Zaharren egoitzak nazionalizatu eta medikalizatu behar dira
Zaharren egoitzetako heriotzak ez dira kasualitatea izan, ez dira gertatu adinekoak pertsona ahulagoak direlako. Hil egin dira egoitza horiek osasun arazoei aurre egiteko prestatuta ez daudelako, are gutxiago pandemia bati aurre egiteko.
Ez dago zoritxarreko pandemia honen ondorioz adinekoen egoitzetan jasandako tragediaren datu ofizialik. Maiatzaren 3ra arte, Espainiako Estatuko erkidegoek emandako datuen arabera, 15.300 pertsona baino gehiago hil dira adinekoak hartzen dituzten zentro publiko eta pribatuetan. Zati bat Hego Euskal Herrikoa da. Heriotza horiek ez dira kasualitatea izan, ez dira gertatu adinekoak pertsona ahulagoak direlako. Hil egin dira egoitza horiek osasun arazoei aurre egiteko prestatuta ez daudelako, are gutxiago pandemia bati aurre egiteko. Gehienak ez daude medikalizatuta. Hori dela eta, kudeatzaileek euren burua “defendatu” dute, esanez pertsona horiek zaintzen dituztela baina ez direla “ospitaleak”.
Nor dira kudeatzaile horiek? Adinekoentzako zentroek 4.500 milioi euro baino gehiago fakturatzen dute –2018ko datuen arabera– arrisku-kapitaleko funtsen bidez. Ustiapen-etekinen marjina %20 eta %25 artekoa da, eta batzuk %50era iristen dira, Angomed aholkularitza espezializatuaren arabera. Jakina da egoiliar bakoitzeko hilean 1.300 eta 3.000 euro artean kobratzen direla.
Ondorioa: adinekoen egoitzen pribatizazioa alde batera utzi behar da, funts handiek etekin handiekin gizentzeko balio izan baitu, besterik ez. Eta, beraz, egoitzak nazionalizatu behar dira, kudeaketaren eguneroko kontrola eta baliabide publikoen erabilera egokia ahalbidetzeko. Dagoeneko egin beharko litzatekeen premiazkoena, guztiak medikalizatzea da. Hau da, eguneko 24 orduetan arreta medikoa egotea egoitza bakoitzean.
Gure adinekoek merezi dute arretarik eta zaintzarik onena. Eta botere publikoek badakite non aurkitu behar diren baliabide ekonomikoak. Besteak beste, gastu militar milioidunak eta AHT bezalako obra faraonikoak albo batera utz ditzakete eta, bide batez, enplegu duina sortu.
Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.
Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.
Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.
.jpg)
Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]
Bi erizainetatik batek lanean eraso sexistak jasaten dituela azalerazi du Erizainen Ordenak joan den urte bukaeran egin ikerketak. 21.000 erizainek ihardetsi dute, sektore pribatu, publiko eta liberaletik. Hauetan 2.500 gizonak dira.
Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.
Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
.jpg)
Sánchez, 2019tik 2024ra Plangintza, Antolamendu eta Ebaluazio Sanitarioko zuzendaria izan zena, azaroan hasi zen Mutualia enpresako mediku-zuzendari gisa. 2024ko udan kargua utzi eta hiru hilabete eskasera egin zuen jauzia enpresa pribatura, Jaurlaritzaren oniritziarekin.
Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]
Arazo mentalak dituztenen kopurua haziz doa, oraindik ere estigma sozial handia dute atzean eta, horri aurre egiteko, buruko nahasmenduren bat dutenak lan mundura bideratzen saiatzen da Elkarkide, Nafarroako Parlamentuan azaldu duenez. Lan horretan jarraitzeko laguntza eskatu du.