Txileko eztanda soziala laburbiltzen duen dokumentala egin dute hiru euskal ikaslek: “Sobrevivir”
Txilen gertaturiko eztanda sozialak harrapatu zituen Erasmus bekarekin 6 hilabeteko egonaldia burutzen ari ziren Maddi Egizabal Rikondo, Karla Goikoetxea Valderrama eta Ane Irurtia de Celis, Mondragon Unibertsitateko HUHEZI fakultateko ikasleak. Hirukoteak tentsioz beteriko egun haien kronika biltzen duen dokumentala ekoitzi du.
Lehen egunetako protesta eta istilu gogorren erdian etxean egotea tokatu bazitzaien ere, bertako naiz nazioarteko komunikabideak gatazkaren aurrean ematen ari ziren informazioa eta eurek ikusten zutena ez zirela berdinak ikusi ostean erabaki zuten kalera atera eta dokumentala egitea. “Egoera gogor hartan, Txileko herriarengandik lehen minututik jasotako eskuzabaltasunaren trukean zerbait egin behar genuela sentitzen genuen”, azaldu zuen Maddi Egizabalek Usurbilgo Sutegi aretoan buruturiko dokumentalaren aurkezpenean.
Pasa den urriaren 18an Santiagoko metroan ikasleek garraio kostuengatik hasitako protesta, denbora gutxiren buruan bi hilabete iraungo zuen oldarraldi sozial batean bilakatu zen. Maddi, Karla eta Ane Txileko gizartearen haserrealdi orokortua islatzen saiatu dira “Sobrevivir” dokumentalean.
Txileko gizarteak pairatzen duen itolarri ekonomiko zein sozialaren irudi argia da dokumentala. Ordu eta erdi irauten duen dokumentalean norbanako zein eragile desberdinetan dihardutenen testigantzak jaso dituzte. Protestetan aldarri izandako zenbait gai jorratzen dira bertan (osasun eta hezkuntza sistema publiko baten aldeko borroka, emakumeen aurkako biolentzia matxistaren aurkako mobilizazioak, estatuko indarren errepresioa eta torturaren praktika...).
Guillermo Camus Jara izena du eta Txileko Lebuko kartzelan dago. Egoera larrian da, gose greba luzeaz gain, ostiraletik egarri grebari ere ekin baitio.
Augusto Pinochet diktadoreak Txilen estatu-kolpea eman zuela mende erdia bete denean, hamaika berba entzun dira herrialdeak bizi duen zatiketaz. Hamazazpi urtetako diktaduraren errepresioa ukatzea da zenbait eskuindarren egungo arma, negazionismo gisa ulertu den diskurtsoarekin... [+]
"Egun on" baino gehiago "larrialdi" hitza erabiltzen dugun honetan, Mari Paz Aedoren hitzek lagunduko dizute ikasturte honetako zure utopien lanketei gogotsu eta pozetik ekiten. Txilen, Santiagon jaio zen duela 45 urte. Gatazka sozioekologikoak aztertzen ditu... [+]
1973ko estatu kolpea gertatu baino lehen Nixon garaiko AEBtako presidenteak jasotako dokumentuak argitaratu ditu Washingtonek ostiralean, Alexandria Ocasio-Cortez AEBtako Ordezkarien Etxeko kideak Txileri egindako bisita ondoren. Ocasio-Cortezek gardentasuna eskatu du,... [+]
Maiatzean ekin zioten gose grebari 17 preso politikok. Haien eskubide kultural eta territorialak errespetatzea, lege antiterrorista bertan behera uztea, Lanaren Nazioarteko Erakundearen 169 hitzarmena onartzea eta preso politiko maputxeen askatasuna exijitu dituzte.
Txileko konstituzio berria idazteko ardura izango duen kontseilua 50 lagunek osatzen dute, eta haietako 22 Alderdi Errepublikanoko kideak izango dira, botoen %36 lortuta.
Norvegiako berriztagarrien erraldoiaren hainbat proiektuk ondoeza eragin dute maputxe eta sami herriengan. Epaileek ere ilegaltzat jo dituzte azpiegiturak, baina gobernuek ez ikusiarena egiten dute. Giza eskubideen aldeko aktibista ospetsuek ere bat egin dute protestarekin,... [+]
Salvador Allenderen aurkako estatu kolpea eman eta bi aste eskasera hil zen Pablo Neruda; datorren irailean beteko dira 50 urte. Heriotzaren arrazoi ofiziala prostatako minbizia eta metastasia da, baina poeta txiletarraren ilobak nazioarteko peritu-txostenaren berri eman du:... [+]
Irailaren 4an Txileko herritarrek argi utzi zuten ez dutela nahi Biltzar Konstituziogileak ondutako testu berria onartu: bozkatu zuten hamahiru milioi herritarretatik %62k (7.882.958 boto) ezezkoa eman zioten proposamenari, eta gainerako %38ak (4.860.093 boto) baiezkoa. Inkestek... [+]
Ia zortzi milioi txiletarrek ezezkoa eman diote konstituzio proposamenari. Gabriel Boric presidenteak konstituzio-prozesu berria eta aldaketak iragarri ditu bere gobernuan.
Irailaren 4an bozkatuko dute Txilen konstituzio berria, oraindik indarrean den Augusto Pinochet diktadorearen 1980ko konstituzioa ordezkatu nahi duena. Berau onartzen bada, munduko konstituziorik feministena izango da. Zer jasotzen du konstituzio honek? Nola izan da idatzia eta... [+]