Udalekuen bisa
Aizue, zuek gorde duzue txamarra potoloa? Ni oraindik ez naiz ausartu, baina bai atera dudala zira armairutik biak eskura izateko, etxetik atera baino lehen leihotik begiratu eta bata edo bertzea hartu erabakitzeko. Badira ni baino aise ausartagoak, doike! Berriki hasi naiz ikusten haur batzuk nola doazen eskolara bidean goiz-goizean, oraindik fresko ari duelarik, galtza motzetan. Ez natzaizue eguraldiari buruz arituko, afera da horrek burura ekarri didala txikitan eguraldia epeltzen hasi orduko hasten ginela udalekuetan pentsatzen. Zuek joaten zineten? Ni bai.
Ez pentsa afera hutsala denik, nik Hondarribian, Bidarraien eta Alkizan ezagutu nuen Euskal Herria edo, bederen, euskaldunak. Amari "zenbat lo?" galdetu eta, adinean goiti egin ahala, geroz eta egonaldi luzeagoak egiten uzten zigun. Zazpi edo hamar eguneko mikromundu horietan ni bezalako jendea ezagutzen nuen, baina aldi berean arras desberdina zena: zer ziren artaziak edo okela? Nola ez zietela uzten eskolara bakarrik joaten? Gugghen... zer? Munduaren bertze puntara joanak ginela iruditzen zitzaigun eta abentura ausarki ekartzen genituen bueltan, gero gutun-trukean elkarri kontatzeko. Nik Atarrabiako gutun-lagun bat izan nuen eta kronika zirraragarriak bidaltzen zizkidan metropoliko bizitzari buruz.
Orain ez naiz udalekuetara joaten, ez dagokit adinean goitiegi egin omen dudalako, baina inbidiaz begiratzen diet aukera dutenei. Adibidez, Gasteizen uztailaren 17tik 21era eginen den HIGAra, alegia Hizkuntza Gutxituetako Hiztun Gazteen topaketara, joanen direnei, irakurri baitut izen emate epea ireki berri dutela. Bertan bilduko dira munduko hizkuntza gutxituetako aktibista diren 75 gazte eta "bortz lo" ez dakit eginen dituzten, baina bortz eguneko programa sozio-kulturala bai prestatu dietela.
Ez dakit antolatzaileak ados egonen diren, baina funtsean HIGAk udalekuen espiritu berbera duela iruditzen zait niri. Etxetik hurbil mundu berriak deskubritzeko aukera, batetik; gainera, hain urruneko gazteak ezagutu eta konturatzea aldi berean zaretela arras iduritsu eta ezberdin, alegia testuinguruak akaso ez duela zerikusirik, baina gogo, kezka eta itxaropen berdintsuak dituzuela funtsean. Bortz egun hitzaldiak, tailerrak, kontzertuak eta bisitak zukutzeko, modu anitzetan ikasteko, harreman berriak egiteko, sareak egiazki sozial izan daitezen eta uda akitu ondotik elkarri kronika zirraragarriak helarazteko, bertze norbaiten egunerokora leiho bat ireki eta bere "normaltasunak" liluratu zaitzan.
Dagoeneko hasi bazara izen emate formularioa betetzen, kasu. Webgunean argi erraten dute bi baldintza bete behar direla HIGAn parte hartzeko: bat, hizkuntza gutxitu bateko hiztun izatea; hori betetzen duzula badakit. Baina gaztetasuna ere definitu dute antolatzaileek eta, segur aski, adinaren muga estuegia izanen da batzuentzako: badituzu 18 eta 35 urte artean? Baietz bada aukera duzu udalekuen bisa eskatzeko; zeren, baga udalekuak, biga Euskarabentura eta, orain, HIGA!
Garabidek antolaturik, Hizkuntzak Biziberritzeko Formazio Programaren barruan izan zen gurean Alex Pancho Robles (Camiri, Bolivia, 1995) iragan urrian. Guarania da, eta guaraniera hiztuna. 8 milioi hiztun inguru dira Bolivia, Brasil, Argentina eta Paraguain barrena, hizkuntza... [+]
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]
Hizkuntza gutxituei begira Frantziaren jarrera salatzeko prentsaurreko bat egin dute Parisen hainbat diputatuk. Frantziako hizkuntza gutxituen kontrako azken erasoek protestak eragin dituzte Korsikan, Katalunian eta Martinikan. Régions et Peuples Solidaires mugimenduak... [+]
Okzitaniako Tolosako Apelazio epaitegiak eman du epaia, eta horren arabera, udaletan ezingo da katalana lehen hizkuntza moduan erabili, eta izatekotan, frantsesez egin ondoren, hura katalanera itzuli ahal izango da.
Samira Belyouaou (Heidelberg, Alemania, 1994) diasporako alaba da. Gurasoak Rifen (Maroko) jaioak, Alemanian Samira alabak eta lau seme-alaba gehiagok amazigera izan zuten etxeko hizkuntza. Itzulpengintza ikasketak egina, software enpresa batean ari da, beren produktuak 80... [+]
Korsikako legebiltzarkideek ezin dute Korsikako Asanblean korsikeraz hitz egin, Bastiako Auzitegiaren 2023ko epai baten arabera. Ebazpen horri helegitea jarri zion Asanbleak, baina debekua berretsi du orain auzitegi berak. Epaiak tokiko beste hizkuntzei eragiten diela ohartarazi... [+]
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Alexandru Jerpelea Bukaresteko (Errumania) batxilergoko 17 urteko ikaslea da, eta itzulpen automatikoko lehen sistema neuronala sortu du arrumanorako. Balkanetan 200.000 pertsona inguruk hitz egiten duten hizkuntza erromaniko gutxitua da. Bere tresna berritzaileak, [+]
Hizkuntzen irabazia kongresua izango da azaroaren 26an eta 27an Donostian. Arlo digitalean inglesaren erabilera aregotzen ari den garaietan, kongresuak euskara bezalako hizkuntza gutxituek tokiko ekonomiari egiten dioten ekarpena agerian utzi nahi du.
Friulieraz egiten duen irrati lokal bat da Suns Europe jaialdiaren antolatzailea eta berak egiten du zuzeneko jarraipena. Miren Narbaiza MICE ariko da oholtza gainean, Euskal Herria ordezkatzen.
Uwa, kamsá, tukuná, uitoto, tikuna, embera, nasa-yuwe, nukak, sikuani, siano, macuna, yuruti, kichwa, achagua, bora, ettenaka. Horiek dira Kolonbian hitz egiten diren hizkuntzetako batzuk. Tamalez, Kolonbian bizi nintzenean, Cundinamarcan, nik ez nuen gure... [+]
Lanopor egun batzuk izan nituen joan den astean. Oporrak ziren, baina ordu batzuk dedikatzen dizkiodan afizio bati emanak izan ziren, biltzar batean inbertituak: hotelean lo eta hotel bereko areto batean jardunaldiak goiz eta arratsaldez. Ordu gutxi batzuk geratzen ziren hiria... [+]
Marfa (AEB), 1954. Texasko basamortuko herri horretako Blackwell lehen hezkuntzako eskolan haurrak zeremonia berezi batean parte hartzera behartu zituzten. Irakasleek paper zatiak banatu zizkieten eta bertan zera idazteko eskatu: “Ez dut espainieraz hitz egingo, ez... [+]
Erreportaje honetako protagonistak Gasteizen bizi dira eta hizkuntza gutxiagotuetan hitz egiten dute: amazigeraz, galegoz, mirpuriz eta guaranieraz, hurrenez hurren. Soumia Berkani Ben Yahia, Toni Cid Armanda, Altaf Hussain, eta Sonia eta Delcy Godoy Bizzozzero dira. Euskal... [+]