Ukrainan argitzekoak
Urtarrilaren 20rako bidea. Donald Trump urtarrilaren 20an izendatuko dute AEBetako presidente. Demokraten aldeko elite ekonomikoak hainbat aldiz saiatu dira Trump hiltzen. Lortuko al dute helburua urtarrilaren 20a baino lehen? Hortaz gain, guda fase berri garratzagora eraman nahi dute. Horretarako, Errusia erantzun bortitza ematera behartu nahi dute. Azken probokazioa Igor Kirilov jeneralaren hilketa izan da. Zein izanen da hurrengoa?
Trumpen hitzarmenerako proposamena. Trumpen ingurukoen arabera, Zelenskik su-etena sina dezan eta frontearen lerroa orain dagoen puntuan izoztuta geratzea omen da bere asmoa. Bestalde, maiz aipatzen da NATOko 100.000 tropa sartuko ote dituzten Ukrainan, “bake-indar” gisa. Halaber, Ukraina NATOn sartzea 10-30 urtez atzeratzea aurreikusten omen du Trumpek. Proposamen horiek oso urruti geratzen dira Errusiaren asmoetatik.
Ukrainaren mapa berria. Luhansk, Donetsk, Zaporizhia, Kherson eta Krimea Errusiaren Konstituzioan txertatuta daude dagoeneko eta hori ontzat ematea da negoziaketatan hasteko lehen urratsa. Gainera, guda-zelaiaren errealitatea aintzat hartu beharko dela eta, baliteke eskualde gehiago erantsi behar izatea aurreko zerrendari, ordurako militarki hartuak izan litezkeelako (Mykolaiv, Odesa, Kharkiv, Dnipropetrovsk…). Gogoan izan dezagun ere garai batean berea izan zuen Galizia eskualdea berreskuratu nahi duela Poloniak. Eta Errumania eta Hungariak ere badituztela historikoki berenak izan diren lurrak. Litekeena da, beraz, Ukrainak handik eta hemendik lurrak galtzea. Bestalde, Black-Rock, JP Morgan eta beste hainbat putre-funtsek lur hoberenak erosi dizkiote. Ukrainaren mapa politiko-ekonomiko berriak antz txikia izan lezake egungoarekin.
Desmilitarizazioa. Operazio Militar Berezia abian jarri zuelarik, Vladimir Putinek desmilitarizazioa aipatu zuen helburu garrantzitsuenen artean. Hau da, geratuko den Ukrainak defentsarako gutxieneko armada bat besterik ez duela eduki ahal izanen. NATOk ez du lekurik izanen Ukrainan.
Euskal Herrian ere ezin ahaztuko dugu 1936-39ko guda basatian Errusiak eman zigun laguntza. Beren itsasontziak gure umez (1.800 inguru) bete eta Santurtzitik Moskura eraman zituzten etorkizun hobea eskaintzera
Desnazifikazioa. Desmilitarizazioa eta neutraltasunarekin batera, Vladimir Putinek OMBren hasieran aipatu zuen hirugarren helburu nagusia. Zelenski ez da presidente legitimoa, maiatzean amaitu baitzuen bere agintaldia. Beren Konstituzioaren arabera, Parlamentuko buruak hartu behar zuen behin-behineko presidente kargua. Baina Zelenskik ez zuen Konstituzioa bete nahi izan eta karguan jarraitu du geroztik legitimitaterik gabe. Lehendik alderdi politikoak, sindikatuak, komunikabideak, jatorrizko Eliza ortodoxoa… debekatuta ditu, egun Europan dagoen diktadura zorrotzena ezarrita. AZOVeko naziek gidatutako diktadura. Egun, Ukrainan nonahi ikus daiteke sinbologia nazia, agintarien ideologia argi erakutsiz. 2014ko estatu-kolpeak ezarritako sistema nazia deuseztatzeko bidea hauteskunde demokratikoak deitzea da. Gobernu berriak nazismoa eta bere ikur guztiak debekatuko dituen lege-sistema aktibatu beharko du.
NATO. Sobiet Batasuna desagertuta, bera ere desagertu egin beharko zatekeen. Baina aurkako bidea hartu eta Errusia aldera zabaltzeari ekin zion, herrialde errusiarraren geroa arriskutan jarrita. Horren ondorioa da funtsean Ukrainako guda piztu izana. Lehen Jugoslavia desegin zuten, Ukraina orain... NATO erasorako bakarrik dago eta ez du lekurik izan behar Europan.
AEB eta EB. Behin guda galdutzat emanda, litekeena da AEBek Ukrainako patata beroa EBren eskutan utzita alde egitea. Yankiek antolatu zuten triskantza hau orain EBko europarron esku geratuko al da? Herritarrok ordainduko al ditugu lur haietan inbertitu beharko den guztia, yankiek milaka milioi dolar irabazita joan eta gero?
Errusiaren lidergoa munduan. Errusia egun lidertzat hartua da munduko leku askotan inperialismo yankiari egiten ari zaion borrokagatik. Afrikan Burkina Faso, Mali, Niger, Txad, Afrika Erdiko Errepublika… dira aipagarrienak. Urriko BRICSen biltzarrean ongi ikusi zen mundu osotik etorritako estatuburuek nola erakutsi zioten Vladimir Putini beren adostasun politikoa, haren lidergoa txalotuta. Ukrainako guda amaituta Europan ere hedatuz joanen da Errusiaren aldeko jarrera.
Euskal Herrian ere ezin ahaztuko dugu 1936-39ko guda basatian Errusiak eman zigun laguntza. Beren itsasontziak gure umez (1.800 inguru) bete eta Santurtzitik Moskura eraman zituzten etorkizun hobea eskaintzera. Berriki urte luzean Polonian kartzelatuta eduki duten Pablo González ume haietako baten esker oneko semea da. Euskaldunok ere badugu geure artean dagoen errusofobia Pablorena bezalako esker onaz ordezkatzeko garaia.
Joan Mari Beloki Kortexarena
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]