Ostiral honetan, uztailaren 17an, hasiko dira Europar Batasuneko berreskuratze funtserako negoziazioak. EBko kide diren estatuetako presidenteak buruz buru bilduko dira otsailetik lehen aldiz, goi-bilerak hiru egun iraun eta akordiorik gabe amai dezakeela jakinda. EBn dagoeneko 180.000 hildakotik gora pilatu dira koronabirusaren ondorioz, eta Bruselaren aurreikuspen ekonomikoen arabera, 2020rako %8 baino gehiagoko deskalabrua izango da, %10,9 Espainiako Estatuarentzako.

Yannis Varoufakis (Falero, Grezia, 1961) Greziako Finantza ministroa izan zen 2015eko urtarrila eta uztaila artean. Alexis Tsiprasen gobernuak troikarekin eta murrizketetan oinarritutako erreskate programen aurka pultsua galdu zuen hilabeteak izan ziren. Bost urte geroago, euroguneak beste krisi bat bizi du, pandemia batek zartatua. Ordukoak baino “dimentsio larriagoak” dira ordea oraingo egoerak aurkezten dituenak, DIEM25 mugimendu paneuroparraren sustatzailearen arabera. Varoufakis orain diputatu ere bada Greziako Parlamentuan. Berak sortutako Mera25 alderdiak botoen %3,44 eta 9 eserleku lortu zituen 2019ko uztaileko hauteskundeetan.

El Diario.es egunkariari eskainitako elkarrizketan, berreskuratze-funtsen eta horien baldintzetan aurreikusten dituen erreformen inguruan hitz egin du ekonomilariariak. "Ikusteko dago", erantzun du: "Nire iragarpena da funtsak ez duela garrantziarik. Espainiak, adibidez, BPGaren %10etik gorako defizita izango du, Italiak eta Greziak bezala. Eta funtsak ez du ezer egingo horrekin, ez baitu inolako ahalmen fiskalik. Dirua 2021ean zirkulatzen hasten bada, eta aurreratzen ez bada, 2021eko martxoan iritsiko da. Zuen Finantza ministroak defizit monumentala aurkituko du, Alemaniaren defizita zerora hurbiltzen joango den bitartean. Eta ez dut zalantzarik Alemaniako defizita zerora hurbiltzen ari den unean Berlinek Bruselari presioa egingo diola, Madrili presioa egin dieziaon defizita lau edo hiru azpitik jartzeko. Ez dute zero erreklamatuko, baina bai hiru baino gutxiago. Eta horrek austeritate masiboa dakar".

Troikaren itzulera

Mahai gainean dagoen proposamena 750.000 milioi euroko funtsa da, horietatik 500.000 transferentziak dira krisiak gehien kolpatutako estatuentzat, Espainia eta Italia kasu. "Susperraldi funtsa baldintzekin banatuko da", azaldu du Greziako ministro ohiak: "Ez da kolpetik etorriko, diru pixka bat egongo da hemendik, beste pixka bat handik, beti ere enpresari mesede egiten dieten baldintzekin, Espainiako eta gainerakoen makroekonomian eragin biderkatzaile txikia baitute. Beraz, troikaren itzulerarekin kezkatuta bazaude, arrazoiak dituzu. Eta troika itzuli egingo da, berreraikitze funtsa alde batera utzita, orain etenda dagoen eta luzaroan etenda jarraituko ez duen itun fiskala berrezartzen denean gertatuko da. Alemaniako aurrekontu federala disfuntzionala bihurtzen den unea izango da hori. Eta orduan, zuen Finantza ministroa, Italia, Portugal eta Frantziakoa bezalaxe, troikak 2010 eta 2015 artean egiten zuenaren oso antzera estutuko dute".

Bestelako norabidea

Pandemiaren hasieran, Europako Batzordeak Egonkortasun eta Hazkunde Itunaren ihes-klausula aktibatu zuen, estatuei nahi adina gastatzeko aukera emanez. %3ko defizit-muga eta %60ko zorra betetzetik salbuesten zituen neurri horrek. Asteburuan eztabaidatuko den proposamenean, Charles Michel Europako Kontseiluko presidenteak indartu duen bertsioaren arabera, EBk “baliabide propio berriak” izango ditu berreraikitze funtsaren 750.000 milioiak finantzatzeko jaulkitako zorra berrordaintzeko. "Europako Batzordeak karbono-zergaren, tasa digitalaren eta bestelakoen inguruan egindako proposamenak ideia onak dira,  baina aurretik ere mahai gainean egon dira eta atzera bota dituzte", azaldu du Varoufakisek. "Europar Batasunak berreskuratze funtsaren zor berria finantzatzeko aplikatzen baditu, uste dut arazo bat izango litzatekeela, zorraren jaulkipen bakarra delako, eta Europako Kontseiluaren akordioa behar duelako, ez errepikatzeko promesarekin. Beraz, ez dira eurobonuak. Eurobonuak balira, alde nengoke, zor nazionala berregituratzeko modu bat izango bailirateke, Espainiaren zorraren zati bat hartu eta Europarena bihurtuko litzateke, eta etorkizunean harekin negoziatuko lukete. Baina ez dira horretaz hitz egiten ari".

Zuzendaritza

Varoufakisen ustez, proposamen horiek "integrazioari buruz eta Eurogunerako gutxieneko politika bat izateari buruz izan beharko litzatekeen elkarrizketa eklipsatzen dute”. Bere ustetan, “kontrako norabidean” mugitzen ari da EB. Berreskuratze-funts hori, quantitative easing pakete horiek eta gainerako guztiak, hots, Europako Banku Zentralak arrisku-sarien gaineko presioa murrizteko egindako erosketak, “ez dira Europaren integraziorako mugimenduak”; aitzitik, “EB ez integratzeko egiten dira”, eta hori da Varoufakisen kezka handiena. Bere ustetan, “norabide okerrean” mugitzen ari da EB: “Batzuek EB kritikatzen dute mantsoegi joateagatik, eta esaten dute norabide onean doala, baina mantsoegi. Ez da kritika bat. Nire kritika da norabide okerrean mugitzen ari garela. Ez da abiadura kontua. Zuzendaritza kontua baizik".

Abiaduraz

Abiadurei dagokienez, badirudi EB aurreko krisian baino azkarrago erreakzionatzen ari dela: Euroguneak 540.000 milioi euroko pakete bat onartu du, horien arten 200.000 milioi Inbertsioen Europar Bankuaren abaletan, 240.000 milioi COVID-19ak eragindako gastuetarako, MEDE sanitarioarekin, eta beste 100.000, berriz, Enplegu Erregulazio Txostenetarako. Uztaila amaitu baino lehen, eskuragarri egotea espero dute . "Benetan uste duzu azkar dabiltzala?", galdegin du Varoufakisek: "Esan nahi dut, zein poliki joan daitezke? Berreskuratze funtsa datorren urtean aktibatuko da, eta hondamendia orain izaten ari da. Datorren urtean gertatuko den zerbaitetaz ari dira, jainkoarren! ". Erabakiak 2015ean baino azkarrago hartu dituztela gogorarazi diotenean, “bai, baina hori ez da zaila", erantzun du Greziako ministro ohiak: "Aurrekoan ez ziren mugitu dena kolapsatu arte. Ez dut uste meriturik dutenik ".

“EBZk denbora baino ezin dezake erosi”

Aldi berean, EBZ milaka milioi mobilizatzen ari da merkatuek estatu kolpatuenen zorraren gainean egiten duten presioa arintzeko, Espainian eta Italian, adibidez. "EBZk denbora baino ezin du erosi", nabarmendu du Varoufakisek: "2010ean ere ez zuen egin, Jean-Claude Trichetekin erabat erruduna izan zelako. Eta Mario Draghirekin banketxe eta estatuentzako likidezia sortzeko baldintzak sortu zituen, banku zentral gisa jokatzen hasiz. Baina arazoa da tresna horiek jada ez direla eraginkorrak. Dirua inprimatzen ari zara kreditua egon ahal izateko, baina Europak aurre egin behar dion arazoa, bankuen hondoratzearena eta kredituak eman eta denbora erosi besterik egin ezin duen banku zentral batena da. Eta behar dugun azken gauza denbora gehiago irabaztea da, egin behar dena atzeratzen jarraitzeko". Iritsi ez den New Deal baten zain ote dagoen galdetu diote Varoufakisi. "Hala da, baina batzuk proposatzen ari gara. Lan handia egin dugu azken bost urteotan, gure Green New Deal delakoa Europarako diseinatzen. Eta orain Europako mugak gurutzatzen ari gara Internazional Progresistarekin. Baina oso bide aldapatsua da".

Espainia eta Italia

Espainiako egoeraz ere mintzatu da ministro ohia: "Espainia eta Italia ezberdinak dira, nahiz eta bi herrialdeak alderatu nahi dituen jendea dagoen. Alde nagusia da Espainiak zor pribatuaren proportzio handiagoa duela guztira Italiak baino. Espainiak, muga fiskalengatik ez balitz, gora egin lezake, baina arazoak dituzten bankuek, zor pribatuaren maila handiek eta Gobernuak jarduteko eta porrotak saihesteko duen ezintasunak geldiarazi egin dute, zor pribatua onartezin eta ordainezin bihurtzen baitzuten. Eta hori da Espainiaren ahalmen ekonomikoan eragiteko beharrezkoak diren tresna federalik gabeko eurokonfederazio batean gaudelako ".

Botere kontua

Espainiako estatua baino zor publiko altuagoa duen Italiari begira, “ez da gai izan urte onenetan %130etik jaisteko, eta krisi honen ondoren, are zailagoa izango da murriztea”, azpimarratu du greziarrak. "Eta nori axola zaio?", galdetu du: "Zor publikoaren iraunkortasuna gai politikoa da. Ez da gai ekonomikoa, eta dauzkazun erakundeen eta joko-arauen araberakoa da. Japoniara begiratzen baduzu, BPGren %250eko zor publikoa du. Eta nori axola zaio? Interes-tasa negatiboak dituzten bonuak saltzen ditu oraindik, zorraren gehiengoa japoniarren esku dago, banku zentrala dute, superabita merkataritza-balantzan. Eta ondo dago, jasangarria da. Banku zentralik ez baduzu eta banku zentralak zure zorrari eusteko, erosteko eta aparkatuta eta ahaztuta uzteko ahalmenik ez badu, Espainiak eta Italiak izan duten superabit komertziala izanda ere, Eurotaldearen erabaki politikoa da. Krisia izateko eta zure gobernua erortzeko behar den guztia Eurotaldearen komunikatu bat da, Espainia ondo egiten ari ez dela esanez. Formalki ere ez dute egin behar, nahikoa baita Bruselako berriemaile lagun batzuei esatea: 'Oh, badakizu? Arazoak ditugu Espainiarekin. Ez doakio ondo'. Eta kito. Espainia hilda dago. Hori da arazoa, eta ez zorraren ehuneko jakin batetik aurrera arazo bat sortzen dela. Ongi zaude kontrolpean duzun benetako moneta partekatua duzun bitartean eta inbertsioa hobetzkeo politikak dituzun heinean, eta ez euroa bezala, ez baitago benetan partekatuta. Eurogunea ez da hori".

Bruselaren diruzorroa

Bruselan Espainiari, Italiari eta Europar Batasunaren Osasun Erreskate Funtsari (MEDE) buruzko eztabaida bat ere izaten ari da. Ziprek bakarrik eskatu duen heinean, hainbesteko estigma dagoen galdetu diote Varoufakisi. Berez ustetan, "estigma bat egon badago, MEDE troikaren diru-zorroa delako. Zer seinale bidaltzen duzu troikari dirua eskatzen diozunean? Troikak 'Ados, hartu eta geroago hitz egingo dugu' erantzuten badizu ere, bizilaguna auzoko mailegu-emaileari diru eske joaten ikustea bezala da. Arazoetan dagoela uste duzu. Mailegua egoera onean badago ere, oraindik ere arazotan zaude mailegu-emailearengana joan behar baduzu. MEDE euroguneko mailegu-emailea da. Ez dago zalantzarik haien interes-tasak txikiak direla, merkatuetara jotzea baino askoz txikiagoak. Baina baldintza batzuk lotuta daude. Eskatu egin behar duzu, eta printzipioz baldintzarik ez badago ere, aurrerago egongo dira. Eta seinale bat da auzoko mailegu-emailearengana zoazela".

Analisi horrekin, Varoufakisek ez du krisiaren irteera ikusten: "Bakarrik dakit gauza berak egiten jarraitzen badugu ez dela susperraldirik izango. Europa kontinentalak mendeetako gainbehera izan du eta, berriro ere, gure esku dago. Ez gara fatalistak izan behar. Bihar gauzak alda ditzakegu gure patua gure esku artean hartzen badugu. Ez du merezi iragarpenak egitea. Gauzak aldatzeko ekin behar dugu".

Sánchezen akatsa

Asteburu honetan aurrez aurre izango diren negoziazioetan, Varoufakisek uste du Pedro Sánchezek "behin betiko akatsa" egin duela bere ibilbide politikoan, "Eurobonuen aldeko borroka utzi duelako, eta, ziurrenik, horregatik markatuta geratuko da". Baina Varoufakisek argudiatu duenez, “ez da hori egin duen sozialdemokrata bakarra": "François Hollande Frantziako presidente ohiak Angela Merkelen aurrean amore eman zuen itun fiskalarekin eta egonkortasun eta hazkunde itunaren sorrerarekin. Edo begira George Papandreu, Greziako lehen ministro ohia, Greziaren erreskatea ospatu zuena, eta orain bere lagunek ere ez dute agurtzen kaletik".

“Ez dute esku artean dutena kontrolatzen”

Merkelen eta Macronen buruzagitzaren inguruan ere mintzatu da, 500.000 milioi euroko diru-laguntzetan Europako Batzordearen proposamena inspiratu duen neurriaz, hain zuzen ere. "Haiek ere ez dute esku artean dutena kontrolatzen. Ez dut zalantzarik Macron atsekabetuta egon daitekeela gauzak nola doazen ikusita, eta Merkel egunerokotasuneko mikrogestorea da", iritzi du Varoufakisek. Unidas Podemos Espainiako Gobernuan sartzearen inguruan ere eszeptiko azaldu da: "Behin Gobernuan sartuta, garrantzia osoa galdu dute”, “hutsuneak betetzen” baino ez dira ari bere ustez, eta horren ondorioz, “akatsen erruak eramango dituzte, eta arrakastengatik, berriz, inolako onurarik ez ".