Xanti Iparragirrek Eskoariatzako Aingeruguarda baserritik (Kortako Zelaia izenez ere ezaguna) ihes egin behar izan zuenekoa horrela kontauta du Biziaren azala liburuan.
"Goizeko lauretan lo hartu ezinik nenbilen eta zortizetan irten nintzen etxetik. Lo gelditu ziren emaztea, bost seme-alaba eta amona.
Bilkura bat neukan Arrasaten. Hamar eta erdietan bazen atsedenaldi bat. Hura baliatuz irtena nintzen handik. Hiru egun lehenago Gasteizera eramandako bi mutil ekarri behar nituen etxera. Martxoaren azken igandea izaki, gau hartan aldatua zuten ordua; horrek zenbait zalantza sortu zizkidan. Esandako tenorean eta lekuan ageri ez zirenez, lekuz aldatu nintzen. Irrati bidez jakin nuen gertatuaren berri. Bi mutiletatik bat hila zuten, bestea atxilotua.
Etxera bidean atera nintzen. Etxe ondoan konturatu nintzen bezala, han bazen ni baino lehenagokorik. Ibilgailua bertan utzi eta basora sartu nintzen. Beste errepidera joan eta han kamioi bat geldiarazi, zenbait kilometroz joan eta zenbait ordu pinu artean gordeta pasa ondoren, gau guztia ibiliaz, biharamun goizean etxe gaineko sasi artean nengoen. Baina han ez zegoen zer eginik; denak eramanak zituzten: ama, hiru alaba eta semea, oraindik adingabea. Haiek komisarietan zituzten. Amona haur ttikiareki, beste nonbait.
Zenbait egunetan amona ekarri zuten eta gure alaba ttikia eskuetatik zuela eman zion etxeari itzulia. Etxeko giltzak zakurren esku zeuden. Haiek zebiltzan han berek nahi bezala etorri eta joan, erleak erlauntzera bezala sartu-irtenean. Baina erleen alderantziz, ez baitzuten ezer ekartzen, eta beti bazuten zerbait eramateko. Ni dena ikusten eta ezer ezin egin.
Baserriari begira neramatzan egunak hemezortziraino luzatu ziren. Etxeko martxa zerbait aldatzen hasi zen; amak espetxean jarraitzen bazuen ere, hiru alaba eta semea behin-behineko askatasunean ziren. Ez zuten han goxotasun handirik aurkituko: balio zuen guztia eramanak eta gelditzen zirenak ongi astinduak. Ezer ere ez bere lekuan. Janariak janak, edariak edanak, paper guztiak eramanak edo erreak.
Niretzat garrantzitsua zen etxea etxekoen esku ikustea, biziak jarraitzen zuela ikustea. Baina hango egitekoa betea neukan".
Mikel Antzak Arroz Urez liburuan honela bukatzen dun Iparragirreren kontakizuna: "Hamar egunez torturatu zituzten Xantiren emazte Maria Luisa Guenetxea, eta Marijo, Marixol, Maite eta Xanti seme-alabak, Espainiako Poliziak Gasteizko Olagibel kalean duen egoitzan. Maria Luisak kartzelan eman zituen hurrengo sei urteak.
Marixolen bikotekidea zen Pana" [Joxe Manuel Ariztimuño, Espainiako Poliziak Gasteizko Florida parkean bertatik bertara tiro eginez hil zuen mutila].
Fermin Muguruzak kontzertua eskaini zuen pasa den larunbatean Martuteneko kartzelan, Iñaki Pikabea 'Piti' eta Joseba Sarrionandia ETAko kideek espetxe horretatik ihes egin eta 39 urtera. Orain, kontzertua dela-eta hainbat jenderen kexak jaso ostean, Eusko... [+]
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Dakigunez, Hego Euskal Herriko Independentismo Instituzionalak ibilbide-orri jakin bati ekin dio. Espainiako Estatuarekin itun berri bat sinatzea. Bide horrek zenbait aldagai ala premisa nagusi erabiltzen ditu. Hala nola: PSOE ezkerreko alderdia da; Espainiako Estatua... [+]
Asteazken honetan beste 93 biktima aitortu ditu estatuaren eta talde parapolizialen biktimen azterketak egiten dituen Balorazio Batzordeak. Baliabide faltagatik, bere lanarekin aurrera jarraitzeko zailtasunak ere aitortu ditu. Egiari Zor Fundazioak ongi baloratu du batzordearen... [+]
Josune Arriaga eta Aurken Sola, hurrenez hurren, hamalau eta hamasei urteko espetxealdien ostean, baldintzapeko askatasunean irten dira kalera Espetxe Zaintzako Epaile Zentralaren ebazpenaren bidez.
Juanje Soria abokatua urriaren 26an hil da, Iruñean. Foro Sozial Iraunkorreko kide ohiek Soria oroitu dute gutun honetan.
Iritzi ezberdinetako aktore politiko eta sindikalak "kontsentsu batera iristeko" ariketa egin izana eta "Frantziako Estatuak Euskal Herriko gatazkaren konponbidean duen ardura" agerian ezarri izana dira Bake Bideak azpimarratzen dituen ekarpenak.
Europar Batasunak presoen zigorren bateratzea erabaki zuen 2008an. Espainiak ez zuen agindu hori bete. Legearen erreforma etorri da, orain. 52 presori eraginen die neurriak. Sare elkarteko kide Mikel Mundiñanok xehetasunak eman dizkigu Metropoli Forala saioan.
Hori da ostegun honetan Sare elkarteak adierazi duena. Azken unera arte saiatu dira legearen erreforma gauza ez zedin, baina azkenean ez da berriz Espainiako Kongresuan bozkatu behar, PPk nahi zuen moduan. Hortaz, aste honetan bertan legea Espainiako Aldizkari Ofizialean... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]
Heldu da eguna: espetxetik aterako dute Ihintzaren aita. Une horixe du irekiera Eztizen Artolaren (Bilbo, 1999) Gurpilak eleberriak (Txalaparta, 2024). Hortik egingo du atzera, aita bisitatzeko kartzelara egiten dituen joan-etorrietan haur motxiladuna hazten, egoeraz jabetzen... [+]
La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
Orain 180 urte sortu zenetik lehen aldiz, kuarteletik kanpo eta Gasteizko erdigunean ospatu du Guardia Zibilak bere patroiaren eta hispanitatearen eguna. Bertan izan dira Gasteizko alkate Maider Etxebarria, Espainiako Gobernuko ordezkari Marisol Garmendia, Gasteizko gotzaina eta... [+]