Unionisten betoaren ondoren, Londresko gobernuak hauteskundeak deituko ditu Ipar Irlandan
Sinn Feinek lehenbiziz irabazi zituen Stormonteko Legebiltzarrerako hauteskundeak iragan maiatzean eta horrek ematen dio gobernu autonomoa gidatzeko aukera, baina DUP alderdi unionistak uko egin dio gobernuko bere kideak izendatzeari.
Hauteskundeen ostean sei hilabetetan gobernu akordiorik ez bada, hauteskunde berriak deitu behar direla dio Ipar lrlandako legeak. Ostegun honetan egin zen gobernua osatzeko laugarren saioa legebiltzarrean, eta ostera ere DUPek uko egin zion gobernuko lehendakariordea eta dagozkion gainerako ministroak izendatzeari. 1998ko Ostiral Sanduko Akordioen arabera, Ipar Irlandako gobernua unionista eta irlandar abertzaleen artean osatu behar da ezinbestean, hauteskundeetako irabazleak lehen ministroa izendatuta.
DUPen esanetan, ez ditu izendapenak egingo Irlandako eta Erresuma Batuko gobernuek Brexitaren protokoloa aldatu arte. Ostiral Santuko Akordioaren arabera, Irlandan ez zen muga ikusgarririk izango ipar eta hegoaren artean, eta beraz, akordioa kolokan ez jartzeko, Europar Batasunak, Irlandak eta Erresuma Batuak adostu zuten aduana egongo zela Ipar Irlanda eta Erresuma Batua artean.
DUPk ez du hori inoiz onartu, esaten du haien herritartasunean desberdintasunak sortzen dituela Erresuma Batuko gainerako herritarrekin, eta hori aldatu ezean, uko egingo diola Ipar Irlandako Gobernuan parte hartzeari. Gogora ekarri behar da, halaber, 2016ko erreferendumean Ipar Irlandako herritarrek ezezkoa eman ziotela Brexitari.
Alderdi guztien arabera, hauteskunde berriek ez dute egoera konpontzen lagunduko, baina iritzi horiei muzin eginez, espero da Ipar Irlandarako estatu idazkari Chris Heaton-Harris-ek ostiral honetan deituko dituela hauteskundeetara datorren abenduaren 15erako. Bitartean, Londresek aginte autonomoa bere esku hartzen badu, Sinn Feinek iragarri du jada eta duela horrelakorik onartuko.
Sinn Feinek lehen aldiz irabazi ditu Ipar Irlandako udal hauteskundeak, eta 462 zinegotzietatik 144 eskuratu ditu, duela lau urte baino 39 gehiago. Alderdi errepublikarraren ustez, horrek balio beharko luke unionismoak blokeatzen duen Stormonteko Legebiltzarra berriz... [+]
Mende laurdena bete du Ipar Irlandako Ostiral Santuko Hitzarmenak, gatazka armatuen konponbiderako erreferenteetako bat bilakatu dena munduan. 1998ko akordioaren helburu nagusia biolentziari amaiera jartzea zen. Indarkeria izugarri apaldu da, baina ez da desagertu. Berbarako,... [+]
Ipar Irlandako Parlamentua blokeatuta dago maiatzetik, DUP unionisten alderdiaren protestagatik, ez baitago ados Brexitaren ostean Ipar Irlandan Europako Batasunak jarri dituen merkataritza kontrolekin, besteak beste. Erresuma Batuaren eta Europako Batasunaren hitzarmen berriak... [+]
2022ko abenduaren 6an Ipar Irlandako mugimendu errepublikanoaren aldarrikapen historikoetako bat gauzatu zen: data horretatik aurrera, Irlandako berezko hizkuntza ofiziala da, lehenbizikoz, Ipar Irlandako sei konderrietan.
Irlandaren etorkizuna hamarkada honetan erabakiko dela eta auzia benetan konponduko dela uste du Sinn Feineko presidente Mary Lou McDonald-ek. Hala adierazi du El País egunkarian.
Sei konderrietako estatua orain 101 urte sortu zen Irlandako iparraldean. Gehiengo unionista iraunkortzeko zegoen diseinatua. Sistema mota bat, non sortua izan zenean, hauteskunde barrutiak halako gisan banatu zituen ezen unionistek beti abertzale irlandesek baino bozka gehiago... [+]
Belfasteko alkatea da iragan ekainaren 3tik. Sinn Feineko alkatea. Ez da alderdi horretako lehena baina, alderdi unionisten hainbeste urtetako nagusitasunaren ondoren, oraindik ere berezia egiten da. Datorren urteko ekainera arte izango da alkate. Bere leloa:... [+]
1998ko bake akordioa baino lehenago egin ziren krimenenen akusazioak ez lirateke epaitegietara helduko. Aldekoek, berradiskidetzarako derrigorrezko neurria dela diote; oposizioak esan du erabakia “iraingarria” dela biktimentzat.
Mother and Baby Homes Commision of Investigation (Amen eta Haurren Etxeen inguruko Ikerketa Batzordea) erakundeak gauzatu du ikerketa. Aztergaiak agerian utzi ditu Elizaren menpeko harrera etxeetan haurrek eta emakume ezkongabeek zein alargunek jasandako bizi baldintza... [+]
Ipar Irlandako Fiskaltzak iragarri duenez, froga faltagatik ez dituzte prozesatuko ustez hamahiru lagunen hilketan parte hartu zuten soldaduak. Familiek etsigarritzat jo dute erabakia.
Hizkuntza Gutxituen Europako Gutuna sinatu badu ere, Erresuma Batuak ez ditu bete itunak ezartzen dizkion betebeharrak. Kornubiera, Irlandako gaelera eta Ulsterko eskoziera dira kaltetuak, Europako Kontseiluak argitaratutako txostenaren arabera.
Europako Batasuna 1993an sortu zenetik kide berriak gehitu dira bata bestearen atzetik. Joan den ostiralera arte 28 estatuk osatu dute makro-egitura politiko eta ekonomiko hori. Izan ere, urtarrilaren 31 historiara pasako da, EBk izan duen lehen zatiketaren eguna izan delako... [+]