Nafarroako Erriberan kosta egiten da euskara entzutea eta are gehiago erabiltzea, besteak beste, zonifikazioari aurre egin behar diotelako bertako euskaldunek. Tuterako gazteek egoera iraultzea erabaki dute, eta hasi dira pixkanaka, tipi-tapa, bidea egiten. 2021eko udan Union Tutera eratu zuten: “Herrikoia eta euskalduna den kirol taldea”. Ander Alfaro klubeko bazkideak azpimarratu digu Tuteran euskara entzunaraztea gola sartzea dela.
Kirolean oro har eta futbolean bereziki erdarez egiteko joera zabalduta dago Euskal Herrian, herririk euskaldunenetan ere. Estrategiak erdaraz eta ospakizunak erdaraz; jokalari eta afizio, espainolez eta frantsesez. Union Tutera kirol talde berriak, ordea, aurkakoa egin du. Kirolaren bidez euskara entzunarazi nahi dute Erriberan, eta, era berean, balio batzuk dituzte oinarri: aniztasuna, feminismoa, antifaxismoa… Futbolean eta areto futbolean jarduten dute, emakumezkoen eta gizonezkoen taldeekin, eta Ander Alfaro bazkideak aitortu digu “hasiera zaila” den arren, giro itzela dutela neska-mutilen eta jarraitzaileen artean. Horrek aurrera egiten laguntzen ditu.
Taldearen sorreran kide futbolari batzuk eta kide euskaltzale batzuk zeuden, eta, beraz, biak uztartzea erabaki zuten. Tuterako gazteen estrategia izan da jendartean eragin zuzena duen arloan euskara txertatzea, eta zelaira ekartzea: “Futbola oso bozgorailu ona da Tuterari gauza batzuk esateko. Batzuetan euskararen aldeko ekintzak eta mobilizazioak egiten dira, baina jendeak ez ditu ikusten”. Korrika herritik pasatu denean, behintzat, euskaltzaleak protagonista izan dira, eta Union Tuterak ere hartu du lekukoa. Ikusgarri egin dute euskara, Korrikaren egunean ez ezik, gainerako egunetan ere bai.
Kirol emaitzez harago, Alfarok dio gola sartu dutela, lortu baitute talde elebidun bat Erriberan talde normaltzat hartzea. Garrantzitsua iruditzen zaio Tuteran euskara normalizatzeko gaztelerarekin batera jartzea, nahiz eta askok ez ulertu, hizkuntza plazara ateratzen dutelako. “Leku euskaldunetan agian borroka beste modu batean egiten dute, baina geurea bezalako herri batean Union Tuteraren Twitterrean euskara ikustea jada irabaztea da”.
Belarritik ahora
Momentuz ezinezkoa da euskara taldekide guztien ahotan egotea, askok ez baitakite, baina belarrietan badute, behinik behin. Futbol taldeko entrenatzailea euskalduna da, eta jokalari batzuk ere bai. Hortaz, Alfarok nabarmendu du saiatzen direla dakitenen artean euskaraz egiten, eta ez dakitenak edo ikasten ari direnak hitz batzuk erabiltzen saiatzen direla. “Aurkari batzuei arraro egiten zaie, zeren Erriberan denek egiten baitute gazteleraz”. Ez dakiten batzuk AEKn ari dira klaseak jasotzen, eta denak animatzen dituzte horretara. Izan ere, Agerraldia ekimenaren laguntza jaso du Union Tuterak, eta AEKrekin ere hitzarmen bat du. Ari dira, bada, hitzekin eta jokoarekin pixkanaka euskara Erriberako zelaietara ekartzen, eta horrekin ingurura: harmailetara, sare sozialetara, eta Union Tuterarekin harremana duten begi eta belarri guztietara.
Ingurumen-inpaktuaren berri izateko eta, hurrengo edizioei begira emisioak murrizteko egin du azterketa Lander Crespo klima adituak. Garraioa izan zen Korrikako azken edizioan isurketa gehienen jatorria.
Bilboko Alde Zaharreko Korrika batzordeak auzoan egin zuten ekimen bat baimenik gabe antolatzeagatik udalaren 1.500 euroko isuna salatu du. Ekintza hau arau-hauste larritzat jo zuen udalak, eta auzokideek espazio publikoaren erabilera defendatu dute.
Irundik Baionara, ezin ezkutatuzkoa izan da 23. Korrikak eragindako harrotasuna. ‘Herri Harro’ leloak zentzua hartu duela ikusi dugu lekuko hartzaileen aurpegietan, eta atzetik euskararen alde oihuka aritu diren korrikalariengan. Bakoitzak bere gorputzetik eta bere... [+]
1.700.000 ikustaldi izan ditu EiTBren emanaldiak –Hamaika TBrenak gehitu behar zaizkio–. Pozik agertu dira AEKko arduradunak: “Inoizko Korrikarik erraldoi eta anbiziotsuena lortu dugu, herria harro egoteko modukoa”.
11 egunetan bizipen hunkigarri asko bizi dituela esan du Ane Elordik Euskadi Irratian. “Aje emozionala, bi urtetan egindako lana, kideak ondoan izanik, eskertza, babesa, Euskal Herri osoa Baionan elkartu da... Momentu oso bereziak bizi izan ditugu azken egunean”.
2.700 kilometro eginda, martxoaren 24arekin heldu da Korrikaren lekukoa Baionako Askatasun plazara, eta mezu sekretua irakurri du Garazi Arrulak. Egun osoko festa handia antolatu dute kultur eragileekin auzolanean: Ibil Bedi, Anje Duhalde, Xiberoots, txarangak,... [+]
43 urte igaro dira AEK-k lehenengo Korrika antolatu zuenetik 1980an. Lekukoak egindako ibilbideen, leloen, abestien eta omendutako pertsonen errepasoa jarraian.
Garazi Arrrula Ruiz izan da aurtengo Korrikaren mezugilea. Txalaparta argitaletxeko editorea da tafallarra. Baionan, milaka euskaltzaleren aurrean, esan du euskara ez dela "ez altxor, ez oroitarri, ez toponimia. Euskarak hegemonia hartzeaz ari gara". Eta gehitu du... [+]
AEKren mezua bertako kide Maider Heguyk eta Bixente Claveriek irakurri dute. Erakundeei “hizkuntza politika ausarta eta sendoa” eskatu diete eta ez “brilli-brillizko bilgarria”. Konpromiso eta baliabide gehiago eskatu dituzte. Gogorarazi dute oraindik... [+]
23. Korrika makina bat irudi esanguratsu egiten ari da, eta dagoeneko oso ohituta gaude jendetza ikustera "Harro Herri" leloaren atzetik korrika. Baina gauean zer pasatzen da? Larunbatetan ere, jendea festan dagoen bitartean, lekukoa norbaitek sostengatzen du. Nafarroa... [+]
Korrika egunez egun erakusten ari da pasatzen den txoko guztietan nola pizten duen harrotasun sentimendua, euskaldun izatearen harrotasunarena. Emozio horixe da, batik bat, euskara transmititzen jardun duten adineko pertsona horiena.