Txertoa, negozioa eta desberdintasuna
COVID-19ren aurkako txertoaren lasterketa erakusten ari da bizitzaren aldeko borroka horren atzean negozioa eta desberdintasuna ere badagoela, pertsona eta herrialde guztiak ez garela berdinak.
Enpresa bioteknologikoak (Moderna, Cure Vac, Novavax eta BioNTech) eta farmaziako erraldoiak (Pfizer, AstraZeneca, Jonhson & Jonhson, Sanofi eta GSK) negozioa bilatzen duen kapitalismoaren parte dira, eta ez zaie batere axola sortzen duten desberdintasuna.
Lau enpresa bioteknologiko handi horiek, Bloomblergen kalkuluen arabera, 2020an 1.205 milioi dolar gastatu dituzte, baina 12.000 milioi euroko mozkinak izango dituzte hurrengo bi urteetan: 6.035 milioi 2021ean eta 5.970 2022an. Aipatutako enpresa farmazeutikoek, bestalde, 24.750 milioi dolarretan haziko dituzte beren salmentak. AstraZenecak bakarrik kalkulatzen du 7.000 milioiko irabaziak izango dituela 2022an. Negozio bikaina.
Konpainia horiek ehunka milioi jaso dituzte AEBetako Gobernutik eta Europar Batasunetik, bai txertoaren ikerketa eta garapenerako zuzeneko diru-laguntzetan, bai hornidura-kontratuen bidez. Hainbat kalkuluen arabera, ikerketak 5.000 milioi dolar ingururekin finantzatu dira.
Ondorioz, pandemiak irauten duen bitartean, logikoa, bidezkoa eta beharrezkoa izango litzateke gobernuek neurriak hartzea patenteak ezabatzeko, eta horrela, osasun publikoa lehenesteko merkataritza-interesen aurrean. Indiak, Hegoafrikak eta beste ehun herrialdek dagoeneko eskatu diote Munduko Merkataritza Erakundeari Covid-19ren kontrako produktuekin zerikusia duten patenteak kentzeko.
Pertsonen eta herrialdeen arteko berdintasuna bermatu eta txertoak denok aldi berean eskuratzea nahi badugu, hortik hasi beharko genuke. Txertoak mundu osoan garatu, ekoitzi eta hornituko beharko lirateke, munduko ondasun publiko gisa. Kapitalismoa, ordea, berean .
Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.
Martxoaren 8aren atarian, menopausiari buruzko artikulu-sorta bat argitaratu du The Lancet medikuntzan espezializatutako aldizkariak. Laburpenean gogorarazi duenez, menopausia munduko populazioaren erdiaren bizitzaren etapa saihestezina da, baina esperientziak asko aldatzen dira... [+]
Enpresek diru publikoa jaso zuten ikerketarako, eta iparraldeko herrialdeek aldez aurretik erosi zizkieten txertoak. Bitartean, txertoen prezioak igo egin zituzten multinazionalek. Gaur egun, herrialde txiroenetan, %23k baino ez du dosi osoa, SOMOren ikerketaren arabera.
“Askotan min handia sentitzen nuen oinetan, baina arraroa zen, ez nuelako lotzen kolpe batekin edo lesio batekin, eta ez nuelako identifikatzen nondik zetorren”. Iraia Etxebesteren hitzak dira; duela sei urte azalpenik gabeko mina sentitzen hasi zen oin azpian, eta... [+]
Farmazia enpresa alemaniarrak hamar mila milioi euro irabazi ditu Covid-19aren aurkako txertoen patenteei esker. Hainbat ikerketak frogatu dute farmazeutiken lobbyek oztopatu dituztela patenteak askatzeko akordioak. BioNTechek sare sozialetako mezuak zentsuratu nahi izan ditu,... [+]
Minari aurre egiteko, opioideen kontsumo farmakologikoa asko handitu dela eta sarri behar baino gehiago eta behar baino epe luzeagoan erabiltzen direla ohartarazi dute adituek. Menpekotasuna eta albo-ondorioak sor ditzakeen pilula errezetatzea baino, osasun baliabideetan eta... [+]
Haurdunaldia Eteteko Baimendutako Kliniken Elkarteak ikerketa bat egin du publiko. Beren erabakiaz eta motiboez galdetu die gehienez haurdunaldiko bederatzigarren astean egonik abortatzera joan eta bi metodoak aukeran izan dituzten 1.536 emakumeri. Hauetatik %85,74ak metodo... [+]
Hego Euskal Herrira pilulaz betetako 722 kaxatxo iritsi dira, COVID-19a larri pasatzeko arrisku handiko gaixoentzat zuzenduta. Europar Patasunak COVID-19arentzako ahotik hartzeko gomendatu duen lehen pilula antibirikoa da Pfizerren Paxlovid eta Espainiako Gobernuak 253 milioi... [+]
Gosaritarako kafea eta tostadak egitea, ilea orraztea, hortzak garbitzea eta makilatzea. Egunari ekiteko eginkizun sinpleak iruditu ahal zaizkionak bati, ez dira denontzat munta berekoak. Aniztasun funtzionala daukan norbaiten azalean jarriz gero konplexutasunean irabazten dute,... [+]
Txertoa Herriarentzat Aliantzak egindako azterketaren arabera, txertoen fabrikazioa eta salmenta kontrolatzen dituzten farmazia-enpresek lortutako etekinetatik, gutxienez, bederatzi pertsona milioidun bihurtu dira pandemia hasi zenetik. Zerrendaren buruan Moderna eta... [+]
Zenbat aldiz ari dira gure agintariak, herritarron diruarekin, gauza beragatik ordaintzen? COVID-19aren aurkako txertoen aferan, gutxienez hirutan.
1960ko hamarkadan asmatu zuten emakumeentzako pilula antisorgailua, baina gaur egun oraindik zergatik ez dute farmazeutikek gizonentzako pilula antikontzeptiborik bultzatu, zergatik geratu dira bertan behera egindako ikerketak, zergatik gizonek ez dute interesik erakutsi?... [+]
AEBetako Janssen farmazeutikak eskatuta egin dute bilera martxoaren 1ean Eusko Jaurlaritzan eta beraien txertoa Europan baimentzeko prozesua zertan den azaldu diete. Jaurlaritzaren hitzetan, lehen bilera horrek "Osasun Sailak eta Janssenek lankidetzan jardun dezaten"... [+]
Erresuma Batua da koronabirusaren aurkako txertoa onartu eta erabiltzen hasiko den Mendebaldeko lehen herrialdea. Gobernu britainiarrak aurrea hartu dio AEBetakoari Pfizer farmazeutika estatubatuarraren eta BioNTech enpresa alemaniarraren txertoari argi berdea emanez.
Koronabirus pandemia gaitz da ulertzen. Ehunka mila kasu baieztatuta, milaka hilda, nazioak blokeatuta… planeta krisian dago. Nola gertatu da hau? Zein dira izurri globalari bidea erraztu dioten oinarrizko egitura politiko, ekonomiko eta ingurumenekoak? Nondik sortzen... [+]