Eusko Jaurlaritzaren memoria arloko ordezkaritza bat Urduñako espetxean hildako presoen senideen bila ari da Extremaduran, herriko hilerritik ateratako gorpuzkien identifikazio genetikoa egiteko. Larunbatean aurkeztuko ditu orain arte egindako lanak Castueran (Badajoz).
Eusko Jaurlaritzaren memoria arloko ordezkaritza bat Extremaduran ari da Urduñako Espetxe Zentralean hildako zenbait presoen senideen bila, DNA probak egin eta gorpuzkien identifikazio genetikoa burutzeko. Izan ere, dokumentazio historikoaren arabera, 1937-1941 bitartean Urduñako Espetxean hil ziren 225 presoetatik gehienak extremadurarrak ziren (127), eta Castuerako (Badajoz) espetxetik eraman zituzten hirira. Gainerakoak Gaztela-Mantxakoak (41) eta Malagakoak (22) ziren.
Orain arte bi indusketa-kanpaina egin dituzte Urduñan, 2014 eta 2022an. Lanak Castuerako Udalarekin elkarlanean egin dituzte, Aranzadi Zientzia Elkartearekin sinatutako hitzarmenaren bitartez eta Eusko Jaurlaritzaren Gerra Zibileko desagertuen bilaketa programaren barruan. Horri esker, 71 pertsonaren gorpuzkiak desobiratu dituzte, eta hauek identifikatzea da oraingo erronka. Gogora Institutua arduratzen ari da biktimak identifikatzeko lanak koordinatzeaz eta dagoeneko 41 familiarekin kudeatu du DNA lagina hartzeko prozedura.
Iragan abenduan egindako indusketetan 53 pertsonen gorpuzkiak aurkitu zituzten, herritarren inplikazioari eta auzolanari esker. Udalak adierazi zuenaren arabera, senideei itzultzen saiatuko dira eta, horretarako aukerarik ez dagoen kasuetan, Duintasunaren Kolunbarioan utziko dituzte gorpuzkiak.
DNA eman dezaketen ahalik eta senide gehienekin harremanetan jartzea da Eusko Jaurlaritzak Castuerara egindako bidaiaren helburua. Horrez gain, orain arte egindako desobiratze-lanen berri eman nahi diete komunikabideei, memoria historikoko elkarteei eta biktimen senitartekoei. Aurkezpena larunbat honetan egingo dute, urtarrilaren 28an, Castuerako Turroi Museoan, 11:00etan.
Eusko Jaurlaritzak jakinarazi duenez, Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburua izango da ekitaldiaren buru eta, horrez gain, Jose Antonio Rodriguez Ranz Giza Eskubide, Memoria eta Lankidetzako sailburuordea eta Aintzane Ezenarro Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuko zuzendaria bertaratuko dira, Extremadurako ordezkariekin batera.
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]
Aurten ere, uztailaren 8an, astelehenean gogoratuko dute German Rodrigez haren omenezko oroitarriaren alboan. 13:00etan izanen da: aurreskua lehenbizi, Mikel Lasarteren bertsoak gero eta La Furia eta Fermin Balentziaren emanaldiak bukatzeko. Iluntzean, Peñak, isilik eta... [+]
Naiz.eus-ek aurreratutakoaren arabera, 2004ko martxoan Espainiako polizia batek eta bere semeak erail zuten Angel Berrueta eta bere alargun zein seme alabek, Nafarroako Gobernuaren aitortza ofiziala jasoko dute, indar polizialen indarkeriaren biktima moduan.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Nafarroako Torturatuen Sareak jakinarazi du hemeretzi biktima berri onartu dituela Nafarroako Gobernuko Aitortza eta Erreparaziorako Batzordeak, horietariko bost 2005-2011 urte artean torturatu zituzten Mikeldi Diez, Iker Aristu, Oihan Ataun, Garbiñe Urra eta Mikel... [+]
Alesbesekoa jaiotzez, Saratxon bizi zen Unión Republicana alderdiko kidea, bere emaztea hango maistra baitzen. 1936ko irailean erail zuten frankistek eta ostiralean lortu zuten bere gorpuzkinak identifikatzea.
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]