elikadura burujabetzaren aldeko akademiko batzuek adierazpen bat egin zioten Europar Batasunari: Itun Berdearen erdigunean dagoen hazkunde ekonomiko “berdearen” paradigmatik haratago joateko eskatu zioten.
EBko erakundeek nekazarien kezka batzuei soilik... [+]
Langileen %80ak ez du ordubete irauten arreta galdu gabe eta %20 inguru hamar minuturo distraitzen da. Kontzentratzeko gaitasun falta ez da soilik mugikorren eta estimulu teknologiko andanaren errua, elikadurak, kutsadurak eta oinarrian gure bizi estiloak ere zerikusi handia... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Zer behar du momentu honetan gure gorputzak? Kontzientzia hartu, gure ongizatean denborak, atsedenak, mugimenduak eta garaiko elikadurak duten eraginaz. Gure ingurune naturalak, jakintzaz ematen dizkigu urtean zehar behar ditugun elikagaiak eta, hala, elikagai freskoak,... [+]
Odei Etxeberri Bimboire, Gorka Roca Torre eta beraien seme Oihan eta Miru buruaskiak dira elikaduran. Horretarako, aztertu behar izan dute gorputzak zer elikagai eta zein kopurutan behar dituen; horiek zein janaritan dauden; urtaro bakoitzean horiek denak eskuratzeko zer landu... [+]