TeknoTrump albisteak: Oligarkekin bat, Stargate AA ekimena, eta TikTok luzapena
Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki Mark Zuckerberg (Meta), Jeff Bezos (Amazon), Sundar Pichai (Google), Elon Musk (X/Twitter, SpaceX, Tesla), eta pixkat atzerago Tim Cook (Apple). Eta izen horiek eta beren enpresak edo beste erraldoi batzuk lehen lerroan egongo dira politiketan ere, aginteko lehen eguneko erabakiek erakutsi dutenez.
Bi erabaki edo neurri aipagai bereziki:
TikTok-en etorkizuna kolokan zegoela idatzi genuen, eta asteburuan, espero bezala, Auzitegi Gorenak itxi egin beharko zela agindu zuen, ez bazen Txinaren eskuetatik AEBetakora igarotzen. Salmentarik gertatu ez eta Bytedance enpresa txinatarrak itxi egin zien sarbidea AEBetako 170 milioi erabiltzaileei. Baina Donald Trumpen lehen aginduetako bat izan da 75 eguneko eten edo luzapen bat TikTok-en itxiera agindua betearazteko. Asteartean esan zuen espero duela 75 egun horietan TikTok norbaitek erostea, eta gehitu zuen gustatuko litzaiokeela Musk izatea eroslea. Hala ere, lehen bezalatsu dago gauza Txinaren ikuspegitik: Bytedancek saldu nahi badu, ez da aski, Txinako Gobernuak onartu beharko lukeelako, eta hori nola joango den... Itxura batean Txinari %10eko muga-sari gehigarria jarri nahi die inportazioetan Trumpek, eta horrek ez du Txina bigunduko salmenta bat errazteko Trump eta beren lagun tekno-oligarkei.
Stargate izeneko 500.000 milioi dolarreko inbertsio plan iragarri zuen asteartean Trumpek. Lau urtean adimen artifizialarentzako azpiegiturak egitea omen da kontua. Iragarpenean agertu ziren bere ondoan Sam Altman, OpenAI enpresakoa (ChatGPT asmatu dutenak); Larry Ellison (Oraclekoa, enpresako datu-baseen erraldoia), eta Masayoshi Son (Softbank enpresa multinazional japoniarreko burua, tekno-produktu baten baino gehiago, inbertsio fondo gisa hainbat ekimenen jabe eta inbertsiogilea dena). Irakurri albistea (OpenAI-ren ikuspegitik, adi).
Albiste esanguratsuak, eta irudi esanguratsuak oligarkekin bat atera dituenak Trump presidenteak.
Trumpen zin-egiteko ekitaldian, Washingtoneko kapitolioan unean Mark Zuckerberg, Lauren Sanchez (kazetaria, Jeff Bezosen egungo neskalaguna), Bezos, Sundar Pichai eta Elon Musk.
Asteartaen Stargate iragartzen, Trump, Masayoshi Son, Larry Ellison eta Sam Altman.
Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez.
Etxe Zuriak bi komunikatu igorri ditu, Itsaso Beltzeko su-etena eta energia azpiegituren aurkako bi aldeen erasoen amaiera hitzemateko.
Martxoaren 14an Donald Trumpek agindu exekutibo bat sinatu zuen, hainbat berri agentziak jasotzen duten diru kopurua asko murrizteko. Kaltetuetako bat United States Agency for Global Media (USAGM) izan zen eta, ondorioz, Voice of America (VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty... [+]
Signal aplikazioaren talde batera sartzeko gonbidapena iritsi zitzaion Jeffrey Goldberg The Atlantic hedabideko editoreari, Michael Waltz AEBetako Segurtasun Nazionalerako aholkulariak bidalia. Yemengo hutien aurkako erasoak koordinatzeko erabiltzen zuten taldea... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Dakota Access oliobidearen kontrako protestengatik zigortu du Ipar Dakotako epaimahai batek erakunde ekologista, Energy Transfer Partners enpresak salaketa jarri ostean. Standing Rockeko sioux tribuak protesten erantzukizuna bere gain hartu du.
Telefono bidez eginiko bileran, bi agintariek adostu dute Moskuk ez diola erasorik egingo Ukrainako azpiegitura energetikoari hurrengo 30 egunetan. Ukrainak eta Errusiak 175na preso askatu beharko dituztela iragarri dute, baina ez noiz.
Tesla autoen salmentak, esaterako, %30 jaitsi dira urtea hasi denetik. Danimarkan beste hainbeste jaitsi da AEBetara oporretan joango direnen erreserba kopurua. Eta Suedian, inkesta baten arabera, hamarretik zortzi prest leudeke produktu estatubatuarrei boikota egiteko.
USAIDen inguruko txolopotearen ondoren, espero beharrekoa zen. Baina, hala ere, urte askotan haien jarraitzaileak izan garenok, samin-puntu batekin hartu dugu albistea. Martxoaren 15ean, Trump administrazioak, kolpetik, erabat itxi baitu United States Agency for Global Media... [+]
1798ko Atzerriko Etsaien Legea aplikatu du, Washingtoneko epaile federal baten aginduaren gainetik. Ustez Tren de Aragua "talde terorristako" kideak dira; Bukelek eskatuta, Mara Salvatruchako 23 kide salvadortar ere deportatu ditu. El Salvadorko makro-kartzelara eraman... [+]
Vladimir Putinek interesa agertu du AEBek eta Ukrainak adostu duten 30 eguneko menia epeaz, baina zalantzak ere plazaratu ditu. Funtsean, ez du presarik erakutsi akordioa sinatzeko eta denbora gehiago eskatu du zalantzok argitu ahal izateko.
Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]
Agintean dauden alderdiek kolpe gogorra jasan dute emaitzetan: Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistak eta Siumut sozialdemokratak aurreko hauteskundeetan lortutako botoen erdia inguru galdu dute, oposizioko alderdien onurarako.
Saudi Arabian elkartu dira AEBetako eta Ukrainako ordezkariak, eta zortzi ordu iraun duten negoziazioek fruitua eman dute. Etxe Zuriak Ukrainarentzako laguntza militarra berrabiaraztea erabaki du.
Inkesta gehienen arabera, Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistaren eta Siumut sozialdemokrataren arteko aliantzak jarraituko du indarrean parlamentuan. Herrialdeko lehen ministro Mute Egedek hauteskundeak aurreratzea proposatu zuen, AEBen "kanpo presioek"... [+]