Tximino emeei eta arrei jostailu berak gustatzen zaizkie
Tximino emeek eta arrek jostailu berak lehenesten dituztela ebatzi du ikerketa batek. Aurretik zeuden ikerketek ziotenaren kontrakoa da hori; eta gakoa testuinguru sozialaren eraginean egon litekeela iradoki dute ikertzaileek.
Biology of Sex Differences aldizkarian argitaratu dute lana. Orain arte, bi azterlanek (1,2) bakarrik ikertu dituzte tximinoek sexuaren arabera zer jostailu aukeratzen dituzten. Biek ere ondorioztatu zuten arrek nahiago dituztela “maskulinotzat” jotzen diren jostailuak (hala nola ibilgailuak), eta emeek nahiago dituztela “femeninotzat” jotzen diren jostailuak (panpinak, esaterako). Ikerketa horiek, ordea, tximinoak euren talde sozialetan zaudela egin ziren, eta horrek zaildu egiten du zehaztea desberdintasun horiek norbanakoen lehentasun errealak islatzen dituzten edo gizarte-dinamikek baldintzatuak diren.
Azterketa honetan, 14 makako (7 ar eta 7 eme) banaka aztertu zituzten, hainbat jostailu eskainita: jostailu “maskulinoak” (ibilgailuak), “femeninoak” (panpinak), neutroak (zoomorfoak ez diren jostailu gogorrak) eta anbiguoak (adibidez, ibilgailu zoomorfoak). Eta emaitza izan zen bai arrek eta bai emeek nahiago izan zituztela jostailu neutroak eta “maskulinoak”. Areago, sexuen arteko desberdintasunik handiena panpinekin izan zen: arrek gehiago jolastu zuten, emeek baino.
Emaitza horiek aurreko ikerketen guztiz kontrakoak dira. Ikertzaileen iradoki dute litekeena dela aurrez dokumentatutako sexu-desberdintasunak testuinguruak baldintzatutakoak izatea, eta zalantzan jarri dute jostailuen lehentasunen arteko sexu-desberdintasunek oinarri biologirik dutenik.
Azalpena Ana Galarragak, Hala Bedi irratian
Egoitz Etxebestek idatzitako artikulua izan du hizketagai Hala Bedi irratian Ana Galarragak.
Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Gorrotoa sustatzen duten algoritmoak, mendekotasuna sortzeko diseinatutako aplikazioak, pertsonak beharrean publizitate-hartzaileak ikusten dituzten plataformak, merkantzia gisa tratatzen gaituzten sare sozialak… Badirudi azken aldian herritarrek sare sozial nagusietatik... [+]
Gure bizitzetan pantailen inbasioa azkartu da azken urteotan. Euskal Herrian, alde batetik, “pantailak euskaraz” nahi ditugula diogu ikus-entzunezkoen eskaintza handitzeko, eta bestetik, antolatzen gara eskoletan askotariko pantailek irabazi dituzten eremuak... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Mastodon, gizarte sarea eta mikroblogintza zerbitzua da. Eugen Rochko alemaniarrak sortu zuen 2016. urtean. Software librean oinarritzen da. Azkenaldian, norbanako eta erakunde frankok bertan saretzea erabaki dute. Elkarren artean komunikatzen diren egitura independeteez... [+]
ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]
Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]
Bizitzak dena inguratzen du, mugatua eta hauskorra da. Bizitza onak bizitzeko, gorputzak zer egin badakiela iruditzen zait, buruak ordea, nahiz eta jakin (ondo informatuta dagoenean), askotan gorputza nahita isiltzen duela ikusten dut. Isiltze horretan burua beste buru... [+]
Stargate izeneko proiektuarentzat 500.000 milioi dolarreko inbertsioa iragarri du AEBetako presidente izendatu berriak. OpenAI, SoftBank eta Oracle konpainiek hartuko dute parte.
Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Laborantza industrialak, urtegiek eta kutsadurak ondorioztaturiko "gaitzeko presioengatik" desagertzekotan dira ehundaka espezie. Bilakaera hori saihesteko asmoz, "berehala hartu beharreko aldaketak" galdetu dituzte Nature aldizkariak urtarrilaren 8an... [+]
2018an itzali nituen sare sozialak, baita gailuen jakinarazpen gehienak ere, bizitzan arreta non jarri kontrolatzen hasteko saiatu asmoz. Egunero lan horretan jarraitzen dut, sitsa argira nola, nire jakin-minak errealitatea ulertzen lagunduko didan informazio freskoa bilatzen... [+]