Zabor-zulo egunak: kiratsa dario euskal oasiari
Hamasei urte nituela, gure Mallabiako Hambre baserriaren alboan zegoen putetxean bi pertsona tirokatu zituzten. Putetxean, Julián Sancristobalek, Ermuko alkate ohia eta Segurtasun Indarren zuzendari orokor ohia, diru beltza mugitzen zuela aipatzen zuten bertako bezero batzuek. Urte batzuk geroago, EAJren abokatu famatu baten bitartez jakin nuen Ignacio Astarloak, Euskadiko Parlamentuko abokatu ohia eta Estatuko Segurtasunaren idazkari ohia, Mallabiarekin harremana zuela. Bere ama gure baserrian lo egindakoa da. Handik gutxira, Hambreko jatetxean eta tabernan ezaguna zen artista baten bitartez, Jorge Fernández ministro ohiaren emaztearen berri jaso nuen, mallabitarren alaba eta euskal pilotarekin harremana izan zuena.
Horrelako istorio bitxiak gertatzen ziren Hambreko zuloan. Hiru hamarkadaren buruan, Mallabiatik gertu beste bi pertsona zendu dira, KondIa baserriarekin harremana duen beste zabor-zulo batean. Zaldibarko zabortegiaren jabeak Iñaki Arriola Eibarreko alkate ohiaren idazkaria izan zen Javier Sánchezekin harreman zuzena zuen, baita URA agentziako zuzendaria den Ernesto Martínez de Cabredorekin ere, SPRIko zuzendariorde ohi batekin, Confebaskeko lehendakari ohi batekin, Zaldibarko Zapai putetxearen arduradunarekin eta Joxean Tolosa pilotari ohiarekin ere bai.
Bezerokerian oinarritutako harreman hauek dira euskal oasiaren isiltasunaren legea bultzatzen dutenak. Jakitun ziren agintari batzuk, auzokide asko, zabortegira hurbiltzen ziren garraiolariak, zabortegiko langile batzuk… zulo horretan ustel usaina zegoela. Ustelkeria azaleratzea bezerokeriaren eskutik etortzen baita.
Herri hau oso txikia da eta denok ezagutzen dugu elkar, ustez. Kasuko, zabortegian nire lagun batek lan egiten duela hondamendiaren ondoren jakin nuen. Akaso, bi langile zendu ez balira, autopista zanpatu ez balitz eta Ipuruan jokatu beharreko partidua burutu balitz, agian oraindik ez nukeen jakingo.
Zaldibarko zabortegiaren jabeak, El conde de Eibar ezizenarekin ezaguna, Eitzaga auzoa munduko mapan kokatu du. Bere sozio baten errotan aurkitu zuten, zabortegia kokatzen den auzoan, Zaldibarko armarria. Herri honetan Peñafloridako Kondeak urgaziak eta uratzak erabili zituen bainuetxe bat eraikitzeko. Gaur egun, bainuetxea Ospitale Psikiatrikoa da. Antza denez, euskal gizartearen zaborra eta gaixotasuna Zaldibarko zuloan ezkutatu nahi izan ditugu urteotan. Kiratsa dario euskal oasiari.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]