Txip erdieroaleen produkzioa bikoizteko plana onartu du Europak, Asiako herrialdeen menpe ez egoteko
Europak Asiako erdieroaleen industriarekiko duen menpekotasuna gutxitzeko asmoz Estrasburgoko parlamentariek oniritzia eman diote Chips Act (Txipen Legea) araudiari. Europan txipen produkziorako zentroak sortzeko 43.000 milioi euro inbertitzea aurreikusi dute.
Txipak arma geopolitiko bihurtu direla zalantzarik ez da. Telefono mugikorrak, bestelako aparatu elektronikoak, droneak eta armamentuak mugitzeko ezinbestekoak diren gailu txiki horiek Txina eta AEBen arteko gerra hotz berriaren beste fronte bat dira, eta Europa ez dago gerra horretatik aparte.
Astearte honetan Estrasburgon onartu da Chip Act delakoa, erdieroaleen ikerkuntza eta produkzioa handitzeko europar plana, lehendik Europako Parlamentuak eta Europako Kontseiluak adosturik zutena. 587 parlamentariok eman diote babesa, soilik 10 azaldu dira kontra eta 28 abstenitu egin dira.
Plan honen arabera, Europar Batasunean erdieroaleen produkzioa bikoiztu nahi da eta munduko merkatuaren %20 izatera iritsi 2030ean –gaur egun apenas dauka %10eko kuota–. Horrela, Asiako herrialdeekiko menpekotasuna gainetik kendu nahi dute EBko agintariek, azken urteetan oso nabarmen geratu dena, batez ere 2020ko COVID-19 pandemiaren ostean sorturiko hornidura-kateen etenarekin.
Txip erdieroale sofistikatuen %90 Taiwanen sortzen da, baina gainerako txipen produkzioaren zati handiena ere Hego Korean eta Txinan dago. Aldiz, Europar Batasunean Herbehereetako ASML enpresa multinazionala bihurtu da giltzarri sektorean, txipak inprimitzeko makinen sortzaile nagusi baita.
"Garai batean ikerkuntzan inbertitu eta produkzioa deslokalizatzen zen. Garai hori amaitu da, gure oinarri industrialerako inbertsio masiboak behar ditugu"
Thierry Breton europar Barne Merkatu komisarioa
Onartu berri den planak aurreikusten du 43.000 milioi euro inbertitzea –diru publiko zein pribatua–, txip erdieroaleak sortzeko lantegiak Europan bertan ezartzeko. "Garai batean ikerkuntzan inbertitu eta produkzioa deslokalizatzen zen. Garai hori amaitu da, gure oinarri industrialerako inbertsio masiboak behar ditugu", adierazi du Thierry Breton europar Barne Merkatu komisarioak legea onartzerakoan, EuroEFE agentziak jaso duenez.
Planak EBko herrialdeen arteko koordinazio eta behaketa neurriak ere jasotzen ditu, batez ere erdieroaleen horniduran arazoak daudenerako.
Azken aldian txip erdieroaleen merkatua kontrolatzeko neurriak hartu dituzte AEBek eta Europar Batasunak, batez ere Txinako erdieroaleen inportazioa mugatzeko. Hala, munduko potentzien arteko lehia handi bat bihurtu dira erdieroaleak.
Berrikitan, Txinak erdieroale horiek sortzeko behar diren galioa, germanioa eta antzeko "lur arraroen" esportazioari murrizketak ezarri dizkio. Txinako Merkataritza Ministerioaren esanetan "segurtasun nazionala eta bere interesak babesteko", CNNren arabera.
Aurrekontuak eta urteko kontuen itxiera, ez da besterik urteko garaiotan; etxeko ekonomiatik hasita, partekatzen ditugun espazio sozioekonomiko gehienetara. Enpresa handiak hasi dira kalkulagailuak ateratzen eta 2025ari begira asmo handiak martxan jartzen. Erakunde eta eragile... [+]
B&B Trends lantegiaren jabeak iragarri du hartzekodunen konkurtsoan jarri duela lantegia, "ondare desegonkortasuna" argudiatuta.
Armagintzari loturiko Hego Euskal Herriko “enpresa, zentro edo erakundeak” hirukoiztu egin dira azken hamabost urteetan, Gasteizkoak talde antimilitaristak hurrenez hurren 2008an eta 2024an egindako ikerketen datuek azaleratu dutenez. Aurkeztu berri duten... [+]
GES-Global Energy Services enpresak eguzki bidezko energia sortzeko proiektua hasi du Erriberrin, Euskal Herriko handienetakoa. 50 MWp-ko potentzia izango du, eta 74.000 eguzki panel izango ditu guztira, instalazioak datorren urtea amaitu baino lehen martxan jartzea aurreikusten... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Sustrai Erakuntza fundazioak desazkundeari buruzko jardunaldiak egin zituen Iruñean urriaren amaieran. Han eman zuen hitzaldia Luis González Reyesek (Madril, 1974). Adrián Almazánekin batera 2023an argitaratutako liburua izan zuen oinarri:... [+]
Astelehen honetan zendu da langilea Muskizeko enpresan, mantentze lanak egiten zituen bitartean. Zerbitzu medikuek berehala esku hartu bazuten ere, ez zuten lortu suspertzea. UGT sindikatuak lan istripu honen arrazoiak ikertzea exijitu du.
Silizearen hautsak sorturiko gaitz eta biriketako minbizi kasuek ez dute etenik azken urteetan. Australian, Ingalaterran edo Espainiako Estatuan alarmak piztu dira, eta kristal-silizea duten kuartzozko sukalderako mahaiak egitea debekatzeko urratsak ematen hasi dira.
María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.
Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.
Altsasun autobusak egiten dituen enpresako administrazio kontseiluak hartzekodunen konkurtsoa aurkeztu du asteazkenean. Langileen ordezkariek eskatu dute "benetako plan industrial" bat martxan jartzeko eta manifestaziora deitu dute, igandean Altsasun.
Enpresek presio handia egin dute azken boladan eta “inbertsio estrategikoak arriskuan egon daitezkeela” mehatxu egin zuten. Iberdrolako presidenteak ordea, zerga honek bere kontuetan “oso gutxi suposatzen duela” adierazi zuen duela aste bi. Bankuen... [+]
Nafarroako Justizia Auzitegiak bertan behera utzi du Nafarroako Gobernuak Geoalcali enpresari potasa ustiatzeko emandako baimena, Sustrai Erakuntzak eta Ekologistak Martxanek jarritako helegitearen ondoren.
“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]