Txinak Ukrainaren eta Errusiaren arteko gerra eteteko bake plana aurkeztu du ostiral honetan, Errusiak Ukraina inbaditu zuela urtebete bete denean. Hemen biltzen dugu proposatu dituen hamabi puntuen laburpena.
Bat, herrialde guztietako burujabetza errespetatzea, Nazio Batuen Erakundeak agintzen duen gisan. Bi, Gerra Hotzaren mentalitatea bertan behera uztea. Eskualde baten segurtasuna ezin da lortu bloke militarrak handitu eta indartuta. Hiru, erasoak bertan behera uztea. Gerrak eta gatazkak ez diote mesederik egiten elkarrizketari, eta alde guztiek lagundu behar dituzte Errusia eta Ukraina norabide berean lan egin dezaten eta elkarrizketa zuzenari lehenbailehen ekin diezaioten. Lau, bake elkarrizketak hasi behar dira. Bakea eta negoziazioa dira Ukrainako krisiak duen irtenbide bakarra.
Bost, krisi humanitarioari irtenbidea eman behar zaio. Zibilen segurtasuna eraginkortasunez babestu behar da eta korridore humanitarioak eratu behar dira zibilak gatazka-guneetatik ateratzeko. NBEri lagundu behar zaio lan hori koordinatu dezan. Sei, zibilak eta gerra presoak babestu behar dira. Batetik, gatazkan dauden alde biek nazioarteko araudia zorrotz bete behar dute, zibilei eraso ez egiteko; bestetik, Txinak gerra presoen trukatzea sostengatuko du. Zazpi, zentral nuklearren segurtasuna bermatu behar da. Zentral edo gune nuklearrei eraso egitearen aurka dago Txina eta alde guztiei nazioarteko araudia betetzea eskatzen die.
Zortzi, arrisku estrategikoak gutxitu behar dira, eta beraz, ez da erabili behar arma nuklearrik, eta ez da gerra nuklearrik egin behar. Bederatzi, laboreen esportazioak erraztu behar dira, eta alde guztiek bete behar dituzte horretarako Errusiak, Turkiak, Ukrainak eta NBEk sinatutako akordioa. Hamar, aldebakarreko zigor neurriak bertan behera uztea, horiek ezin baitute arazoa konpondu; Txinak bakarrik onartuko ditu NBEren Segurtasun Kontseiluak onartutako zigorrak. Hamaika, industria eta hornidura kateak mantendu behar dira. Alde guztiek egin behar diote uko munduko ekonomia tresna edo arma politiko gisa erabiltzeari. Hamabi, gatazkaren ondorengo berreraikuntza bultzatu behar da. Txina prest dago bere laguntza eskaintzeko.
Biden Ukrainan ezustean
Txinak bake prozesua bultzatzeko proposamena egin duen bitartean, joan den astelehenean AEBetako lehendakari Joe Bidenek ezusteko bidaia sekretua egin zuen Ukrainara Volodomir Zelensky lehendakariarekin biltzeko. Han, 500 milioi dolar gehiago agindu zizkion gerran laguntzeko, eta iragarri zuen aste honetan Errusiaren aurkako zigor ekonomiko gehiago ezarriko dituela. Ohartarazi zion Errusiari ez duela inoiz gerra hau irabaziko eta Ukrainari segurtatu zion AEBen sostengua izango duela “behar den denbora guztian”. Europar Batasuneko agintariek ere norabide berean hitz egin dute Ukraina sostengatzeari dagokionez. Oro har, Mendebaldeko indarrek Txinari egozten diote Errusiaren inbasioa ez gaitzetsi izana eta Errusia sostengatzea.
Printzipioz, Volodomir Zelensky-k ez du arbuiatu txinatarren planaz, baina ezta alde egin ere. Orain arte dauden posizio ofizialen arabera, Ukrainak ez du elkarrizketarik onartzen Errusiak Ukrainako lur guztietatik alde egin arte. Alde biak hildako kopuru handiak izaten ari dira gerran, eta gerra amaitu arte bajak zenbat diren jakitea gaitza izango bada ere, AEBen arabera bai Errusiak eta bai Ukrainak 100.000 soldadu inguru galdu dituzte dagoeneko gerran. NBEren arabera, hildako zibilak 8.000 inguru izan daitezke.
“Gerrarik ez” mobilizazioak Euskal Herrian
Ostiral honetarako, Gerraren aurkako mugimenduek hainbat mobilizazio deitu dituzte, besteak beste, euskal hiriburuetan, “Gerrarik ez, ez Ukrainan ez inon” goiburupean. Bilbon dagoeneko eguerdian egin dute bilkura Isozakiko eskaileretan; Donostian eta Iruñean arratsaldez egingo dituzte elkarretaratzeak, 19:00etan, hurrenez hurren Bulebarrean eta udaletxeko plazan. Gasteizen larunbatez bilduko dira Leizaola plazan 11.00etan.
Atentatua astearte goizean izan da, Kieveko auzitegi batek Kirillovi Ukrainako tropen aurka arma kimiko debekatuak erabiltzea leporatu eta hurrengo egunean. 300 gramo TNTko karga zuen lehergailuak, eta Errusiak jazotakoa argitzeko ikerketa bat jarri du abian.
Moskuk erakutsi du bere disuasio ahalmena areagotu dezakeela arma nuklearrik erabili gabe eta modu horretan bere arerioen gorakadari erantzun diezaiokeela. Bide batez, errusiar erruletan jokatzen ari diren europar erakundeetan arrakalak zabaltzen ditu.
Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena.
Urtarrilaren 20an utziko du AEBko presidente kargua Joe Bidenek, lekukoa Donald Trumpi emanda –zeinak AEBen norabide aldaketa marka dezakeen Ukrainako gerran–. Agintaldia amaitu aurretik, baina, irakurri dugu Ukrainari baimena eman diola Errusiako Kursk eskualdean... [+]
Errusian Ukrainarekiko gerra-frontean arituko liratekeen iparkorear soldaduena bezalako kontakizunak entzuten direnean, kosta egiten zaio behatzaileari bereiztea zer izan daitekeen gerra-lainoak lausotzen duen errealitatea, eta zer maskirovka klasikoenekoa.
Dagoeneko milioi bat pertsona hil dira Errusiaren eta Ukrainaren arteko gerra hasi zenetik, hainbat informek jaso dutenez. Hildako gehienak soldaduak dira, eta ondoren zibil ukrainarrak. Udara honetan izan dira kopururik altuenak 2022tik.
Asteazken honetan Ukrainako lehendakari Volodimir Zelensky Londresen bildu da Keir Starme lehen ministro britainiarrarekin eta Mark Rutte NATOko idazkari nagusi berriarekin. Ondoren bildu da ere Europar Batasuneko beste buruzagi garrantzitsuekin. Helburua da “garaipenerako... [+]
Irailaren 19an Europako Parlamentuaren gehiengoak honen alde eman zuen botoa: "Berehala kendu ditzatela Ukrainari emandako arma-sistemaren erabilerari jarritako murrizketa guztiak Errusiako lurraldean". Hitz arruntetan esanda: "Bota itzazue luzera handiko misilak... [+]
Potentzientzat salamiaren taktika erakargarria da. Xerrak apurka-apurka era finean moztean datza. Horrela AEBek NATOren zabalkundearekin, nazioarteko legediaren hausturekin, erregimen aldaketekin eta nazioartean bere base militarren ugalketarekin errusiarren segurtasuna eta... [+]
(Baina Kievek Errusiari eraso egiten uzteak gerrara eraman gaitzake zuzenean).
George Beebe CIAko Errusiako analisi zuzendari ohia da eta bere artikulu hau Rafael Poch kazetariaren blogean argitaratu dute gaztelaniaz eta Brave New Europe webgunean ingelesez.
Taldea ezagutzera ematea, gerrarako dirua biltzea eta soldaduak errekrutatzea da faxisten asmoa. Hainbat geldialdi egingo dituzte, hala nola Alemanian, Polonian, Txekian, Lituanian, Herbehereetan eta Belgikan.
Udan ohikoa izaten da albiste asko opor garaien etenak estaltzea. Eta egia esan, estalita baleude, kasik hobe. Gerra hotsen doinuak jarraitzen baitu dantzan jartzen kontinente zaharra.
2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.
2022ko otsailaren 24an hasi zen gerra. Ordutik, Errusiak egiten duen erasorik bortitzenetakoa egin du astelehenean. Erasoak azpiegitura energetikoa izan du jomuga, eta horrek itzalaldi orokorrak eragin ditu.