Zabor-zulo egunak: kiratsa dario euskal oasiari
Hamasei urte nituela, gure Mallabiako Hambre baserriaren alboan zegoen putetxean bi pertsona tirokatu zituzten. Putetxean, Julián Sancristobalek, Ermuko alkate ohia eta Segurtasun Indarren zuzendari orokor ohia, diru beltza mugitzen zuela aipatzen zuten bertako bezero batzuek. Urte batzuk geroago, EAJren abokatu famatu baten bitartez jakin nuen Ignacio Astarloak, Euskadiko Parlamentuko abokatu ohia eta Estatuko Segurtasunaren idazkari ohia, Mallabiarekin harremana zuela. Bere ama gure baserrian lo egindakoa da. Handik gutxira, Hambreko jatetxean eta tabernan ezaguna zen artista baten bitartez, Jorge Fernández ministro ohiaren emaztearen berri jaso nuen, mallabitarren alaba eta euskal pilotarekin harremana izan zuena.
Horrelako istorio bitxiak gertatzen ziren Hambreko zuloan. Hiru hamarkadaren buruan, Mallabiatik gertu beste bi pertsona zendu dira, KondIa baserriarekin harremana duen beste zabor-zulo batean. Zaldibarko zabortegiaren jabeak Iñaki Arriola Eibarreko alkate ohiaren idazkaria izan zen Javier Sánchezekin harreman zuzena zuen, baita URA agentziako zuzendaria den Ernesto Martínez de Cabredorekin ere, SPRIko zuzendariorde ohi batekin, Confebaskeko lehendakari ohi batekin, Zaldibarko Zapai putetxearen arduradunarekin eta Joxean Tolosa pilotari ohiarekin ere bai.
Bezerokerian oinarritutako harreman hauek dira euskal oasiaren isiltasunaren legea bultzatzen dutenak. Jakitun ziren agintari batzuk, auzokide asko, zabortegira hurbiltzen ziren garraiolariak, zabortegiko langile batzuk… zulo horretan ustel usaina zegoela. Ustelkeria azaleratzea bezerokeriaren eskutik etortzen baita.
Herri hau oso txikia da eta denok ezagutzen dugu elkar, ustez. Kasuko, zabortegian nire lagun batek lan egiten duela hondamendiaren ondoren jakin nuen. Akaso, bi langile zendu ez balira, autopista zanpatu ez balitz eta Ipuruan jokatu beharreko partidua burutu balitz, agian oraindik ez nukeen jakingo.
Zaldibarko zabortegiaren jabeak, El conde de Eibar ezizenarekin ezaguna, Eitzaga auzoa munduko mapan kokatu du. Bere sozio baten errotan aurkitu zuten, zabortegia kokatzen den auzoan, Zaldibarko armarria. Herri honetan Peñafloridako Kondeak urgaziak eta uratzak erabili zituen bainuetxe bat eraikitzeko. Gaur egun, bainuetxea Ospitale Psikiatrikoa da. Antza denez, euskal gizartearen zaborra eta gaixotasuna Zaldibarko zuloan ezkutatu nahi izan ditugu urteotan. Kiratsa dario euskal oasiari.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Adimen artifiziala gizakion eremu asko ordezkatzen ari dela badakigu: erosotasuna, abiadura, efizientzia... Mundu kapitalista honen abiadura beharretan, gizakion ahalegina oztopo dela sinetsarazi digute. Gure, klase xumeen, egiteko eta sortzeko aukerak murrizteko erasoak leku... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
Autoestimuak batzuetan gauza intimoa dirudi. Baina autoestimuak zerikusia baldin badu norberak bere buruaz duen irudiarekin, norbere buruari ematen zaion balioarekin, zerikusia izango dute hartu ditzakeen erabakiek ere. Zer balio du erabakirik hartu ezin duen norbaitek? Eta... [+]
Sanmartinak gure baserrietan oso ezagunak dira, txerria hiltzeko garaia baita. Jende askok, ordea, ez du jakingo antzina San Martin egunak nekazaritza urtearen amaiera ezartzen zuela. Eta hori ez zen ahuntzaren gauerdiko eztula. Izan ere, urte amaierarekin etxeko ugazabari... [+]
Aste oso batez aritu gara Collodiren Pinotxoren abenturak liburuaren inguruan, unibertsitateko ikasgelan, Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako irakaslegaiekin. Gure erreferentzia nagusia Galtzagorrik 2011n argitara emandako edizio ederra izan da –hitzaurrea barne, 171... [+]
“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]