UPNren kongresua epaile: norabide aldaketa edo jarraikortasuna?
UPNk edo Nafar Herriaren Batzea alderdi erregionalistaren kide batek proposatu duen moduan, urte asko daramatza boteretik urrun. Eta ez hori bakarrik: ezerezean dago murgildurik, PP eta Vox, ezin ahaztu 6F elkarteko kideak, bidelagun dituela. Boteretik at eta ezerezean, hori marka.
Barcina izan zen UPNren edo Elkarrekin Nafarroaren Herrikoraren beste militante batek formulatu duen bezala, Foru Komunitateko azken presidentea. Azkenaldian lehorteak gurean izan ditugun arren, euria egin du geroztik. Esparza jaunak hartu zuen lekukoa, alderdian; gobernuaren lidergoa ez baitu lortu, eta spoiler, ez du lortuko.
Agian, UPNren azken hamar urteek lau lerro baino gehiago merezi zuten, akaso, ziurrenik. Baina, apirilaren 28an egingo duten kongresuan jarriko dugu arreta. Berriako Ekhi Erremundegiri irakurri nion largabistaren kontzeptua, eta UPNren, edo Navarrako Herriarentzat Elkarrekin alderdiaren, beste bazkide batek egindako proposamena aipatzearren, etorkizunari so, largabista erabiliko dugu tresna gisa.
Esparzak ez du presidentetza lortu, eta ez da gertu egon ere. Hori dela eta, hiru legegintzaldiren ostean, berriz hautagai gisa ez aurkezteko erabakia hartu du; dena den, ez du politika de facto utziko, Chiviteren gobernuari buru-belarri oposizioa eginen baitio. Bitartean, Chivitek pozarren hartu du berri hori.
Kontra ditu bi faktore, nagusiki; lehenik, ez du akordioak lortzeko gaitasunik. Bigarrenik, boteretik urrun egoteak higadura politikoa dakar, eta boto-emaile kopuru handiak beste alderdi batzuen alde egin du, PP edo Vox, kasu
Esparzak alderdiaren gidaritza utziko duela eta, UPNren etorkizuna gidatuko duten bi aktoreak aipatu behar dira. Ibarrola eta Toquero, Iruñeko alkate ohia eta Tuterako alkatea, hurrenez hurren. Hasiera batean, Toquerok Ibarrolaren eskaintzari entzungorrarena egin zion, lidergoa bere gain hartuko zuelakoan. Dena den, behar diren babesak lortu ezinik, Toquerok eskaintza onartu zuen. Gauzak horrela, Ibarrolak eta Toquerok hautagaitza bateratua aurkeztu zuten UPNren buru izateko, lehia edota barne arrakalak saihesteko. Ibarrola presidentegai izanen da, Toquero, horrenbestez, presidenteorde izateko hautagai.
Akordio horrek, aldiz, ezkutuak azaldu ditu alderdiko kideen artean. Hautagaitza bateratuak kongresuan bozketa ez egitea zekarren, hautagaitza horren kontra zegoenak ezingo zukeela erakutsi. Aldiz, zuzendaritzak zuzenketa egin du: nahiz eta hautagaitza bakarra izan, bozketa eginen dute, kontra dagoenak azaleratzeko aukera izan dezan. Sortu den haserreari aurre egiteko maniobra. UPNk kide nahikotxo galdu zituen Sayas-Adanero bikoteak sortu zuten barne krisiaren ondorioz; honek ez ote duen kide galera gehiago ekarriko, batasunetik zatiketara. UPNk horixe besterik ez zuen behar.
Atzera begira, UPNk hainbat bide jorratu ditu Nafarroako Jauregiko bulego gorena berreskuratzeko: Navarra Suma koalizioaren sorrera edo Lan Erreformaren babesa (Casero jaunak Sayas-Adanero bikoteari jokaldia zapuztu zien, nahigabe izanda ere), besteak beste. Gauzak horrela, kongresuak berebiziko garrantzia du alderdi erregionalistaren etorkizunean: estrategia politikoa finkatu beharko dute, zer, norekin eta zertarako galderei erantzunez.
UPNk bere alde faktore garrantzitsu bat du: oraindik ere, bozka gehien lortzen dituen alderdia da. Hau da, masa sozial sendo batek babesten du, baina garai bateko alderdi hegemonikoa izatetik urrun dago egun. Kontra ditu bi faktore, nagusiki; lehenik eta behin, ez du akordioak lortzeko gaitasunik. Bigarrenik, boteretik urrun egoteak higadura politikoa dakar, eta boto-emaile kopuru handiak beste alderdi batzuen alde egin du, PP edo Vox, kasu.
Diagnostikoa eginda, aldaketak etorri beharko lirateke. Zintzotasunez, eta alderdiaren gidariak Ibarrola eta Toquero izango badira, ez da aldaketa handirik espero. Akaso, moduak are gehiago okertuko dira. Norabide horretan, irrist. Eta ez dute estropezu egiteko aukerarik, galde diezaietela Unidad Alavesako kideei.
Aritz Santamaria
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]
Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]
Gerra Urte, Gezur Urte!
Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.
Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]
Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.
Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]
Hainbeste urte borrokan horren atzetik ibili ondoren, 34 urte, hain zuzen, oso pozik gaude orain egun batzuk, abenduaren 28an Inuzente egunean, Iruñean, Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak antolatu zuen batzarrean hartu zen erabakiagatik. Zeren ondo bidean,... [+]
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]
2023ko otsailean irakurri nuen berria prentsan, eta triste geratu nintzen, ezustean harrapatu eta zer pentsatua eman baitzidan. Azpeitiko Jostaldi Kirolak Erdikaleko denda itxi egingo zuten, 48 urteko ibilbidearen ondoren.
Denboran atzera bidaiatu arazi zidan horrek. Makina... [+]
Datorren larunbaterako, urtarrilaren 11rako, Sare Herritarrak euskal presoen eskubideen aldeko manifestazioa deitu du, beste urte batez, Bilbon. Aukera paregabea da gure herriarentzat elkarbizitzaren bidean aurrera egiteko, hainbat hamarkadatan liskar bortitzetan murgilduta egon... [+]
Urtarrilaren 20rako bidea. Donald Trump urtarrilaren 20an izendatuko dute AEBetako presidente. Demokraten aldeko elite ekonomikoak hainbat aldiz saiatu dira Trump hiltzen. Lortuko al dute helburua urtarrilaren 20a baino lehen? Hortaz gain, guda fase berri garratzagora eraman... [+]
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]