Umeen burmuinek dauzkaten aire-kutsagarriak eta Alzheimerra lotu dituzte Mexikoko ikerlariek
Jadanik ebidentzia estatistikotzat aitortua baldin bazegoen airearen kutsaduren handitzearekin ugariagoak direla hura arnasten duten jendeen gaixotasun neurodegeneratiboak, orain ikerlari mexikarrek nanopartikula ugari aurkitu dituzte Mexiko Hirian bapatean hildako 11 hilabete eta 27 urte arteko 186 gazteren garunetan, Alzheimerraren, Parkinsonaren eta beste gaixotasun degeneratiboetan ohikoak diren proteina anormalekin lotura handia dutenak.
Alzheimerra eta beste gaixotasun degeneratiboen eta aireko kutsagarrien arteko loturak azaltzeko urrats berria Lilian Calderón-Garcidueña buru duen zientzialari talde batek burutu du Montanako Unibertsitatean eta Environmental Research aldizkari zientifikoak plazaratu berri du. Ikerlariek metal astunen nanopartikulak aurkitu dituzte Mexiko Hirian bapatean hildako 11 hilabete eta 27 urte arteko 186 gazteren garunetan, Alzheimerraren, Parkinsonaren eta beste gaixotasun degeneratiboetan ohikoak diren proteina anormalekin lotura handia dutenak. Nanopartikula horiek ez dituzte aurkitu gutxiago kutsatutako eremuetako gazteen burmuinetan.
Londresko The Guardian egunkariak ikerlanaren garrantziaz galdetuta, honela nazioarteko ikerketan parte hartu duen eta Lancasterreko (Erresuma Batua) unibertsitatean irakasle den Barbara Maherrek esan du: "Izugarria da haurren burmuin sisteman ere neuropatologia aurkitzea. Oraindik ez dugu kausalitatea frogatu ahal izan, baina nola espero zenezakeen metalen nanopartikula horiek aurkitzea burmuineko zelula oso garrantzitsuen barruan? Tiro egin duen pistolaren kea erakusten du, itxura guztien arabera nanopartikula horiek tiratzen dituzte neuronetan kalte degeneratiboak eragiten dituzten balak".
Gaixotasun neurodegeneratiboen kausak konplexuak dira eta ez dira osoki esplikatu orain arte. Horretaz dio Maherrek: Dudarik gabe, egongo dira faktore genetikoak eta baita bstelako neurotoxikoak ere. Baina airearen kutsadura honetan berezi egiten duena da zein modu etengabean eragiten dien hura arnastu behar duten herritarrei. Iruditzen zait gizakiaren organismoak ez duela garatu inolako defentsa mekanismorik bere burua babesteko nanopartikula horietatik". Maherrek azpimarratu du haurretan ikertu dutela horiek ezin izan dituztelako beren soinean probatu dementziaren eragile izan daitezkeen beste zenbait produktu, hala nola alkohola. "Horregatik dira haurrak ikatz meategietako kanarioak bezala". [Meatzariek txori kantari bat eraman ohi zuten metegiaren barrenera: gas isuri bat baldin bazegoen, beste inor baino lehen hiltzen zen txori txikia eta hura isiltzea zen arrisku larriaren seinale].
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.
“Mikroplastiko” hitza lehenengoz erabili zenetik 20 urte bete diren honetan, ikertzaile-talde batek urte hauetan ikasitakoa errepasatu dute, Science aldizkarian argitaratu duten lan batean. Eta ondorio garbiak atera dituzte: ingurune natural guztietan oso hedatuta... [+]
Bi urte igaro dira Espainiako Estatuan funtsa sortzeko legea onartu zutela, baina Pedro Sánchezen gobernuak oraindik ez du araudirik garatu eta ez du aurrekonturik funtsa diruz hornitzeko. Espainiako Kongresuan talde politiko guztiek aho batez eskatu diote, berriz ere,... [+]
2016tik 2023ra bitartean, Pastguren paper-fabrika izandakoa erraustegi modura erabili zuen Glefaranek, elektrizitatea ekoizteko. Zazpi urte horietan zehar, errauts-partikulen isurketa-mugak urratu zituen, eta "gizakien eta ingurugiroaren osasuna arriskuan jarri" zuen... [+]
Bilboko Udalak autoak gutxitu nahi ditu erdigunean, aire kutsadurak behera egin dezan. Horretarako, hainbat hiritan abian jartzen ari diren neurri bera hartu du: gehien kutsatzen duten autoei erdigunera sarrera debekatzea. Talde ekologistek neurria kritikatu dute, besteak beste... [+]
Ostiralean herritar batek detektatu zuen ura ez zegoela garbi, baina ezin da jakin noiztik dagoen horrela. ARGIAk jakin duenez, URA agentziako kideak bertaratu dira Arkaitzerrekara. Aspalditik salatzen ari dira erraustegiaren isuriak eta kutsadura.
Adimen artifiziala denen eskueran jartzearekin, multinazional teknologikoek cloud datu zentro erraldoiak eraikitzeko planak ugaritu dituzte. Ekipamendu informatikoz betetako mega-fabrikon aztarna ekologikoa ikaragarria da: elektrizitateaz gain, milioika litro ur behar dute euren... [+]
Erakunde ekologistatik kezkatuta ikusten dute Barakaldo eta Erandio arteko zubia eraikitzeko itsasadarraren hondoko 87.000 metro kubiko; dragatzearen iragarpena. Diru publikoaren xahutzea, arduragabekeria eta agintarien planifikazio falta salatu ditu, baita obrak... [+]
Porlanezko patio txikiegiak batetik, errepidez eta autoz jositako eskola-inguruak bestetik, Bilbon ikastetxe askok jasaten duen panorama salatu eta esku hartzeko eskatuz udalera jo du hiriko guraso elkarte andanak, indarrak batuta: “Gurasoak jo eta su ari gara eskoletan... [+]
Gipuzkoako erraustegiaren emisioen bost urteko jarraipenaren emaitzak aurkeztu ditu ToxicoWatch fundazioak. Emaitza kezkagarriak, bizidunei eta zehazki gizakiei osasun kalte larriak eragin diezazkieketen kutsatzaileez ari garelako. Emaitza nabarmenak, erraustegi berria eta ustez... [+]
Pertsonen eta txakurren testikuluetan mikroplastikoak topatu dituzte maila esanguratsuetan. Eta ikertzaileek ohartarazi dute litekeena dela horrek eragina izatea ugalkortasunaren jaitsieran. Toxicological Sciences aldizkarian argitaratu dute ikerketa.
Bost urtez aritu da laginak hartzen Toxicowatch erakundea erraustegiaren inguruko oiloen arrautzetan, goroldioan, zuhaitzetan, sedimenduetan eta ama esnean, besteak beste. 2019tik dioxina maila asko handitu da, baita metal astunak, PFASak eta beste gai oso kutsagarri batzuk ere... [+]
Maiatzaren 18an, larunbatez, Zubietako Erraustegiaren aurkako martxa antolatu du Erraustegiaren Aurkako Mugimenduak (EAM). Lasarte-Oriatik abiatuko da, Okendo plazatik 11:00etan.
Astelehenean egindako inspekzioaren ostean hartu da erabakia, azken asteetan izan diren istripuen harira.
Aixa Barbarin López urpeko arkeologoa da, eta, aitortu duenez, txiki-txikitatik izan nahi izan zuen arkeologoa. Hortaz, unibertsitatera joateko garaia iritsi zitzaionean, historia ikastea hautatu zuen, EHUn, eta arkeologian murgildu zen. Urpeko arkeologian aritzea, ordea,... [+]