Zaintza eskubidearen aldeko eta indarkerien aurkako aldarriek hartu dituzte Euskal Herriko kaleak
Ipar Euskal Herrian greba feminista burutu dute M8an eta Hego Euskal Herrian mobilizazio jendetsuak egin dituzte hiri eta herrietan, arratsaldean. Azaroaren 30ean egin zen greba orokor feministaren bidean, Emakume Langileen Nazioarteko Egunean ere zaintza sistema aldatzeko mezuek hartu dituzte kaleak: publikoa eta komunitarioa izan behar duela aldarrikatu dute, eta manifestazioaren buruko pankartaren mezua herri askotan "zaintzarekin negoziorik ez" edo horren antzekoa izan da.
Frantziako Estatu mailan bideraturiko greba feministari lotu dira Ipar Euskal Herriko sindikatuak eta talde feministak martxoaren 8an eta hiru eremutan egin dute greba: soldatapeko lanean, zaintzan eta kontsumoan. Sindikatu guztiek bat egin dute mugimendu feministaren deialdiarekin eta egun osoan lanuztea eginik, arratsaldean Baionan manifestazioa egin dute. Aldarri andana entzunarazi dituzte, Jenofa Berhokoirigoinen kronikan irakur daitekeenez: soldata arrakalaren bukaera; zerbitzu publikoen babesa eta pribatizazioen bukaera; zaintzaren aitorpena eta banaketa justua; aborto eskubidea bermatzeko baldintzak; LGBTQI pertsonentzako aukera askatasun osoa; pertsona ezgaiztuen aurkako indarkeria sistemikoaren bukaera; indarkeria sexisten bukaera... Elkartasuna iparrorratz gisa jarriz, "bonbardaketa masiboen pean diren mundu mailako emakumeekilako" zein Frantziako Gobernuak bozkaturiko Immigrazio Lege arrazistaren mehatxupean diren papergabeei sostengua adierazi dute.
.jpg)
Hego Euskal Herrian zaintza sistema publikoaren aldeko aldarria nagusi
Zaintzarako eskubidea aldarrikatu dute milaka herritarrek kalean eta eskubide hori guztiontzako lortzeko "modu bakarra mobilizatzea" dela oroitarazi dute. Eusko Jaurlaritza lantzen ari den zaintza ituna ere izan dute hizpide, eta zaintza guztiontzako izan dadin bermeak eskatu dituzte: "Ez bada publiko izan beharraz hitz egiten, ez bada pribatizazioa bukatzeaz hitz egiten eta ez bada Atzerritartasun Legea deuseztatzeaz hitz egiten, ez goaz inora".
Hemen Ahotsak Iruñeko manifestazioa jasoz egin duen bideoa:
Hemen ikus daiteke hiriburuetako mobilizazioekin Hamaika Telebistak egindako bideoa:
BIDEOA |?? M8: 'Gure bizitzekin negoziorik ez!', hiriburuetako mobilizazioen laburpena.
?https://t.co/PzBxtSBGPS #GureanGaur #M8 #Martxoak8 @ehbfeminista @M8EuskalHerria pic.twitter.com/6ONmjqGGVp
— Hamaika Telebista (@HamaikaTb) March 8, 2024
Indarkeria anitzen aldarriak
Zaintza eskubideaz gain, toki bakoitzean indarkeriari lotutako bestelako gai eta arazo zehatzek ere izan dute isla, Berrian Maite Asensioren kronikak bildu duenez. Esaterako, Palestinan zapalduak eta herailak direnena (Villabonan, besteak beste), indarkeria matxista jasaten duten emakumeena (Baionan, besteak beste), trans eta ez-heteronormatiboek jasaten dutena (Donostian, besteak beste), prostitutek jasaten duten estigma eta infantilizatzea (Gasteizen, besteak beste), justizia feministaren aldeko aldarria (Iruñean, besteak beste), abortuaren aldeko aldarriak eta abortatzea oraindik estigmatizatua denaren salaketa (Baionan, besteak beste)...
Villabonan polizia indarkeria salatu dute, gogora ekarriz Ertzaintzak azken asteetan sei pertsona zauritu dituela. Ertzaintzaren jokabidea indarrean den eredu maskulinoarekin bat datorrela salatu dute eta "mugimendu feministatik besarkada" helarazi diote Xuharri eta bere sendiari.
Kantu eta bertso bidez ere plazaratu ziren aldarriak:
?Haize Lekuona gazteak bertsotan borobildu du Bidasoaldeko #M8 manifestazioa @Irun_informa|ko udaletxe aurrean. Gazako emakumeak gogoan hartu ditu, eta Bidasoko emakumeei "plazaren erdira ateratzeko" deia luzatu die, #alarde egunak gainerakoak bezala, #Martxoak8 behar dutelako pic.twitter.com/46x2FEBZR5
— KoldoNausia (@nausia_koldo) March 8, 2024
Martxoaren 8ari buruzko hainbat irakurgai
Jarraian irakur dezakezue Euskal Herriko Mugimendu Feministako kidea den Jone Gil Landabururi Leire Artolak egindako elkarrizketa: "Gure indarra instituzioen hipokrisiaren eta diskurtsoez jabetzeko ahaleginen gainetik dago".
Euskal Herriko Bilgune Feministaren adierazpena: "M8 dimentsio guztiak"
Lurre(z)ko haizpek publiko egin duten adierazpena irakur daiteke hemen eta Miren Amurizaren ahotsean entzun daiteke hemen.
Eraso LGTBI+fobiko eta matxistak espazio publikoan ematen direla gehien adierazi dute mugimendu hauek urtero ateratzen dituzten txostenen arabera. Gasteizko Mugimendu Feministak eta Lumagorri elkarteak guztien plazera erdigunean jarriko duen jai eredu bat nahi dute, eta neurri... [+]
Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.
Genero eskubideen urraketaren inguruan mintzatu gara Silvina Molina kazetariarekin. Télameko (Argentinako albiste agentzia publikoa) Generoen eta Aniztasunen ataleko editorea zen Molina, Javier Mileiren gobernuak martxoan agentzia itxi zuen arte. Kazetaritza, inklusioa... [+]
«Gatazkaren konponbidean baliagarria izango delakoan» EH Bilduko Lantalde Feministak egindako hausnarketa plazaratu du Arma Plazan. Igor Enparan alkateari «Jaizkibel konpainiak bakarrik betetzen duen legea betearazten hasteko, eta Alarde bakarra, guztiona eta... [+]
Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.
Kirol ugari egin ditu Mercedes Ortega Barrenak (Bilbo, 1967); hala nola atletismoa, paddel surfa eta orain arrauna. Hondarribiko HS2 Surf Center eskolako Dragon Boat taldeko kidea da. Batik bat minbizia duten edo izan duten emakumez osaturiko taldea da. Barrenak nabarmendu du... [+]
Gure bizitzan zehar, jaberik gabeko zenbat ibaitan bainatu gara? Senarrik gabeko zenbat baratzetatik elikatu gara? Zenbat hazi kreole lorarazi ditugu aitarengandik, osabarengandik edo anaia ezkongabearengandik heredatu ez ditugun lurretan? Azken batean, zenbat emakume ezagutzen... [+]
Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
Iruñerriko mugimendu feministak elkarretaratzea egin du uztailaren 7an, bezperan izandako lau eraso salatzeko. Berriozarren eta Tuteran bi gizon atxilotu dituzte sexu abusuengatik.
Desiraren, genero identitatearen eta erotikaren ikuspegia zabaltzeaz mintzatu da Igor Nabarro sexologoa. Nerabezaroan muineko lesio bat izan zuen, eta hori dela-eta zalantzan jarri zituen maskulinitatea eta sexualitatea. Salatu du istripuaren ostean ez zuela inongo heziketa... [+]
Lau hamarkada luzeko ibilbidea du Euskal Herrian bolleren borrokak; garaiko lesbiana feministen oinordekoak dira. Desira eta identitate sexual hutsa baino askoz gehiago da bollerismoa: sistema zisheteropatriarkal eta koloniala borrokatzeko estrategia politikoa, gorputzetik eta... [+]
Kaleak bete dituzte LGTBI Komunitatearen Nazioarteko Egunean. Salatu dute erakundeek aurpegia garbitzen dutela keinu sinbolikoekin.
Ipar Euskal Herriko lehen Emakumeen Etxeak ateak zabalduko ditu ondoko hilabeteetan Urruñan. Ostegunean, ekainaren 27an, ukan dute sorrera finkatzeko biltzar nagusia eta horren berri eman digu Véronique de la Devèze militante feministak.
Askotariko lanak egin ditu Miren Gaztañagak antzerkian, zineman zein telebistan, baita dantza edo musikari lotutako proiektuetan ere. Txani Rodriguezen Los últimos románticos (Seix Barral, 2020) eleberrian oinarritutako pelikularen errodajea amaitu... [+]