Urduñako espetxean hil ziren presoen senideen bila ari da Jaurlaritza Extremaduran, identifikazio genetikoa egiteko
Eusko Jaurlaritzaren memoria arloko ordezkaritza bat Urduñako espetxean hildako presoen senideen bila ari da Extremaduran, herriko hilerritik ateratako gorpuzkien identifikazio genetikoa egiteko. Larunbatean aurkeztuko ditu orain arte egindako lanak Castueran (Badajoz).
Eusko Jaurlaritzaren memoria arloko ordezkaritza bat Extremaduran ari da Urduñako Espetxe Zentralean hildako zenbait presoen senideen bila, DNA probak egin eta gorpuzkien identifikazio genetikoa burutzeko. Izan ere, dokumentazio historikoaren arabera, 1937-1941 bitartean Urduñako Espetxean hil ziren 225 presoetatik gehienak extremadurarrak ziren (127), eta Castuerako (Badajoz) espetxetik eraman zituzten hirira. Gainerakoak Gaztela-Mantxakoak (41) eta Malagakoak (22) ziren.
Orain arte bi indusketa-kanpaina egin dituzte Urduñan, 2014 eta 2022an. Lanak Castuerako Udalarekin elkarlanean egin dituzte, Aranzadi Zientzia Elkartearekin sinatutako hitzarmenaren bitartez eta Eusko Jaurlaritzaren Gerra Zibileko desagertuen bilaketa programaren barruan. Horri esker, 71 pertsonaren gorpuzkiak desobiratu dituzte, eta hauek identifikatzea da oraingo erronka. Gogora Institutua arduratzen ari da biktimak identifikatzeko lanak koordinatzeaz eta dagoeneko 41 familiarekin kudeatu du DNA lagina hartzeko prozedura.
Iragan abenduan egindako indusketetan 53 pertsonen gorpuzkiak aurkitu zituzten, herritarren inplikazioari eta auzolanari esker. Udalak adierazi zuenaren arabera, senideei itzultzen saiatuko dira eta, horretarako aukerarik ez dagoen kasuetan, Duintasunaren Kolunbarioan utziko dituzte gorpuzkiak.
Eusko Jaurlaritza Extremaduran
DNA eman dezaketen ahalik eta senide gehienekin harremanetan jartzea da Eusko Jaurlaritzak Castuerara egindako bidaiaren helburua. Horrez gain, orain arte egindako desobiratze-lanen berri eman nahi diete komunikabideei, memoria historikoko elkarteei eta biktimen senitartekoei. Aurkezpena larunbat honetan egingo dute, urtarrilaren 28an, Castuerako Turroi Museoan, 11:00etan.
Eusko Jaurlaritzak jakinarazi duenez, Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburua izango da ekitaldiaren buru eta, horrez gain, Jose Antonio Rodriguez Ranz Giza Eskubide, Memoria eta Lankidetzako sailburuordea eta Aintzane Ezenarro Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuko zuzendaria bertaratuko dira, Extremadurako ordezkariekin batera.
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]
La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.