Ursula K. Le Guin hil da, zientzia fikziozko literaturaren ikonoa
Ursula Kroeber Le Guin idazle estatubatuarra zendu da, bere familiak iragarri duenez. Nobela eta ipuin askoren sortzailea izan da Le Guin, baina zientzia fikzioan eginiko lanei esker lortu ditu saririk esanguratsuenak.
Terramar fantasiazko nobelen bilduma eta The Left Hand of Darkness dira, besteak beste, Le Guinen lanik ospetsuenak. Bigarrenari esker, Hugo eta Nebula Saria irabazi zuen 1968an. Beharbada, zientzia fikziozko literaturan prestigio handiena duen aitortza da. Bi lanek rol eta estereotipoak hausteko egiten duten lanketa dela eta, eleberri mugarriak dira genero ikuspegiari dagokionez zientzia fikziozko literaturan. Argitaratu zuen lehen eleberria Rocanno's World izan zen, 1966an.
Liburu bati esker lortutako irabazi ekonomikoek ez luketela literaturaren kalitatea neurtu behar aldarrikatu zuen 2014an, Ohorezko Liburuaren Sari Nazionaleko sari banaketetan. “Idazleok, idaztetik bizi garenok, gure lanen irabazietatik dagokiguna eskatu behar dugu, baina gure benetako irabazia ez da ekonomikoa, idaztean sentitzen dugun askatasuna baizik”. Feminista eta klima aldaketaren aurkako ekintzaile bezala, norbanakoaren balioari garrantzia eman behar zaiola azpimarratu zuen behin baino gehiagotan.
Estatu Batuetako Zientzia Fikziozko eta Fantasien Idazle Batzordeak “maisu handia” izendatu zuen 2003an. Zientzia fikziozko esparruaz gain, haur literaturaren baitatik ere aitortza garrantzitsuak jaso zituen Le Guinek. Bestak beste, Newbey Domina eman zioten. Berriki, Estatu Batuetako Letren eta Artearen Akademiako kide izendatu dute. Irabazi ez bazuen ere, Putziler Sarietarako hautagaietako bat izan zen 1997. urtean.
Zientzia fikzioan ohikoak izaten diren borroka espazialak eta errealitatetik harago dauden gertakariak albo batera uzten zituen idazle estatubatuarrak bere sorkuntzan. Auto-ezagutza handiko eta izaera indartsuko pertsonak dira Le Guinen nobeletako protagonistak. Kulturen talkaren bidez sortutako egoeretan bilatu beharreko baliabideek dute pisua bere istorioetan.
Alfonso Cardenalek Vidas Perras. Cuentos musicales del Sofá Sonoro (Bizitza Latzak. Soinu-sofako musika-ipuinak) izenburuko liburua argitaratu berri du. Bertan, herri-musikaren historiaren bazterretan abandonatutako kultuzko hogei musikariren zorigaiztoko biografia... [+]
Roald Dahl idazle irakurriaren umeentzako hainbat lan berritu dituzte: “lodi” eta “itsusi” bezalako adjektiboak desagertu dira, baita esaldiren bat gehitu ere ileordea eramatea ez dela ezer txarra adierazteko, esaterako.
Galizian jaioa, Bruselan egin du kasik laneko aldi guztia. Biologia eta Medikuntza ikasketak eginagatik ere, gisako lanik ez herrialdean bertan, eta bakailao-ontzi batean itsasoratu zen, noizbait, biologo. Europako arrantza ikuskaritzan zen lanean laster. Idazle aipu eta sona... [+]
Annie Ernaux idazle frantsesa saritu du Suediako akademiak. Nobela autobiografikoak idatzi ditu batez ere, eta hainbat irakur daitezke euskaraz, 'Pasio hutsa' eta 'Gertakizuna' eleberriak, besteak beste. Bere obraren ausardia eta zehaztasun klinikoa saritu ditu... [+]
Ekain honetan hamar urte bete ditu Pasazaite argitaletxeak. Nazioarteko literatura euskarara ekartzen espezializatu den proiektuak urteurren hori baliatu du ateak itxiko dituela iragartzeko.
Voltairine de Cleyre (1866-1912) XX. mendeko mugimendu anarkista eta feministako emakume garrantzitsuenetariko bat izan zen, Emma Goldmanekin batera. Feminismoa boto-eskubidearen aldeko borrokara mugatzen zen garaian, Cleyrek bide berriak ireki zituen eta gaur eguneraino iraun... [+]
Anbereseko Central Staationen aurkituko du liburu honetako narratzaile izenik gabeak Jacques Austerlitz, bere iraganaz oroitu ezin den gizona. Hamarkadaz hamarkada eta hiriz hiri luzatuko dira bien arteko solasaldiak, lainoan bildutako memoria argitzeko ahaleginean. Idoia... [+]
Esloveniako literaturak azken mendea begien aurretik pasatzen ikusi duen idazlea galdu du. Boris Pahor 108 urterekin zendu da astelehen honetan Triesten.
Mundua dardarka jarri duen gerra baten lekuko garen une honetan, joan den mendeko lehen gerra handian girotutako nobela bat publikatu da ostegun honetan Frantziako Estatuan. Eta ez edozein nobela: 78 urtez “desagertuta” egon ondoren iaz berreskuratu ziren... [+]
Alda Merini (Milan, 1931-Milan, 2009) poeta italiarra izan zen. Lan asko argitaratu zituen, tartean hamarnaka poesia liburu eta bi-hiru autobiografia (L'altra verità. Diario di una diversa, La pazza de la porta accanto eta Reato di vita. Autobiografia e poesia).
Aste honetan aurkeztu da Joseph Brodskyk idatzitako Ur marka. Veneziari buruzko saiakera. Rikardo Arregi Diaz de Herediak itzuli eta Katakrak argitaletxeak publikatu du poeta errusiar atzerriratuari euskarara itzuli zaion lehen liburua.
"Emakumeak egon ziren, han zeuden, nik ezagutu nituen, baina haien familiek eroetxeetan giltzaperatzen zituzten, elektroshock-ak ezartzen zizkieten. 50eko hamarkadan, gizona bazinen, errebelde izan zintezkeen, baina emakumea bazinen zure familiak giltzapetzen zintuen. Izan... [+]
Gauza garrantzitsua gertatu da astelehen honetan literatura euskaraz irakurtzea atsegin dutenentzat: W. G. Sebalden Austerlitz argitaratu du Igela argitaletxeak. Idoia Santamariak egindako itzulpenari esker, idazle alemaniarraren obrarik ezagunena nobedadeen artean aurkituko du... [+]
Asteazken honetan aurkeztuko dituzte Erein eta Igela argitaletxeek Literatura Unibertsala bildumako hiru lan berriak, tartean Maryse Condéren Bihotza negar eta irri (ene haurtzaroko istorio egiazkoak). Joxe Mari Berasategik euskaratua, idazle guadalupearraren obra... [+]
Wu Ming literatur kolektiboaren Proletkult (2018) “objektu narratibo” berriak sozialismoa eta zientzia fikzioa lotzen ditu, Sobiet Batasuneko zientzia fikzio klasikoaren aitzindari izan zen Izar gorria (1908) nobela eta haren egile Aleksandr Bogdanov boltxebikearen... [+]