Uskararen Eguna egingo dute Erronkarin eta euskara hizkuntza ibiltaria izan dela gogoratuko dute
Erronkaribarreko ehunka lagun biltzen duen urteroko zita ospatuko dute maiatzaren 20an Erronkariko herrian bertan. Uskararen Egunak 26. edizioa du aurtengoa, eta ibarreko herritarrak kohesionatzeko eta jendartea biziberritzeko ezinbesteko ekimena bihurtu da.
Erronkarin dena prest dute hamar egun barru ospatuko dute Uskararen Egunerako eta jadanik hasi dira motorrak berotzen. Asteburu honetan I. Pirinioetan Kantuz ekitaldia egingo dute, Aezkoa, Zaraitzu, Erronkari eta Nafarroako Pirinioetako kantuzale guztiak elkartuko dira herrian barrena kantuan aritzeko, euskaraz noski.
Baina hori atarikoa besterik ez da izango, maiatzaren 19an txikientzako ekitaldia antolatu dute Pirritx, Porrotx eta Marimototsekin, eta maiatzaren 20an egun handia izango da, Uskararen Eguna. Goizean goizetik herri olinpiadak egingo dituzte, eta Otsagabiko dantzariak arituko dira Irunberriko gaiteroekin; eguerdian lekuko aldaketa izango da eta herri bazkaria ere bai. Ondoren jolasak, musika, kontzertuak... eEgitarau zabala prestatu dute antolatzaileek.
Ibiltarien hizkuntza
Uztarrotzen 1997an hsi zenetik, urtero egin ohi da Uskararen Eguna Erronkaribarko herri batean, txandaka, Kebenko kultur elkarteak bultzatuta. Aurtengo edizioari Erronkari, uskararen ebiltari goiburua jarri diote.
"Erronkari, ezer baino lehen, ibiltarien herria izan da", gogoarazi dute Kebenkotik. Iparralderantz abiatzen ziren ainarak edo emakume espartingile migranteak, hegoalderantz transhumantzia egitera edo almadiekin egurra garraiatzera... "Xin-xoanean bizi den herria gara, eta modu batean, euskara ere horrela ibili da gurean eta gurekin, aurrera eta atzera" nabarmendu dute. Horregatik euskara "urratsez urrats euskararen etorkizuna marrazten" joan direnak izan dituzte gogoan aurtengoan.
Despopulazioa, euskara eta zonifikazioa
Halako ospakizunak garrantzitsuak dira, despopulazioak erasandako Nafarroako ibarretan, hizkuntzaren inguruan ere herritarrak kohesionatzeko.
Nafarroako Estatistika Institutuak (Nasnat) eman berri dituen datuen arabera foru lurraldeko herritarren %26,5ek euskararen ezagutzaren bat dauka, baina bi puntu baino ez du egin gora azken hamar urteetan.
Gainera, euskararen egoera oso desberdina da eskualdearen arabera. Euskararen Legeak ezarritako zonifikazioak eragin nabarmena du, eta eremu ez-euskaldunean eta mistoan galga jarri dio euskararen garapenari, Nasnaten ikerketak aditzera ematen duenez: "Herritarren jaioterriak eragina du euskararen ezagutzan", dio hitzez hitz txostenak.
Erronkaribarreko udalerriak eremu mistoan daude eta azken datu estatistikoen arabera, euskal hiztunen kopurua %18tik gorakoa da hango udalerri nagusietan, Izaban, Burgin eta Erronkarin.
Plazara, AEK, Uda Leku, Dindaia eta Ebete antolakundeak Baionan elkartu dira Famili'on egonaldi ibiltariaren lehen edizioa aurkezteko. Hizkuntza mailaren arabera eskaintza bat edo beste egongo da eta haur zein gurasoentzat izango da udaberrian.
Administrazio Epaitegiak arrazoia eman dio EH Bilduk Lizarrako plantilla organikoaren hizkutnz profilen aurka jarritako helegiteari.
Ingelera orduak handitu eta euskarazkoak murrizteko foru aginduaren kontrako helegitea aurkeztu du STEILAS sindikatuak. “Murgiltzea ataka larrian jartzen ari dira” salatu dute.
Lizarraldean euskara sustatzeko lana egiten duen Bagara elkarteak egin du salaketa: "Sorkuntzarako gaitasuna bultzatzen da eta pentsamendua kritikoa lantzen, hori guztia ikuspegi ludikotik, gozamenean oinarrituta".
Haurrak dituzten familiei egiten diete deia, bereziki. Seme-alabentzat onena nahi dugulako, etorkizunerako aukerak zabaltzea litzateke euskara ematea. "Eleaniztasunaren aldeko hautua egiteko gonbidapena da, euskara ematea batzea delako", esan du Ana Ollo Euskara... [+]
"Etorkizuneko zubiak" eraikiz, azpimarratu dute "garai nahasi hauetan" euskararen aldeko aldarriak ozen entzun behar direla aurrerantzean: "Bada garaia euskarari dagokion tratamendua, lekua, emateko".
Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.
Urtea amaitu baino lehen gehiengo politikoaren oniritzia lortu nahi du udalak
Nafarroako Legebiltzarrean datorren urteko aurrekontuak ixteko negoziazioetan ari dira egunotan alderdiak, eta horietan adostutakoaren arabera, euskararen Euskararen Nafar Institutuak iaz baino 1,3 milioi gehiago izango ditu.
Euskal Herri osoan euskara eta hiztun komunitatea larrialdi egoeran daudela berretsi zuen azaroan Kontseiluak eta, ostegun honetan, egoera hori Nafarroan zertan datzan azaldu du Iruñean. Era berean, herrialdean ataka horretatik ateratzeko egin beharrekoak azpimarratu ditu.
Hamabi haur eskola publiko daude Iruñean, eta horretatik bakarrean dago euskarazko eredua. Protesta egin dute dozena bat eragilek, eta euskal hiztunen “egoera berezia” aintzat har dezan galdegin diote udalari.
“Ez da posible hiri guztia zeharkatu behar izatea seme-alabak hemengo jatorriko hizkuntzan murgiltzeko” salatu dute guraso askok. Euskarazko plazak ere “oso urriak direla” salatu dute familia askoren artean eginiko bideoan.
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
“Ikae” edo “igae” bezala transkribitu ditu aurkituriko ikurrak Nafarroako Gobernuko Kultura Zuzendaritza Nagusiko ikertzaile taldeak. Duela 2.000 urteko "baskoierazko" idazkun bat izan daitekeela diote ikerleek, baina garai hartako hizkuntzei... [+]