Wikipedia AA eduki okerretik (baina ez AA orotatik) askatzeko premia eta proiektua

  • WikiProject AI Cleanup proiektuari ekin diote Wikipedian: "Adimen Artifizialaren garbiketa", nolabait esatearren. Wikilari boluntarioak momentuz ingelesez, frantsesez eta alemanez hasi dira adimen artifizialaren bidez sortutako materialak detektatu eta (okerrak izatekotan) ezabatzeko helburuz sortutako ekimen honetan.

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.
Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2024ko azaroaren 01ean - 07:00

Adimen artifizialarekin idatzi diren artikuluak detektatu izan dituzte wikilariek 2022tik hona. Proiektuaren orriak zenbait adibide zerrendatzen ditu, eta aipagarri batzuk ekarriko ditugu hona:

  • Rezaabad Irango herriaren deskribapena. Norbaiti laburra irudituko zitzaion agertzen zena, eta artikulua luzatu zuten testua eskatuz adimen artifizialari: zelako landa berde, emankor eta aberatsean zegoen kokatua asmatu zuen nonbait sistemak, non eta mendialde lehor batean dagoen herria.
  • Artikulu guztiz faltsuak sortu dituenik ere bada, hoax bat edo ziria sartzeko gogoa agian: Amberlihisar gotorleku otomandar guztiz fiktizioaren artikulua, kasu.
  • Historiografia leninistaren artikulua bihurriagoa da: gaia landu daitekeen kontu serio bat da, baina edukia guztiz asmatua da. Are okerrago: Wikipediak eskatzen die editoreei erreferentziak eman ditzaten, eta kasu honetan, erreferentzia bibliografiko batzuekin zetorren artikulua (adibidez, The Revolutions of 1989, J. L. Black batena ustez), baina adimen artifizialak asmatutako liburu eta erreferentzia faltsuak dira kasu honetan.

Proiektuaren asmoa ez da Adimen Artifiziala debekatzea erabilpenean, baizik eta emaitza egiazkoak eta erreferentiaz hornituak ematen dituen AA-testuak izatea, erabiltzekotan. Izan ere, adimen arfifizialeko elementu batzuk (irudi sorkuntzan, emaitzak libre badira) erabiltzen dira Wikipedian, eta euskarazko Wikipedian ere: ikus euskal mitologia eta ipuinetako hainbat kontu ilustratzeko sortutako irudi sortak, eta beren erabilpen adibideak adibidez Basajaun eta Kixmi artikuluetan.

Euskarazko Wikipedian AA erabilpen kutsatzailerik izan delako susmorik ez dugu. Badago, ordea, itzulpen automatiko txarra eta zuzendugabea erabiltzen delako ebidentzia. Txantiloi batek abisua ematen du halako orrietan, adibidez BBCri buruzko honetan; eta zuzendu beharreko orri asko daudela ere egia da.

Gehiago jakiteko: WikiProject AI Cleanup.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Adimen artifiziala
2025-01-29 | Sustatu
Deepseek AA txinatar harrigarria (eta bikaina euskaraz)

Albiste bihurtu da Deepseek adimen artifizialeko sistema txinatarra azken egunetan. Zabaldu denez, eredua askoz merkeagoa da garapenean eta kontsumoan, baina Claude edo ChatGPT iritsi diren mailara jauzi bat egin du. Gainera, lizentzia libre eta doakoaz banatu dute... [+]


DeepSeek
Txinari inbidia: gerra komertzialak adimen artifiziala du izena

ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]


2025-01-24 | Sustatu
TeknoTrump albisteak: Oligarkekin bat, Stargate AA ekimena, eta TikTok luzapena

Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]


Adimen Artifiziala bultzatzeko historiako inbertsio handiena iragarri du Trumpek

Stargate izeneko proiektuarentzat 500.000 milioi dolarreko inbertsioa iragarri du AEBetako presidente izendatu berriak. OpenAI, SoftBank eta Oracle konpainiek hartuko dute parte.


2025-01-10 | Sustatu
Applek albiste-laburpenak asmatzen ditu inolako axolarik gabe

Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]


2024-11-08 | Leire Ibar
Farmazia enpresen erdiak baino gehiagok adimen artifiziala erabiltzen du

Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.


Teknologia
AA sortzailearen erantzuna

Orain dela urte asko Dr. Abuse chatbota ezagutu nuen, aplikazio horrekin ohartu nintzen ere pertsonok zeinen azkar kateatu gaitezkeen holako makinetara. Animalia sozialak izanda, harremana berezkoa eta beharrezkoa dugu, eta 'harremana' izenak dioen bezala,... [+]


Teknologia
Kakofoniak

Eremu ez profesionalari loturiko pertsona talde digitaletan, besteoi argudioak emateko adimen artifiziala baliatu duenik ikustea gertatu zait azken urte honetan. Partekaturikoa propioa bailitzan. Norberarena, baina ez jabetzaren zentzuari loturikoa, baizik eta norbere... [+]


2024-10-29 | Leire Ibar
Hamar urtean zabor elektronikoaren pilaketa mila aldiz biderkatu daiteke

Adimen artifizialak bost milioi tona hondakin elektroniko sortu ditzake 2030a baino lehen, Nature Computational Science aldizkariak argitaratu duen txosten baten arabera. Ikertzaileek ekonomia zirkularreko estrategia bat ezartzearen beharra nabarmendu dute.


2024-10-25 | Leire Ibar
28 emakume ezkutuan grabatzea egotzi diote Nafarroako irakasle bati

Nafarroako Foruzaingoak Bigarren Hezkuntzako irakasle baten inguruko ikerketa abiatu du. Institutuko komunetan eta hainbat dendatako aldageletan emakumeak ezkutuan grabatzea leporatu diote auzipetuari.


2024ko Euskarabildua
Teknologia artifiziala baino, pertsonak eta komunitateak lehen lerrora

Artifiziala ez den teknologia izango du goiburutzat Iametza komunikazio enpresak, ARGIA eta Ametzagainarekin elkarlanean, antolatu duen Euskarabildua jardunaldiaren 13. edizioa. Teknologiaren erabilera "etikoagoa, iraunkorragoa eta bideragarriagoa" aldarrikatuko dute,... [+]


Microsoftek berriz jarriko du martxan Three Mile Island zentral nuklearra, adimen artifiziala elikatzeko

1979an istripu nuklear larria gertatu zen Pennsylvaniako (AEB) Three Mile Island zentral nuklearreko unitateetako batean. Bestea, 2019an itxi zutena, berriz jarriko dute martxan, Microsoften adimen artifizialaren energia behar handiak asetzeko.


Teknologia
Mundu ikuskerAA

Gizakiontzat ez da inoiz erraza izan lasai pentsatzeko denbora tarte luzeak hartzea, bizimodua aurrera ateratzearen ardurarekin bizi gara, bai geurea zein geure ondorengoena. Bizitzeko izan dugun aukera honetan, ahalik eta ongien nahi ditugu gauzak egin. Ardura horiengatik,... [+]


Ikasgeletan mugikorra erabiltzeari buruzko eztabaida prozesua iragarri du Jaurlaritzak

Eskolan adimen artifiziala erabiltzera animatu ditu irakasleak Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak, eraldaketa digitalaren beldur ez izateko esan die. Ikasgelan mugikorra erabiltzeari buruzko gogoeta prozesu bat ere iragarri du: “Ez dago erabilera horrek duen... [+]


Eguneraketa berriak daude