Ezarritako zentsuraren ondorioz, lehenik bere agurra ikusi ahal izan zen sareetan joan den larunbatean, hilaren 22an. Bertan jakinarazten zuen Deia-k erabaki zuela bere artikulua ez argitaratzea. Artikulua EAJ asteotan bideratzen ari den barne hauteskunde prozesuarekin kritikoa zela aurreratzen zuen eta bertan alderdia birsortzea ere proposatzen zuela: “30 urtez aritu naiz kolaboratzen egunkari honetan, ezagutzen dituzte batzuetan ditudan iritzi kritikoak, baina beti izan dira leialak sorrerako ideiekin. Ez nuen horrelako erabakirik espero. Ez dut ulertzen hartutako erabakia eta penatuta esaten diet agur orrialde hauei”.

Egun batzuk beranduago La Vanguardia-k argitaratu zuen aipatu artikulua. Bertan, EAJren barne hauteskunde prozesua lantzen du Monterok, eta baliatzen du hori alderdiaren egoera ere aztertzeko. Aurreratzen du bera ez dela EAJko afiliatua, baina alderdiarekiko zaletasunetik idazten du artikulua, eta pentsatzekoa da ezagutza sakonetik ere bai, azken hamarkadetan besteak beste Sabino Arana Fundazioaren barrutik jarraitu baititu EAJren nondik norakoak.

EAJk zailtasun handiak dituela dio: “Badaki atzerabidean den alderdia dela eta horrek beldur eszenikoa sortzen du, botoemale andanaren galera du, bizitza militante urria, eta gainean duen ezker abertzaleari nola aurre egin asmatu ezinean dabil”.

Eta egoera horren aurrean alderdia lasaiegi dagoela dio, “badirudi partidari aurre egiteko pilota berarekin jokatzea besterik ez dagoela”. Hau da, jende berdintsuak zuzenduko duela alderdia. Eta egoera hori guztia bideratzera datozenak ezer gertatuko ez balitz moduan jokatzen ari direla, “hemen denak berdin jarraitzen du”. Grinarik eza ikusten du, eta “grina ez da dena, baina grinarik gabe ez dago ezer. Zein bidegurutzetan galdu zen grina?”. Gizarteak zioenari arreta jartzeko Xabier Barandiaran irakasle jeltzaleak gidatu zuen Entzunez eraiki prozesuri ere kritika zorrotza egin dio, zuzendaritzak begiak eta belarriak badituela esanda, baina ez duela ez ikusten ezta entzuten ere.

Bere ohiko fineziarekin, kritika zorrotza egiten dio orain arteko EAJko zuzendaritzari eta leporatzen dio karguen hautaketan sartu izana, lehenago eztabaida politikoa egin barik. Alderdia noraezean dabilela iradokitzen du, eta egungo zuzendaritzak hobetsi duela enbatari aurre egitea eskifaia batuta izanda. Baina beti ez dela horrela izan, azpimarratzen du: “Iraganeko garai gaitzetan, Xabier Arzalluzek branka ekaitzari aurrez aurre jarrita aurrera egitea proposatu zuen (...), baina orduan eskifaia batuta zegoen zorigaitzaren aurrean. Eta horrela atera zen garaile Ibarretxe lehendakaria”.

Alabaina, oraindik dena ez dagoela galduta dio Monterok eta alderdia birsortzeko aukerarik badagoela, eta izen berria ere iradokitzen du: Partido Nacional Vasco / Eusko Alderdi Nazionala. Artikulua osorik, La Vanguardia-n irakurri daiteke, edota El Rincón del Protestón blogean (azken honetan, Deia-ko kolaborazioaren Monteroren agur gutuna ere bai).

Txema Montero Herri Batasunako eurodiputatua izan zen 1980ko hamarkadan eta 1992an koaliziotik kanporatu zuten bere iritzi kritikoengatik. Besteak beste, eta modu publikoan, ETAren borroka armatua arbuiatu zuen, eta ezker abertzaleak zeraman norabide politikoarekiko desadostasuna agertu zuen. Ondoren, inongo alderditan afiliatu barik, politikoki jeltzaleen bueltan ibili da, batez ere Sabino Arana Fundazioan.