Urriak 12, Elkano eta inperialismo espainiarra
Urriaren 12a da gaur. Inperialismo espainiarraren egun handia. Egun seinalatua gure kontraesanak agerian uzteko.
Izan ere, ez dut ezer espero interes ekonomiko edo turistikoen izenean Elkano eta antzeko inperialistak gogoratzen, goratzen eta aldarrikatzen dituzten eskuindarrengandik. Berdin zaie milaka lagun hil, emakumeak bortxatu, marinel homosexualak kareletik itsasora bota eta munduan barrena egundoko sarraskiak egin zituztela jakinda. Baina sutan jartzen naiz urriaren 12an genodizioak ez ditugula ospatzen esan, espainiar inperialismoaren aurrean herrien erresistentzia aldarrikatu, eta gero Elkano goratzeko eta haren sarraskiak eta bortxaketak zuritzeko gai diren ezkertiarrekin.
Gaur, espainiar inperialistek zapaldu zituzten herri guztien izenean eta bortxatu zituzten emakume guztien izenean, Askapenak eta Bilgune Feministak gaur zabaldu dituzten aldarriekin bat egiteko eguna da eta, beraz, Elkano bezalako genozidekin zer egiten ari garen hausnartzekoa. Getarian, Gipuzkoan eta oro har Euskal Herrian interes ekonomikoen izenean otzan ari baikara inperialismoaren diskurtso politikoa eta gezurrak irensten. Espainiak eta euskal eskuinak ez naute harritzen, baina Elkano eta haren ingurukoak goresteko datorkigun ekaitzaren inguruan ezkerretik eta abertzaletasunetik erakusten ari garen otzantasuna larria da. Genozidioaren konplize eta bidelagun isilak bihurtu gara.
Bide batez, ez ziren itsasoetan barrena munduari buelta ematen lehenak izan.
Baina hori beste gai bat da.
Gai honi buruzko informazio osagarria:
· ‘Zer dugu ospatzeko? Zer dute ezkutatzeko?’ Joan Sebastian Elkanoren mundu biraren V. mendeurrena (Argia aldizkaria, 2018-07-29).
· ‘Joan Sebastian Elkano, itsasoak emandako bizitza’ liburua (Txalaparta, 2008).
· Elkano, itsasoak emandako bizitza (bloga).
· Elkano, gaztelaren aldeko beso armatua (Berria, 2009-07-07).
· 1421: The Year China Discovered America.
· Elkano prêt-à-porter (Miguel Jimenez. Rebelion, 2017-10-02).
· “Se está difundiendo una versión idílica de Elkano con fines políticos” (Axier Lopez kazetariari elkarrizketa. Radio Euskadi, 2018-08-08).
· Elkanoren Nao Victoria itsasontzi-museoa ez dela ongietorria salatuko dute Lekeition (Argia, 2018-08-16).
Artikulu hau Gari Berasaluzek argitaratu du bere blogean eta Creative Commons lizentziari esker ekarri dugu.
Asteazkenean mobilizazioa egingo dute bigarren urtez jarraian, "ipar global eta zuriaren menderatze historikoa" salatzeko.
Irailaren 6an Victoria ontzia Sanlucar de Barramedara iritsi zeneko V. mendeurrena ospatu zuten, bost mende lehenago portu hartatik abiatu eta hiru urte geroago lehen mundu bira osatu izana gogoan. Horrelako oroipen ospakizunetan ohikoa denez, urteotan zeharkaldia gogoratzeko... [+]
Eusko Jaurlaritzak irailaren 6a jai-eguntzat izendatu du Euskal Autonomia Erkidegoan, Juan Sebastian Elkanok munduari emandako bira ospatzeko. Gasteizko herri ekimenak elkarretaratzea egin du General Loma enparantzan. Adierazi duenez, "aurrera eraman nahi dugun mobilizazio... [+]
Asteartean Elkanoren Lehorreratzea herri antzerki berezia egingo dute Getarian. Eusko Jaurlaritzak ezarritako jai egunarekin bat eta Elkano Cadizko Sanlúcar de Barramedara heldu zela 500 urte bete direla eta. Halere, ez da mundu bira horrek eragindako lehorreratze... [+]
Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaien presentzia aztertu du ARGIAko kazetari Axier Lopezek Gure heroiak liburuan, nazioartean sinbolo horien inguruan dagoen eztabaida Euskal Herriratzearen garrantziak mugituta. Liburua ARGIAren... [+]
Eguneroko ariketa inkontzientea gai bilakatu da Euskal Herriko egonaldian. Ez daramazkit egun asko eta jada arnasa estutu zait behin baino gehiagotan... Begirale moduan nabil ene herria bilatu eta berrezagutu nahian. Lehen ez ote nituen gauzak ikusi nahi edo atzerapauso galanta... [+]
Eusko Jaurlaritzak uztailaren 5ean egindako Gobernu Bileran erabaki zuen Kultura eta Hizkuntza Politika sailaren bitartez 15.000 euroko diru-laguntza ematea Elkano Fundazioari.
Gure heroiak liburua idatzi du Lopezek Elkanoren mundu biraren bosgarren mendeurrenaren aitzakian, eta ARGIAk argitaratuko du, irailean. Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaiek duten presentzia aztertu du, nazioartean sinbolo... [+]