Donald Trumpek agindutako muga-zergak indarrean sartu dira: Kanadak eta Mexikok %25ekoak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Kanadak zifra bereko arantzelekin erantzungo du. Mexikok arbuiatu du AEBko Gobernuak esan izana organizazio kriminalekin loturak dituela herrialde horrek. Txinak kasua Munduko Merkataritza Erakundera eramango du.
Otsailaren 1etik aurrera indarrean daude AEBko Gobernuak ezarritako arantzel berriak. “Larrialdi ekonomikoa” deklaratu du hiru herrialdeei tarifa berriak ezartzeko. Kanadak eta Mexikok %25eko muga-zergak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Eldiario.es hedabideak jaso duenez, otsailaren 1ean arantzelen tarifa berriak onartu eta gero, arrazoi hauek eman ditu presidenteak zerga igoera egiteko:
“Nazioarteko Larrialdietarako Botere Ekonomikoen Legearen bidez egin zen hori, legez kanpoko etorkinen eta gure herritarrak hiltzen ari diren droga hilgarrien mehatxu larria dela eta, fentaniloa barne. Estatubatuarrak babestu behar ditugu, eta presidente naizen aldetik nire eginbeharra da denon segurtasuna bermatzea. Gure mugak zeharkatzen dituzten legez kanpoko immigranteen eta drogen uholdea gelditzeko promesa egin nuen nire kanpainan, eta estatubatuarrek horren alde bozkatu zuten nabarmen”.
Kanadako petrolioa salbuespena: %10
Kanadari %25eko tarifa ezarri dio Trumpek, baina badago salbuespen bat: petrolio inportazioek %10eko zerga izango dute. 2023an, bertan kontsumitutako petrolioaren laurden bat Kanadatik inportatu zuten, 100.000 milioi dolar ordainduta.
Kanadari ezarritako zergak fentaniloaren ondorioz sortutako “osasun publikoko krisiari eta nazio larrialdiari” erantzuteko direla adierazi dute. Errua Kanadari egotzi diote, agirian jaso dutenez: “Pandilletako kideek, kontrabandistek, pertsonen trafikatzaileek eta mota guztietako legez kanpoko drogek gure mugak zeharkatu dituzte eta gure komunitateetara iritsi dira. Kanadak funtsezko papera jokatu du erronka horietan, besteak beste arreta eta baliabide nahikorik ez jarrita, edo AEBko legearen ardura duten bazkideekin modu esanguratsuan ez koordinatuta legez kanpoko drogen fluxua modu eraginkorrean geldiarazteko”.
Txinaren zerga justifikatzeko ere, fentaniloa aipatu dute, eta esaldi gordina erabili dute: “Txinak gure herritarrak pozoitzeko negozioa zabaldu eta mantentzen du”.
Mexikori dagokionez, gobernuari egotzi diote kartelekin “aliantza onartezina” edukitzea. Trumpek adierazi du droga kartelak antolaketa terroristak direla.
Hiru herrialdeak ere neurriak hartzen hasi dira
Etxe Zuriak mehatxatu du AEBetan hartutako erabakiei hiru herrialdeek erantzuten badiete "neurriak aldatzeko" aukera izango dutela. Hala, sinatutako arauak mekanismo bat barnebiltzen du arantzelak igo ahal izateko.
Kanada, hala ere, zifra berarekin erantzun die AEBei: %25eko muga-zergak ezarriko ditu. Justin Trudeau presidentek azaldu du kanadarrei “kalteak eragingo” dizkiela, baina estatubatuarrek “ondorio errealak” nozituko dituztela. Zergaren gorakada antzemango dute, besteak beste, garagardo, ardo, fruta, zuku, perfume eta arropetan, baita etxetresna, kirol material, egur eta plastikoetan. Presidenteak adierazi du neurri ez-arantzelarioak hartzea aztertzen ari direla mineral kritikoentzat eta energia gaientzat, adibidez.
Mexikoko presidente Claudia Sheinbaumk Etxe Zuriaren akusazioa kritikatu du, ukatuz gobernuak organizazio kriminalekin harremanak dituenik. “Haien lurralderako edozein injerentzi asmo” ere arbuiatu dute. Izatekotan ere, organizazio kriminalekin harremanak AEBek dituztela erantzun die presidenteak sare sozialetan: “Halako aliantzarik bada AEBko armagintzan da, zeinak botere handiko armak saltzen dizkien talde kriminal horiei”. Sheinbaumk, neurri arantzelarioak eta ez-arantzelarioak aurreikusi ditu eta Trumpi “lan-mahai bat” osatzea proposatu dio.
Txinak neurriak iragarri ditu eta kasua Munduko Merkataritza Erakundera eramango duela nabarmendu du. Azpimarratu du fentaniloaren krisia AEBko “barne afera bat” dela eta Txinak beti babestu duela arazoa konpontzeko herrialdeak egin duen ahalegina. Gehitu dute aferari “objektibotasunez eta arrazionalki” heldu behar zaiola, zergak erabili beharrean beste herrialde batzuk “presionatzeko”.
AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroaren bisitarekin batera egin ditu adierazpenak AEBetako presidenteak, Etxe Zurian. Zerrendan bizi diren 1,8 milioi palestinarrak Egipto edota Jordaniara lekualdatzea proposatu du.
Muga-zergak ez ipintzearen truke, AEBen eskakizunak konplitzeko konpromisoa hartu dute: bakoitzak 10.000 soldadu ipiniko ditu mugan, AEBen segurtasunaren izenean.
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.
ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]
Su-etenaren akordioarekin barnean, Israelgo armadak Netzarim korridorea ireki du. Ia urtebeteko erbestealdiaren ondoren, milaka palestinar euren etxeetara abiatu dira bidaia emozional sakonean. Trumpek gazatarrak Egiptora eta Jordaniara desplazatzea proposatu du, eremua erabat... [+]
AEBko John C. Coughenoiur epaileak onartu du Washington, Arizona, Illinois eta Oregon estatuek elkarrekin aurkeztutako helegitea, eta horren arabera atzera bota du Donal Trumpek AEBn jaiotako migratzaile ez legezkoen seme-alabak kanporatzeko dekretua.
Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]
Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]
Stargate izeneko proiektuarentzat 500.000 milioi dolarreko inbertsioa iragarri du AEBetako presidente izendatu berriak. OpenAI, SoftBank eta Oracle konpainiek hartuko dute parte.
Bere agintaldiaren azken egunetan Joe Biden AEBetako presidenteak egikaritu duen barkamen-zaparrada historikoak zeresanik eman behar luke, halakoen onuradun ezagunenetako batzuen kasuan behintzat ezinbestez egin beharko litzatekeen irakurketagatik. Edo ez al da justiziaren... [+]
"Ameriketako Estatu Batuen gainbehera aldia amaitu da", esanez abiatu du kargu hartze ekitaldiko diskurtsoa Donald Trumpek. Besteak beste, trans eta pertsona ez-bitarren eskubideak deuseztatuko dituela promestu du, baita energia berriztagarrien aldeko politikekin... [+]
Donald Trumpek asteleheneko 18:00etan (12:00ak Washingtonen) egingo dio zin AEBetako presidente izateari. Europako eta beste hainbat herrialdetako eskuin muturreko estatu buruak gonbidatu ditu inbestidura ekitaldira. Egun bakar bat lehenago emandako mitinean aurreratu duenez,... [+]