“Testuaren esklabu izan gabe, agendari nire ekarpena egiten saiatu naiz”
Ilargia eta Landareak agendan Jakoba Errekondoren aspaldiko konplizea da Antton Olariaga marrazkilaria. 2023ko aleari ere berak jarri dizkio irudiak, eta sortze prozesuaren inguruan gehiago jakiteko, elkarrizketa egin diogu komikigile usurbildarrari. Baratzerik ez omen du, baina agendaren kontrazalak dioenez, uzta ederra sortu du honezkero urteotako hartu-emanean.
Animalia laguntzaileak dira aurtengo agendako gaia. Barazkiak baino errazago egin zaizu horiek marraztea?
Tira, lehenbiziko deian esan zidatenean xomorroak, intsektuak eta piztiak egin behar genituela, susto txiki bat hartu nuen. Pentsatu nuen, “agenda osoa intsektuz josia egin behar al dugu?”. Baina gero, Jakobarekin hitz eginda eta hilabete bakoitzeko ilustrazio bat izanen zela argituta, esan nuen, “ongi tratatu beharko ditugu, bada, animalia horiek”.
Eta, lehen susto hori eta gero, nondik jo zenuen?
Beti izan ditut gustuko Erdi Aroko piztiarioak, animaliak eta testuak azaltzen ziren horiek, eta horrek eman zidan pista. Piztiarioetan animaliak azaltzen ziren, bakoitza bere nortasunarekin, ekintza bat egiten, lagunekin nahiz etsaiekin, landarez inguratuta… hortik jotzea erabaki nuen, animalia bakoitzari zein nortasun emango nion eta nortasun horri lotutako ekintza eta tokia pentsatzen.
Nola izaten da sortze prozesuko elkarlana, testuen eta irudien osatze hori?
Mamia beti Jakobak ematen du, berak daki hortaz, ni ignorante hutsa naiz. Beraz, hilabete bakoitzeko protagonistak berak eman dizkit, eta azaldu zer egiten duen animalia bakoitzak, zein ezaugarri dituen, eta abar. Datu horiekin guztiekin eszena bat montatu dut nik, bakoitzaren nortasunari lotuta. Adibidez, armiarmak sarea du lagun, eta gaur egun sarea interneta da. Bada, hor jarri dut armiarma bere beso guztiekin, ordenagailuetan xomorroen bila. Adarjotze puntu bat beti izan behar da, bestela aspergarria izan daiteke, eta pentsatzen dut irakurleak ere eskertuko duela. Beraz, agendako mamia duintasunez apaintzen eta dotoretzen saiatzen naiz ni, baina ez testuaren esklabu izanez, baizik ekarpenak eginez eta nire ikuspegiarekin osatuz, nolabait.
Baratzerik ez duzula esan izan duzu, baina urte mordoxka daramatzazu baratzeari lotutako agenda honetan lanean. Zer jaso duzu lanketa horretatik?
Alde batetik, harremana, Jakobarekin dudan hartu-eman pertsonal hori. Gustatzen zait berarekin eztabaidatzea, “zer iruditzen zaizu hau, eta beste hori…?”. Horrela aritzen gara. Hala ere, nire abiapuntua ignorantzia da, baratzeaz ez baitakit ezer. Beraz, ikastera noa, eta formula egokiak bilatzera. Azkenean, lagunak izateaz aparte, honezkero konplize ere egin gara Jakoba eta biok.
Bideo honetan ikusentzun daiteke Alegian egin zen Ilargia eta Landareak agendaren aurkezpen berezia: Jakoba Errekondo eta Antton Olariagaren hitzartzeak, Iñaki Sanz Azkue biologoaren azalpenak eta Unai eta Eñaut Agirren bertsolariak bertso zaharrak kantari:
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]
Urteak dira Nafarroan eta beste zenbait tokitan hazien liburutegi proiektuak martxan dituztela. Hazien liburutegiak, liburuen liburutegietan. Euskal Herriko Hazien Sareak antolatutako hitzaldi batean izan zuen egitasmo horien berri Ane Leturia Delfrade Antzuolako liburuzainak,... [+]
Hamar urte baino gehiago daramatza martxan Arabako Nekazariak Eskolan proiektuak, Hazi fundazioak zenbait ekoizlerekin elkarlanean bultzatzen duena. Haur eta gaztetxoak nekazal mundutik geroz eta deskonektatuago bizi diren garaiotan, inoiz baino beharrezkoagoa da elkar... [+]
Ateak ireki berri ditu Bermeon Gu Zu Bio dendak, otsailaren 17an egin baitzuten inaugurazio ekitaldia. Edurne Zulueta Aranguena da proiektuaren bultzatzailea, eta berak azaldu bezala, garbiketako produktuei lotutako kontsumoari buelta bat eman nahi izan dio egitasmoarekin... [+]