Hungariako lehen ministro Viktor Orbanek badarabil plan zehatzen bat buruan
Europar Batasunaren txandakako presidentetza beretu eta astebeteren buruan Viktor Orban hungariar lehen ministroak egin duen ezusteko blitz-ak azalpen serioa eskatzen du. Gaiaren neurrikoa.
V. Zelenskyrekin lehendabizi, V. Putinekin ondoren, eta Xi Jinpingekin hirugarrenik elkarrizketatu, eta “hurrengo geraldia: Washington” esanez aritzea, ez dago nornahiren esku.
Eta gutxienekoa da jelosia-atake betean, Europar Batasuneko establishmenta (Von der Leyen-Borrell-Kallas) garrasika aritzea Orbanek ez duela elkargoa ordezkatzen. Edonork bezain argi jakingo du berak ere hori. Eta bost axola dio. Orduan...?
Darabilen plana zein den zehatzago jakingo bagenu, agian errazago ulertuko genuke zertan ari den Orban. Agerikoa eta ezbairik gabekoa dena har dezagun abiapuntutzat: Ukrainan su-etena lortzea litzateke berehalako helburua.
Ez da batere jakintsua izan behar ohartzeko, edozein bake-prozesu abian jarri ahal izateko, lehen eta ezinbesteko baldintza dela su-eten osoa eta fidagarria lortzea gerran ari direnen artean. Armak, behin-behinean, isilaraztea, negoziaketa-mahaian eseri ahal izateko.
Armak isilaraztea, haatik, ez da kontu erraza ezein gerratan; are gutxiago Ukrainakoa bezalako gatazka orokortu batean. Borrokan ari diren alderdien borondatea ez ezik, bakegintzarako baliabideak ere jarri behar izaten dira. Aurrekariek erakusten dutenez, tartean jarri eta borrokalariak geldi eta elkarrengandik urruti mantenduko dituzten indar neutralak, interposizio-indarrak, izan ohi dira funtsezkoenak. Eta ez langintza erosoena dutenak.
Horrelako interposizio-indarretarako, ordea, ez du edozeinek balio, borrokan ari direnak haietaz fio izatea ere ezinbestekoa delako. Ukrainakoa bezalako gatazka batean horrek zer erakartzen duen aise uler daiteke: Errusiak, adibidez, ez luke onartuko NATO-kideen interposizio-indarrik. Alde bakoitzak, bere bake-zainak nahi eta beharko ditu.
Xake-joko deabrutu horretan igarri liteke Txinaren ezohiko paper bat. Izan ere, Txina, tradizioz, oso ezkorra izan da bere indar armatuak atzerriko gatazketara bidaltzeko, bake-prozesuak abian jarrita ez ezik guztiz egonkortuta ez badaude. Baina egia da, halaber, azken urteetan, batik bat Afrikan, inplikazio bihurriagoak ere onartzen ari dela.
Ukrainako kasuan, litekeena da Orban itsu-itsuan ez aritzea Txinaren jarrerari dagokionez; eta aurretiaz, Xi Jinpingek Hungariara oraintsu egindako bisitaldian, horretaz hitz eginak izatea. Noski, betiere Errusia ados balego frontearen bere aldetik gudaroste txinatarrak jar daitezen. Eta horretan, ez dirudi eragozpenik legokeenik Mosku eta Pekinen arteko ententea ikusita.
“Beste aldean” legoke korapiloa. Zehazki, Orbanen laugarren geraldia izan behar duen Washington horretan. NATOren sorreraren 75. urtebetetzea dela eta han egiten ari diren goi-bileran, mahai gainean izango dute gaia, ziur. Baina “NATO”, “Ukraina” eta “bakea” esaldi berberean...
Astearte honetan onartu dute otsoaren babes egoera murriztea, espeziearen kudeaketa malgutzea eta landa-eremuko interesak babestea argudiatuta. Zorrotz babestutako espezieen zerrendatik, babestutako espezieen zerrendara pasatzea erabaki du Europako Kontseiluaren Bernako... [+]
Atun latatan aurkitu diren merkurio kopuruekin asaldatuta dabiltza herritarrak. Bloom erakundeak Europan egindako ikerketa baten arabera, Carrefour, Intermarché, Mercadona, Aldi... supermerkatu guztiek merkaturatzen dute atuna kutsaturik. Arrantza industrialak berehala... [+]
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]
Kontinente zaharrak gerra komertziala plantatu dio Txinari, auto elektrikoen merkatu europarra porrot historiko eta irrigarri izatetik gertu dagoelako. Txinatarren errua omen, kotxe elektriko europarrak bi aldiz garestiago izatea haienekin alderatuta. Min egiten dietena da... [+]
Kritiken artean deportatu ditu Italiak hamasei errefuxiatu Albanian eraiki duen "harrera-zentro" batera. Proiektua 2023. urtean erabaki zen Meloniren Italiaren eta Albaniako Ramaren arteko akordio bat izan zela eta, eta "migrazio-kudeaketak bizkortzea" du... [+]
Zalapartak zalaparta, eta Espainiako Senatua gainditu ondoren, Europako zigorrak bateratzeko lege aldaketak aurrera jarraituko du. Horrela, 2008an zigorrak bateratzeko Europak onartutako zuzentarauari Espainiak 2014an jarritako salbuespena desagertuko da, eta horrek 45 euskal... [+]
Irailaren 19an Europako Parlamentuaren gehiengoak honen alde eman zuen botoa: "Berehala kendu ditzatela Ukrainari emandako arma-sistemaren erabilerari jarritako murrizketa guztiak Errusiako lurraldean". Hitz arruntetan esanda: "Bota itzazue luzera handiko misilak... [+]
Justizian, osasungintzan eta gizarte zerbitzuetan euskara bermatu dadin, zerbitzu publikoak euskaraz jaso ahal izan daitezen, Nafarroako zonifikazioa amaitu dadin eta ETB3 Nafarroa osoan ikus dadin neurriak hartzeko eskatu dio Espainiako Gobernuari Europako Kontseiluko Adituen... [+]
Europako Alderdi Popularrak ultrakontserbadoreekin eta eskuin muturrarekin landuriko ebazpenak aldeko 309 boto, kontrako 201 eta hamabi abstentzio jaso ditu. Ekaineko Europako hauteskundeez geroztik, lehen aldia da eskuina eta eskuin muturra baturik agertzen direla Estrasburgon.
Europar sentimendua duen lagun gutxi ditut, ez dakit europartasuna identitate bat izatera iristen ote den. Baina Europara bidaia egiten dugunean, adiskidetasun bat atera daiteke, ze gurean eta bertan gertatzen den lurraldetasun norabide nagusiak elkarbanatuak dira; bertan... [+]
Europar Batasuneko Justizia Auzitegiak Apple eta Irlanda kasua ebatzi, eta Googleren aurkako zigorra berretsi du, nagusitasunezko posizioaz abusatzeagatik.
Udan ohikoa izaten da albiste asko opor garaien etenak estaltzea. Eta egia esan, estalita baleude, kasik hobe. Gerra hotsen doinuak jarraitzen baitu dantzan jartzen kontinente zaharra.
2020an elikadura burujabetzaren aldeko akademiko batzuek adierazpen bat egin zioten Europar Batasunari: Itun Berdearen erdigunean dagoen hazkunde ekonomiko “berdearen” paradigmatik haratago joateko eskatu zioten.
EBko erakundeek nekazarien kezka batzuei soilik... [+]
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]