Txertoen intxaurrak, hamalau
Gazteleraz aski ezaguna den mucho ruido y pocas nueces esamoldeak –literalki “zarata asko, intxaur gutxi”–, oso antzeko baliokidea dauka euskaraz: “Urrutiko intxaurrak hamalau; gerturatu, eta lau”. Nahiago nuke intxaur pandemia koronabirusarena baino, baina bigarrena daukagunez –eta laster amaitzeko asmorik gabe, zoritxarrez–, txertoa sortu zuten konpainiei bi atsotitzak esleitu dakizkiekeela bururatzen zait.
Gure eguneroko bizitzan inoiz ez bezala sartu den Pfizer farmazi konpainia estatubatuarrak –gaurdaino oso sonatua bereziki Sildenafilo (Viagra) eta Lorazepam (Orfidal, antsiolitikoa) kontsumitzaileen artean–, iragarri berri du helduek (+80) bere txertoaren laugarren dosia beharko dutela koronabirusa garaitzeko.
Enpresaren webeko artikulu gunean irakurri daitekeenez (www.pfizer.com/news/articles), konpainiaren Zientzi eta Osasun Arazoetarako buru den Alejandro Cané doktoreak zera esan du What is a Variant? erreportajean: “COVID-19aren kontrako txertoek aski ondo funtzionatu badute ere (...), etorkizuneko mutazioren batek birusa alda dezake, txertoa garaitzen duena”.
"Bi ziztadekin konformatu ez eta hirugarrenaren bila doaz aspaldi. Orain lau agindu dituzte, eta bihar hamalau"
Duela bi urte eskas pare bat dosirekin “% 90eko babesa” saltzen zutenek, eta kolektibo zaurgarrien %70a txertatzea “nahikoa” zela ziotenek, bi ziztadekin konformatu ez eta hirugarrenaren bila doaz aspaldi. Orain lau agindu dituzte, eta bihar hamalau. Nola sinistu %90eko etekina hitzeman, eta %50a soilik lortzen duen plana?
Bai, egia da badaudela oroimen dosiak eskatzen dituzten txertoak, tetanosarena kasu (J. Alberto, Mikrobioen mundu liluragarria). Azken horrek bost dosi aurreikusten ditu... bizitza osoan. COVIDarenak lau behar ditu orain, bi urteko epean. “Baina gripearena ere urtero jartzen zaie kolektibo zaurgarriei!”. Horixe, zaurgarriei; ez 16 urtetik gorako edonori.
Canék berak aitortu du mutazio berriek Pfizer eta BioNTech-ek sortutako Comirnaty txertoa gainditu dezaketela, eta txertoak ez duela kutsatzea erabat saihesten. Sobera jakina da hori: nik neuk, denok txertatuta geunden afari batean jan nuen birusa, bere omikron aldaeran. Zertarako beste dosi bat eskatu, mutazio berriak postrean badatoz?
Txertoen menua ere askotarikoa zen hasieran, baina azkenean Comirnaty eta Moderna etxearen Spikevax besterik ezin dezakegu hartu. Oxfordeko Unibertsitateak AstraZenecarekin prestatutakoak odolbilduak ei zekartzan, eta Johnson&Johnson-enak xanpain izena duen Guillain-Barré sindromea. Comirnaty zein Spikevaxen prospektuetan agertzen diren miokarditis edo perikarditis arriskuak ez omen dira hainbesterako –eta jakin badakigu merkatu globalean bi aukera besterik ez izatea oso ohikoa dela Eduard Bernays-en garaitik hona–.
Canérekin bat etor naiteke aspektu jakinetan txertaketak ongi funtzionatu duela dioenean, gurean behintzat ZIUko kolapsoen beherapena ikusita. Kutsadura-indizeek ordea ez diote halakorik, eta hori populazioaren %90 baino gehiago txertatuta egonda –Hego Euskal Herrian behintzat–.
Oraino, Orfidal antsiolitikoa da, nire ustez, Pfizerrek sortu duen medikamendurik eraginkorrena: 2020ko abenduan –pandemia betean–, botikari batek inoiz ez bezala saldu egin zuela esan zidan. Viagra ez zuen aipatu, agian medikamendu horrek aupatzen duen organoaren azpitik batzuk daukaguna gehiago ezin dakigukeelako puztu, azken informazioen arabera kutsadura-kurbak egiten duen bezala, berriro. Seguru aski, bosgarren dosia falta zaigu.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?
Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]
Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]
Aste batzuk daramatzagu hedabide eta sare sozial guztietan Iñigo Errejoni indarkeria matxista batzuengatik egindako akusazioei buruzko iritziak entzuten. Horrekin batera, eztabaida asko sortzen ari dira: nola salatu behar dugun emakumeok, nolakoak izan behar duten gure... [+]