Urduñako espetxe frankistako biktima gehiago deshobiratzeko lanak abiatu dituzte berriro
Astelehenean abiatu zituzten lanak eta frankismo garaiko 20 biktima berriren gorpuak topatu dituzte honezkero. Asteburura arte luzatuko dute gorpuzkiak lurpetik ateratzeko hirugarren kanpaina.
Urduñako hilerrian daude berriro Aranzadi Zientzia Elkarteko kideak, 2014an abiatutako indusketa lanei segida emateko. Azken urteetako lanetan 71 gorpu berreskuratu dituzte, eta hamar biktima identifikatzea lortu dute DNA laginei esker.
Astelehenean abiatutako kanpaina Aranzadi Zientzia Elkarteak egindako hirugarrena da, eta aurretik lokalizatuta zituzten gorpuak deshobiratzea dute helburu. Hain zuzen ere, 2022an eraitsi gabeko horma-hobien azpian geratutako gorpuak dira datozen egunetan berreskuratuz joango direnak. Udalak horma-hobiak erretiratu ditu berriki eta, horri esker, Aranzadiko kideek aukera izan dute gorpuen bila hasteko.
"Kanpaina honen helburu nagusia da biktima horien gorpuzkiak aurkitu, berreskuratu eta identifikatzea, haien memoria duintzea eta familiei erantzunak ematea", aldarrikatu du Urduñako Udalak prentsa ohar baten bidez.
Hezurrak identifikatzea
Urduñako hilerrian lurperatutakoak 1939 eta 1941 urteen artean Urduñako espetxe frankistan hildako presoen gorpuak dira. Gogora Institutuak eta Aranzadi Zientzia Elkarteak, Urduñako Udalarekin elkarlanean, hezurrak identifikatu eta gorpuzkiak senideen esku uztea dute helburu.
Bide horretan, espetxean egondako 60 preso baino gehiagoren DNA laginak bildu ditu Gogora Institutuak, eta konparaketa batzuek emaitza onak eman dituzte honezkero. Guztira hamar biktima identifikatzea lortu dute, azkena joan den irailean bertan: Ramon Torres Donosoro.
Hauek dira orain arte identifikatutako biktimak:
- Fructuoso Llorens Tolosano, Badajozeko Fuente de Maestro herrikoa.
- Manuel eta Salvador Del Amo Jimenez, anaiak, Villagonzalokoak (Badajoz)
- Alejandro Gomez Hidalgo, Toledoko Carpio de Tajo herrikoa
- Alfonso Tena Prieto de Don Alvaro, Badajozekoa
- Domingo Galindo Gonzalez, La Moreran jaioa, Badajozen
- Inocencio Gallardo Rebolledo, Magacelakoa, Badajoz
- Bernardo Rodriguez Rincon, Badajozko Campanario herrikoa
- Francisco de la Cruz Orellana, Quintana de la Serena, Badajozekoa
- Ramon Torres Donosoro
2023ko udan ekitaldia egin zuten hilerriaren aldamenean instalatutako Duintasunaren Kolunbarioan, eta senideen esku utzi zituzten identifikatutako lehengo gorpuzkiak:
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.