Zain. Noiztik? Noiz arte?
Gasteiz Antzokia – Euskararen Etxearen ibilbidea oso luzea izaten ari da. Luzeegia, aukeran. Pasa den mendeko 1990eko hamarkadan euskarazko kulturgintzan ardaztutako erreferentziazko gune bat irekitzeko ideia hasi zen Gasteizen zabaltzen. 2008-2009 urteetan, Eusko Alkartasunaren eta Alderdi Sozialistaren arteko akordio baten bidez, Gasteiz Antzokiaren proiekturako azterketa eta ondorengo proposamena landu ziren, eta Udal Batzak aho batez onartu zuen Gasteizek kulturgune euskaltzale bat izatea. 2014ko urrian, Alderdi Popularra alkatetzaren jabe zen garaian, udalaren eta proiektua lantzearen ardura zuen Lazarraga kultur elkartearen arteko hitzarmena sinatu zen. Ekitaldi horretan, Oihaneder Euskararen Etxea abiatu zen, euskararen babesgune eta arnasgune izan dena 2022ko ekainera bitartean. Hasieratik ere eztabaida iturri izan da Gasteiz Antzokiaren kokapena, hainbat eraikin publikok proiekturako duten egokitasuna proposatu eta aztertu baita urteotan. 2018an, proiektuaren behin betiko kokapena erabaki zen Errementari kaleko Ruiz Bergaratarren jauregian.
Bistan denez, hau bezalako proiektu estrategikoak garatzeko, erakunde publiko eta pribatuen arteko lankidetzarako esparruak zehazteak berebiziko garrantzia du. Hiri proiektu bat da, adostasun handiz landutakoa, elkarren esperientzia eta ezagutza baliatzen dituena, baliabideak eta proiektuaren iraunkortasuna bermatzen dituena eta jarduera kulturalen inpaktua eta audientzia handitzeko asmoa duena, besteak beste. Aberastasun soziala, kulturala zein ekonomikoa sortzen dituen ekimena da, zalantzarik gabe. Bakoitzari bere zereginak eta erantzukizunak esleitu zaizkio, baina honelako proiektuetan, harreman desorekatua egon ohi da eta, maiz, erakunde publikoaren jardunak, gardentasun ezak edo-eta kudeaketa desegokiak baldintzatu ohi dute erritmoa, bai eta proiektuaren beraren edo-eta proiektua kudeatzen duen erakundearen bideragarritasuna.
Proiektuaren egoera kezka larriz ikusten ari gara. Izan ere, 2022an Oihaneder Euskararen Etxea itxi zenetik, Gasteiz kulturgune euskaltzalerik gabe dago
Urte hauetan guztietan, Lazarraga Kultur Elkarteak izan du Gasteiz Antzokiaren proiektuaren lidergoa eta proposamen teknikoa zein programazio kulturala lantzen aritu da, 2023ko udazkenean kulturgunea zabaltzeko. Gaur egun ere, lanean segitzen dute eskaintza kulturala, deialdiak eta bestelakoak ireki orduko partekatzeko asmoarekin. 2022ko irailean, duela 18 hilabete, alegia, amaitu ziren jauregiaren obrak eta oraindik ere jauregiko hornikuntza batzuk bideratu gabe daude, ikus-entzunezkoena, esate baterako, nahiz eta aurreko legegintzaldian ardura zuen zinegotziak bideratzen ari zela agindu zuen.
Proiektua behingoagatik martxan jartzeko behar den bultzada ematea eskatzen ari gara egunotan. Espazioaren irekiera behar baino gehiago atzeratzen ari baita, salatu dugun bezala. Proiektuaren egoera kezka larriz ikusten ari gara. Izan ere, 2022an Oihaneder Euskararen Etxea itxi zenetik, Gasteiz kulturgune euskaltzalerik gabe dago. Hiriko erreferentziazko bilgune bat izatea lortu genuen, euskararen arnasgune, euskaraz eroso gozatzeko espazioa, kultur eskaintza zabal, oparo eta parte-hartzaile batekin, publiko guztientzat, eta azkeneko hilabete luze hauetan geratu gara lehengo kultur eskaintza aberatsa eskainiko digun erreferentziazko gunerik gabe, eta B planik gabe.
Jakin badakigu oraingo gobernua ahalegintzen ari dela egoera benetan larri honi konponbidea ematen. Denbora gehiegi pasa da udalak kulturgune berria irekiko zuela agindu zuenetik baina, eskatuta ere, oraindik ere ez dugu irekiera-data zehatzik. Horregatik, egoeraren larritasunaz jabetuta, aspaldian agindu ziren eta falta diren lizitazioak urgentziaz izapidetu daitezela eskatu beharra dago, kulturgune berriak berme osoz ateak irekitzeko.
Gasteiz eredugarria izan da askotan euskararen biziberritzeari dagokionez eta proiektu aitzindariak eta lankidetza molde berriak proposatzen jakin izan du. Espero dezagun aurrerantzean ere erreferentzia berreskuratzea, merezi eta behar dugun plaza berri hau eskura izan bezain pronto.
Rober Gutiérrez, euskaltzalea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?
Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]
Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]
Aste batzuk daramatzagu hedabide eta sare sozial guztietan Iñigo Errejoni indarkeria matxista batzuengatik egindako akusazioei buruzko iritziak entzuten. Horrekin batera, eztabaida asko sortzen ari dira: nola salatu behar dugun emakumeok, nolakoak izan behar duten gure... [+]
Badira hauteskundeek erabaki politikoei legezko izaera emateko baino ez dutela balio diotenak. Eta ez dira gutxi horrela pentsatzen dutenak. Bale, baina horrekin gauza asko esaten dira, besteak beste, benetako agintea, boterea, joko horretatik kanpo dagoela.
Baina –nire... [+]
Azken hamarkadotan euskalgintzan jardun izan dut, dela helduen euskalduntzean AEKn, dela hizkuntza-eskubideen defentsan Behatokian, dela euskararen normalizazioaren alde Euskalgintzaren Kontseiluan. Den-denetan egokitu zait euskalgintza edota herrigintza auzitan jartzen zutenen... [+]
Dakigunez, Hego Euskal Herriko Independentismo Instituzionalak ibilbide-orri jakin bati ekin dio. Espainiako Estatuarekin itun berri bat sinatzea. Bide horrek zenbait aldagai ala premisa nagusi erabiltzen ditu. Hala nola: PSOE ezkerreko alderdia da; Espainiako Estatua... [+]
Batzuetan, mehatxua behar izaten dugu arriskuan dagoenaren garrantziaz jabetzeko. Eta mehatxu horren tamainaren araberakoa izaten da balizko erasoari erantzuteko barruan sentitzen dugun indarra. Konturatu orduko, zeure burua ikusten duzu lanean, buru-belarri, galtzeko arriskuan... [+]
Agorrilaren 27an igorri nizuen gutunean, irailaren 10eko auzian euskaraz deklaratzeko asmoa nuela adierazi nizuen. Auzi honen hastapenean, epaile nagusiari euskaraz zekienez galdegin nion. Gutxiespenarekin ezetz erantzun zidan. Orduan, nere gutuna eskuratu zuenez frantsesez... [+]
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
Wikipedia.org-en arabera, Gish gallop (Gish-en lauhazka) edo falazien metrailadorea "eztabaida teknika bat da, aurkariari ahalik eta argudio gehienekin eraso egiten diona, argumentu horien zehaztasuna edo sendotasuna kontuan hartu gabe", eta albo-ondorio gisa... [+]
Terminoaren jatorria XIX. mendearen hasieran kokatzen da. Garai hartan, liberal ingelesen asmo inperialistek errusiarrekin talka egin zuten, Errusia Asian zabaltzen ari baitzen eta Ingalaterraren kolonizazio nahiak oztopatzen. Beren interesak babesteko, Ingalaterrak errusiarren... [+]