Xabier Erkiziaren idi-gurdien zaratak Madril hartuko du
Madrilgo Cinetecak lau saioko zikloa eskainiko dio Xabier Erkizia ikerlari, ekoizle eta soinu-artistari otsailaren 17tik 20ra bitartean. Zikloaren barruan estreinatuko da Erkiziaren lehen film luzea, O Gemer (Intziria), Donostiako Zinemalditik pasa ostean.
Izan behar du zerbait euskal idi-gurdiaren soinuak. Victor Hugo liluratuta utzi zuen: “Ez Weber-en koru batek, ez Beethoven-en sinfonia batek, ez Mozart-en melodia batek sorrarazi dute inoiz gaizki harriztatutako bide batean gaizki koipeztatutako bi gurpil horien karranka haserreak ene baitan sorrarazi zuena loriazkoz eta ezin esan ahalakoz”. Hitz horiekin deskribatu zuen XIX. mendeko nobelagile handiak deskribaezina dirudien hotsa, Koldo Izagirrek euskaratu zizkion testuak biltzen dituen Idi-orgaren karranka liburuan irakur daitekeenez.
Joan zen Hugoren mendea, joan zen hurrengoa ere, XXI.enera iritsi eta idi-gurdiaren soinu hori berriz ere. Izango du zerbait, bai. “Antzinako zarata bati buruzko film berri bat” azpitituluarekin aurkeztu zuen Xabier Erkiziak bere lehen film luzea azkeneko Donostiako Zinemaldian. Euskal idi-gurdiek egiten duten soinu bitxiari jarraituz egindako bidaia geografiko eta historikoa da. Lan esperimentala, bilatzen duena Kantauri isurialdean 1960ko hamarkadaraino entzun zitekeen soinu bat gaur egun. Baina ez hemen, Brasilgo erdialdean baizik.
Azken 10 urteetan Erkiziak idi-gurdien soinua ikertzen emandako denboraren emaitza da O Gemer. Tamara García Iglesias produktoreak ikusi zuen ikerketa-lan horrek pelikula bat egiteko aukera ematen zuela eta ekoizlearen proposamen horri jarraituz jarri zen abian proiektua. Baita burutu ere: elkarrizketarik gabeko 63 minutuko dokumental bat, idi-orgen karranka hori, Victor Hugo liluratu zuen zarata hori gaur egungo begi-belarriei erakusten diena modu gordinean, ia biolentoan.
Hiru emanaldi Madrilen
Zinemaldiaz gain, Bilboko Zinebiren azken edizioan ere ikusi ahal izan zen O Gemer, baita Porto/Post/Doc festibalaren bederatzigarren edizioan ere. Otsailean berriz, Madrilen hiru emanaldi antolatu dituzte (hilaren 17an, 18an eta 19an, hirurak 20:00etan Azcona aretoan).
Horietatik lehenbizikoan, Erkiziak hitz egingo du filmaren gaiaz. 18ko saioan berriz, O Gemer-ekin lotutako bi pieza labur ikusi ahalko dira –Aboio #4 eta Aboio #1–; eta 19koan beste bi –Aboio #2 eta Aboio #3–. Madrilen Erkiziaren inguruan antolatu duten zikloa amaitzeko, “Los sonidos y los días de Xabier Erkizia” (Xabier Erkiziaren soinuak eta egunak) izeneko saioa antolatu dute, hiru Aboio proiektatuko dituena.
Horiekin batera, Ferreyra, un film concrète ere ikusi ahal izango da, Erkiziak eta García Iglesiasek Beatriz Ferreyra konpositoreari buruz egindako 19 minutuko lana. Musika konkretuaren alorreko artista garrantzitsuenetako bat da Ferreyra eta pieza labur horretan haren etxera egindako bisita bat erakusten zaio ikusleari, azken hamarkadetan osatu dituen konposizioen zatiez lagunduta.
Memorias de un Lian Nain ere emango dute otsailaren 20ko saioan. 2008an eta 2009an Ekialdeko Timorren egindako grabazioak jasotzen ditu soinu-obra honek eta herrialde hartako ahozko kultura ulertzeko gakoa den “hitzen maisua”-ren figura aztertzen du. Emanaldiok amaitzean, publikoarekin solasaldia izango du Erkiziak.
Donostiako Tabakaleran, beste urte batez, hitza eta irudia elkar nahasi eta lotu dituzte Zinea eta literatura jardunaldietan. Aurten, Chantal Akerman zinegile belgikarraren obra izan dute aztergai; haren film bana hautatu eta aztertu dute Itxaro Bordak, Karmele Jaiok eta Danele... [+]
35 film aurkeztu dira lehiaketara eta zortzi aukeratu dituzte ikusgai egoteko Euskal Herriko 51 udalerritan. Euskarazko lanak egiten dituzten sortzaileak eta haiek ekoitzitako film laburrak ezagutaraztea da helburua. Taupa mugimenduak antolatzen du ekimena.
Pantailak Euskarazek eta Hizkuntz Eskubideen Behatokiak aurkeztu dituzte datu "kezkagarriak". Euskaraz eskaini diren estreinaldi kopurua ez dela %1,6ra iritsi ondorioztatu dute. Erakunde publikoei eskatu diete "herritar guztien hizkuntza eskubideak" zinemetan ere... [+]
Geroz eta ekoizpen gehiagok baliatzen dituzte teknologia berriak, izan plano orokor eta jendetsuak figurante bidez egitea aurrezteko, izan efektu bereziak are azkarrago egiteko. Azken urtean, dena den, Euskal Herriko zine-aretoak gehien bete dituztenetako bi pelikulek adimen... [+]
Otsailaren 24tik eta martxoaren 1era bitartean, astebetez 60 lan proiektatuko dituzte Punto de Vista zinema dokumentalaren jaialdian. Hamar film luze eta zazpi labur lehiatuko dira Sail Ofizialean; tartean mundu mailako lau estreinaldi eta Maddi Barber eta Marina Lameiro... [+]
Madrilen arkitektoentzako kongresu bat burutu berri da, arkitekto profesioaren krisiaz eztabaidatzeko. Arkitekto izateko modu tradizionala eta gaur egungoa desberdindu dute. Zertan den tradiziozkoa? Oscar bidean den The Brutalist filmean ageri den arkitekto epikoarena. Nor bere... [+]
Makroproiektu "berriztagarriek" sortzen dituzten ondorioak filmatu ditu Vidas irrenovables (Bizitza ez-berriztagarriak. Euskarazko eta frantsesezko azpitituluak prestatzen ari dira) dokumentalean Extremadurako (Cabeza del buey, Espainia, 1985) landagunean hazitako... [+]
Euskal herritar ugari saritu ditu Espainiako zine akademiak pasa den asteburuan banatu diren Goya sarietan. Artikuluaren bigarren partean, zeresana eman duten hainbat kontu aletuko ditugu.
Itoiz, udako sesioak filma estreinatu dute zinema aretoetan. Juan Carlos Perez taldekidearen hitz eta doinuak biltzen ditu Larraitz Zuazo, Zuri Goikoetxea eta Ainhoa Andrakaren filmak. Haiekin mintzatu gara Metropoli Foralean.
Zeresana ematen ari da Rami Younis kazetari eta aktibista palestinarraren LYD animaziozko film-dokumentala. Fikziozkoa da, Israelek inoiz okupatu gabeko Lyd hirian kokatua, zeinean ez den sekula ere britainiarren koloniarik egon, eta juduak eta arabiarrak elkarrekin bizi diren;... [+]
Eusko Jaurlaritzaren esku geratu dira beste bi eskumen: Itsasertzaren Antolaketa eta Kudeaketa, eta Zinematografia eta Ikus-entzunezko Jarduera. Astelehenean bildu da Transferentzien Batzorde Mistoa, Madrilen, eta han adostu dute bi eskumen horiek EAEra eskualdatzea.
ETB1ek Bizkarsoro filma estreinatu zuen Euskararen Egunean iluntzean. ETB2ri aldi berean gaztelaniazko azpidatziekin ematea proposatu bazioten ere, kate horretan Tasio eskaini zuten gaztelaniaz azkenean, eta horrek haserrea sortu du euskaldun askorengan sareetan.