2007tik 2011ra bitartean Akitanian egindako esperimentu batek erakuts dezake laborantzan bateraezinak direla elkarren ondoan lantzea batetik berezko landareak eta bestetik genetikoki eraldatutakoak (OGM). Ikerlan hori burutua du INRA (Institut National de la Recherche Agronomique) erakunde ofizialak, Réseau de Semences Paysannes, Agro Bio Périgord et Bio d’Aquitaine elkarteekin elkarlanean. Orain laborarien elkarteok eskatzen dute ikerlanaren emaitzak argitaratu eta landu daitezela gehiago. Baina INRAk ez du urratsik egiten.
Laborarik gaiaz galdetu dio Thomas Erguy, Biharko Laborantzaren Elkarteko koordinatzaileari.
OGMek beste arto guziak kontaminatzea, ez ote da eszenario katastrofikoa?
Arto transgenikoa eta arto ez trangenikoaren artean distantzia handia utzirik ere, arriskurik gabeko kohabitazioa ez da posible. Nafarroan ikusten dugu: OGMak ekoizten dira eta arto biologikoa ez dute kutsaduratik zaintzen ahal. Ondorioz, hazleak Akitaniarat heldu dira arto erostera.
Euskal Herriko arto gorrian bezala, tokiko arto moten polinizazioa biziki urrun hedatzen da. Gainera, polinizazioa erle eta haizearen bidez egiten da, kontrolatzen ahal ez diren bi elementu. Zinez, moratorioa da tresna juridiko eraginkorrena.
OGMek laguntza teknikoa eskaintzen diotela laborariari diote teknika hauen aldekoek…
Belar txar, marmutza edota eritasun arazoak aitzinean ezartzen dituzte bai. Urte guziz artoa alor berean ekoizteak hainbat arrisku sortzen dituela erran behar liteke lehenik: lurraren ahultzea, marmutza batzuen biderkatzea, eritasunen garatzea eta belar-txar batzuen azkartzea.
Transgenikoen ordez, agronomiako praktika batzuekin problema hoiei buru egiten ahal zaie: errotazioa, lurraren estruktura lantzea, belar txarren kudeaketa mekanikoa, lurren ongarriztatze organikoa. Aterabideak badira. Teknika alternatibo eta berriztatzaileen garatzen eta hedatzen lan egiten du BLEk, kalitatzeko elikaduraren eskaintzeko jendarte osoari eta OGMn bide atzera ezinean ez sartzeko.
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Koloretsuak, distiratsuak, forma xelebre bezain ederrekoak diren heinean, nudibrankioek beste planeta batetik iritsitako izakiak dirudite. Itsas hondoko izaki biluzi hauek 1980ko hamarkadako gandorretako kolore biziak eta Parisko joskintzako izen handien moda arkitektonikoa... [+]
Lagun txiletar batek bere herriko istorio bat kontatu dit, eta ahoa bete inplante utzi nau. Han “quintral” esaten dioten landare batena da, Tristerix corimbosus. Txile eta Argentina hegoaldeko baso epeletan bizi da, eta gure lurralde epeletan hazten den mihuraren... [+]
The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Euskal Sagardoa Jatorri Deiturak erronka ezarria dio bere buruari: Euskal Herri osoko sagar eta sagardogileak biltzea. “Sagardoaren kultura lurralde osoan dago, eta lurralde osoan mantendu dira sagardotarako sagarrak”, esan digu Unai Agirrek, sor-markaren... [+]
“Aterako dut sagar zuku bat?”. Galdera horrekin hasi da Barrundiako Ekonomatoko kide Koldo Lopez Borobia, Susana Lopez de Ullibarri eta Santi Txintxurretarekin izandako elkarrizketa. Sagar zukuaren bueltan eta sagarrondoz inguratutako lorategian elkartu gara. Hau ez... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Txokolatea kakaotik sortzen da. Kakaoak Theobroma cacao du izena; Theobroma hitzak “jainkoen janaria” esan nahi du. Aspaldikoa da txokolatearen gurtza; jainkoena zena azkar asko egin genuen geure. Euskal Herrian, azukrearekin eta kafearekin batera elikagaien... [+]