Zaballako espetxean hildako presoa zigortuta zegoen, ustez telefono mugikor bat izateagatik moduloz aldatzera behartua
Hala Bedik jakin duenez, 22 urteko gaztea zigortu egin zuten hil aurretik: moduluz aldatzera behartu zuten ustez telefono mugikor bat izateagatik. 13. moduluan zegoen, Zaballan bizi-baldintza kaskarrenak dituenetako batean.
Hilda aurkitu zuten Zaballako espetxeko funtzionarioek 22 urteko gazte bat asteartean, urtarrilaren 28an, 08:00etan, ziegak ireki zituztenean. Guardiako medikuei abisua eman arren, ezin izan zuten ezer egin. Ez omen zuen «biolentzia zantzurik».
Gaur bertan, bestalde, Eusko Jaurlaritzak jakinarazi duenez, beste preso bat hilda aurkitu dute Martuteneko espetxean. Erizaindegian zegoen presoa, hango ziega batean baitzegoen gorputzean zuen mina artatzen ari zitzaizkiolako. Espetxeko zaintzaileak ziegak irekitzera joan direnean aurkitu dute hilik. 57 urte zituen, eta behin behinean zegoen preso.
22 urteko gazte bat hila Zaballako espetxean
Gizonezkoa 2020ko irailetik zegoen preso. Ez zegoen suizidioaren prebentziorako programan, Bingen Zupiria bozeramaileak azaldu duenez, ez zutelako horretarako «zantzurik» ikusi.
Bozeramaileak esan du «harriduraz» hartu duela berria, eta espetxeak informazioa eta «laguntza» emango diola familiari.
Segurtasun Sailak ikerketa bat abiatuko du gertatua ikertzeko. Berdintasun, Justizia eta Gizarte Poliltiketako Sailak jakinarazi du informazioa «gardentasun proba gisa» eman dutela, baina ez dutela xehetasun gehiago emango.
Duela egun batzuk, Salhaketak salatu zuen 2020an gertatu zen preso baten heriotzaren inguruan ere «xehetasunak» falta direla. Zaballan zegoen 67 urteko G.B. presoa Gasteizko Santiago ospitalera eraman zuten 2020ko apirilean, ebakuntza kirurgiko bat egiteko. Hil egin zen handik bi egunera. Salhaketak uste du ez dela «behar bezala kontrolatu Ertzaintzaren jarduera».
BERRIAn jaso dutenez, 2020. urtean sei preso hil ziren Zaballan -Espainiako Estatuan 130 izan ziren-:
Apirilaren 7an. Zaballako preso bat zendu zen ospitalean, Gasteizen. Salhaketaren arabera, gaixotasun larri eta sendaezinak zituen, fisikoak eta psikikoak, eta, horren ondorioz, laster espetxetik ateratzekotan zen, beste instituzio batera eraman zezaten. Elkartearen arabera, apirilaren 8an ebakuntza bat egin behar zioten, eta Santiago ospitalera eraman zuten. Han, istiluren bat izan zuen erizainekin, eta ertzainek esku hartu zuten «indarra erabiliz», Salhaketak adierazi zuenez. Presoak bihotzekoa izan zuen.
Uztailaren 17an. 23 urteko preso bat hil zen kartzelan.
Irailaren 12an. Iruñeko 32 urteko preso batek bere burua urkatu zuen. Salhaketa elkartearen arabera, bitan eskatu zuen psikologoarengana eraman zezaten, alferrik. Abuztuaren 4an lekualdatu zuten Iruñeko espetxetik Zaballara; Iruñeko kartzelan erizaindegian zegoela jakinarazi zuen elkarteak.
Urriaren 1a. 35 urteko preso gasteiztar bat hilik agertu zela adierazi zuten.
Urriko azken astean. Buruko gaixotasun bat zuen emakume bat hilik agertu zen bere ziegan. Salhaketak esan zuenez, libre behar zuen, patologia larriak diagnostikatuta zituelako, baina ez zioten lekurik eman gaixoentzako inongo gunetan. Hori ezinbestekoa da baldintzapean aske geratzeko, eta, hortaz, preso zegoen.
Abenduaren 25ean. 50 bat urteko gizonezko baten gorpua agertu zen espetxeko bosgarren moduluan.
Nafarroako Salhaketak jakinarazi duenez, laguntza hori ezinbestekoa zen preso egondako pertsonek "gutxieneko oinarri ekonomiko bat" eduki zezaten, "askatasunean bizitzen hastera igarotzean". 480 eurokoa baino ez zen subsidioa.
Presoa ziegan aurkitu dute hilik ostegun iluntzean. Eusko Jaurlaritzak esan du suizidio kasu baten aztarnak dituela. Gainera, Jaurlaritzak 2021ean espetxeen eskumena jaso zuenetik hiltzen den zazpigarren presoa da.
Ostiralean aurkitu zuten hilotz, “gaindosi” zantzuekin, Naiz-ek argitaratu duenez. Jaurlaritzak ez du heriotza baieztatu asteartera arte, eta autopsiaren emaitzen zain dagoela adierazi du. EAEko espetxeen eskumena hartu zuenetik espetxean hiltzen den seigarren presoa... [+]
Espetxeetako osasun zerbitzuaren gabeziez mintzatu da Libertad Francés Lecumberri, Salhaketa Nafarroa elkarteko koordinatzailea: “Osasun arloko langileak espetxeko logikekin eta irizpideekin kutsatzen direnean, zenbait eskubideren bermatzaile izan beharrean,... [+]
Kartzeletako funtzionarioen protestak aitzakiatzat hartuta, milaka preso erabat giltzapetuta eduki dituzte Kataluniako sei espetxetan.
Iragan astean Oroitz Herrero 26 urteko irundarra hilik aurkitu zuten Arabako Zaballa espetxeko bere ziegan. Eusko Jaurlaritzaren arabera “heriotza naturala” izan zen. Gaztearen senideek ARGIAri adierazi diote, ordea, Herrerori ez diotela arreta mediku egokirik eman... [+]
Eusko Jaurlaritzak espetxeen transferentzia bere gain hartu zuenetik, duela bi urte eskas, laugarren heriotza izan da euskal kartzeletan, hirugarrena Zaballako espetxean.
Salatu du larunbatean bere burua urkatu zuen presoari ez zitzaiola suizidioen aurkako protokoloa ezarri eta ziegan bakarrik zegoela, aurreko egunetan “ondo ez zegoela” adierazi bazuen ere. Azpimarratu du Jaurlaritzak espetxeen eskumena hartu zuenetik bere buruaz... [+]
Salhaketa Arabak eman du heriotzaren berri. Elkartearen arabera, 47 urteko jatorri hegoamerikarreko gizonezkoa da hildakoa, eta bere burua urkatu du. Jaurlaritzak espetxeen eskumena hartu zuenetik Arabako espetxean hiltzen den bigarren presoa da.
Maiatzean ekin zioten gose grebari 17 preso politikok. Haien eskubide kultural eta territorialak errespetatzea, lege antiterrorista bertan behera uztea, Lanaren Nazioarteko Erakundearen 169 hitzarmena onartzea eta preso politiko maputxeen askatasuna exijitu dituzte.
Pasa den larunbatean (hilak 22) hasi ziren presoen arteko borrokak Ekuadorko Guayaquil hiriko Litoral espetxean. Iturri ofizialek jakinarazi dute 31 preso hil direla, eta hamahiru zauritu –baita polizia bat ere–. Poliziak eta Armadak "kontrola" berreskuratu... [+]
Presoen arteko liskar batek eragin ditu hilketak, polizia iturrien arabera. Azken urteetan Honduraseko espetxe batean gertatu den ezbehar handienetarikoa da.
Preso dauden pertsonen artean portaera suizida areagotu egiten da, faktore psikologiko eta soziodemografikoengatik. Hego Euskal Herrian, 2023an, bi presok egin zuten beren buruaz beste astebetean. Orain gutxi, Eusko Jaurlaritzak “laguntzarako presoen” irudia... [+]
Iragan urteko Frantziako Estatuko presondegien bilanak egoera gordina utzi du agerian. Dominique Simonnot txostenaren arduradunak azpimarratu du kartzelak jendez gainezka direla, beren edukieraren %200eraino batzuetan. Gain populakuntza horri lotzen dizkiete baldintza oker... [+]