Filosofia haurrekin lantzea erronka potoloa izan daitekeela pentsatu dezakegu, baina hain juxtu “filosofatzea naturala da haurtzaroan, umeek berezkoa dute filosofatzeko, galderak egiteko, jakin-minerako... gaitasuna, eta izatekotan adinarekin goaz hori guztia galtzen”. Adibiderako, 10-12 urteko gazteekin Usurbilen egin berri duten tertulia filosofiko mamitsua.
Euskal Herrian zehar filosofia saioak antolatzen dituen Jakinmin elkartearekin harremanetan jarri zen Usurbil herriko OinHerri Herri Hezitzailea eta Lehen Hezkuntzako 5 eta 6. mailako ikasleei (10-12 urte inguruko gazteei) zuzendu zieten gonbidapena: tertulia filosofiko saio batean parte hartzea. 45 lagunek eman zuten izena, eta halako arrakasta ikusita, bi taldetan banatu zituzten haurrak.
“Filosofia praktikoa egiten dugu guk, gai bat hartu eta horren inguruan eztabaidatu, filosofatu”, kontatu digu Jakinmin elkarteko Xabi Salaberriak. Abiapuntu gisa, pizgarri bat jartzen dute (ipuin bat, bideo bat, kantu bat...), gero gai jakin batean murgildu eta galderak planteatzeko. Usurbilgo kasuan, Aulki urdina ipuina izan dute bidelagun: “Aulkian gizon bat esertzen da lehenik, gero zakur batek gerizpe moduan erabiltzen du, estralurtarrentzat txapela da aulkia... eta pixkanaka galderak planteatzen doa ipuina bera: objektu hori zer da, aulkia? Aterpea? Txapela? Zerk egiten du gauza bat gauza hori izatea? Errealitate bakarra dago ala errealitate gehiago? Ala errealitate bat eta interpretazio ugari?... Harrigarria da gogoeta mailan noraino iris zaitezkeen 10-12 urteko haurrekin”.
Gazteak eurak oso gustura aritu zirela azaldu digu Salaberriak. Batetik, ohituta ez dauden dinamika bat delako: “Ez dago erantzun zuzen bakarra, eta horrek deskolokatzen ditu, bidea elkarrekin egitea eta noraino iristen diren ikustea da xedea, eta denek ez dute gainera ados egon beharrik saio bukaeran”. Bestetik, haurrek nabarmendu ohi dute nola konturatzen diren hasieran iritzi bat dutela eta ipuinean aurrera egin ahala, gainerakoei entzun ahala... iritzia aldatzen doazen. “Iritzi arrazoitua bilatzen dugu, ez azaleko iritzia, benetan elkarrizketa filosofikoa izan dadin”. Azkenik, besteak benetan entzute hori –“eta ez besteak esateko daukana noiz bukatzen den itxarotea, gurea botatzeko”– zeinen ederra den azpimarratu du Salaberriak, hori baita tertulia filosofikoa, “baina horretarako patxada behar da, denbora behar da, eta gaur egungo erritmoan denbora da falta zaiguna”.
Ez da akaso harrotasun seinale nire aurrean dauden pertsonak pertsona izango ez balira bezala begiratzea? Bai, noski baietz. Baina nola espero dugu bestela besteak ulertzea? Ulertu, behatu, begiratu. Besteak ulertu nahi izateak, ez du jarrera harro hau eskatzen? Ni pertsona... [+]
Poesia-irakurraldi bat, jendaurreko elkarrizketa bat eta sei orduko tailer bat eskaini zituen orain bi aste Sara Torres idazle eta pentsalariak Gasteizko Artiumen, Trama programaren barruan. Ondoren, eskuzabal eta gertuko hitz egin zidan bere lanari buruz, igande arratsalde... [+]
Lotsa ahitzen ari ote zaigu? Horixe da egungo hainbat autoreren diagnostikoa. Ez da existitzen, jada, lotsarazi ahal gaituen begiradarik? Bestelakoa zen Jean-Paul Sartrek, 1943an, lotsaren inguruan deskribatutakoa: sarrailaren beste aldean, begia giltzaren zirrikituan itsatsita,... [+]
Etorkizun laburrekoak kezkatuago gaude etorkizunarekin etorkizun luzekoak baino. Bizitzaren CCCLXIX. legea da. Aho-korapiloa ematen du, bizitzaren legeak, ordea, ez ditut nik idazten, bizitzak berak baizik.
Lege horrek, taxuzko lege guztien antzera, salbuespenak baditu, baina... [+]
Egun, lagunak erosteko aplikazio asko daude: AlquiFriend eta Ameego dira ezagunenak, eta, antza, oso ondo funtzionatzen dute, batez ere Ameriketako Estatu Batuetako hiri handietan. 600.000 erabiltzaile inguru dituzte. 120 dolar norbaiti ordaindu, eta ordu pare batez zurekin... [+]
Martxoaren amaieran Donostiara etorri zen Amador Fernández-Savater bere liburu berria aurkeztera: Capitalismo libidinal [Kapitalismo libidinala]. Bisita labur batek mami handia izan dezake. Madrilera itzuli aurretik elkarrizketatu genuen, harilkatuz politika,... [+]
Pasa den urtarrilean, Yuk Hui filosofoak hitzaldi bat eskaini zuen –solasaldi bat, hobeto esanda– Donostiako Tabakaleran. Azken urteotan oihartzun handia izan du haren lanak, eta goraino bete zen aretoa. Besteak beste, monoteknologismoaren pentsamendu-ildoa kritikatu... [+]
Gorputzaren gaiak pisua hartu du egungo diskurtsoetan, era askotara agertzen zaigu. Hala ere, eztabaida berri samarrak dira: beste garai batzuekin alderatuta, gorputza nahiko baztertua egon da Mendebaldeko pentsamenduaren historian.
Niri, egia esan, lagungarria egiten zaizkit... [+]
Palestinarrek pilotu israeldar bat bahitu, epaitu eta urkatuko balute, ez litzateke gauza bera?”. Halako eta bestelako galderei erantzun nahian, Hannah Arendten Eichmann Jerusalemen liburua abiapuntu izanda, mahaiaren bueltan elkartu ditugu bi filosofo eta politologo bat,... [+]
Aurten 60 urte bete dira Hannah Arendtek Eichmann Jerusalemen liburua kaleratu zuenetik. Urte bat gehiago pasatu da Adolf Eichmann funtzionario nazia, Holokaustoaren "arduradun logistikoa", Israelen urkatu zutenetik. Eichmannen epaiketaren jarraipen... [+]
Zure arreta harrapatu nahiko nuke, irakurle; artikulua dastatzeko gogoa piztu. Ezinezko helburua? Egun, irakurketaren bidez norbaiten arreta harrapatzea gero eta zailagoa omen da. Irakurtzea ez omen dator bat egungo estimulazioaren intentsitate eta abiadurarekin; ez omen du bat... [+]