Sustapena bai, baina…
Uste dut lanbidearen ajearekin zerikusia izango duela, baina aitortu behar dut bisitatzen ditudan tokietako hizkuntza-paisaiari erreparatzen diodala. Hormetan itsasten diren kartelak, faroletatik zintzilik jartzen direnak, publizitate hesiak, bai denda edo-eta enpresetan ageri diren euskarriak ere (errotuluak, oharrak, eskaintzetako kartelak, etab.). Niretzat oso adierazgarriak izaten dira eta kezka handiz bizi dut, azken hamarkada hauetan esparru sozioekonomikoan euskararen presentzia sustatzeko egindako lan eskerga gorabehera, horietan dagoen euskararen presentzia oraindik urria.
Horregatik uste dut negozioak sortzeko eta kudeatzeko garaian, hizkuntzen aldagaiaz modu ageriagoko batez hausnartu beharko luketela zuzendaritza-taldeek eta kudeatzaileek. Esku-hartzeren bat behar da joera alda dadin, enpresa gehienetan euskara ez baita kudeatu beharreko haien hizkuntzen artean ageri. Gainera, langileon eta bezeroon eragina oso mugatua da; ekintzaileagoak izan beharko ginateke egoera iraultzeko.
Esanguratsuak dira, halaber, administrazioen aldetik dauden utzikeria eta ezintasuna. Enpresa-eremuan, araudiek eragina dute funtzionamenduan eta kudeaketan. Hizkuntzak erabiltzearekin lotutako araudi espezifikoak egongo balira, eragina berehalakoa izango litzateke hizkuntzaren posizionamenduan.
Sustapen edo komunikazio kanpaina huts batek ez baitu lortuko enpresek euskara barra-barra erabiltzea, hizkuntza politika eta bestelako neurri eraginkorrik ezarri gabe
Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE), gutxi batzuk dira betebeharrak dituzten enpresak, beti ere interes orokorreko zerbitzuak eskaintzen badituzte (telefonia operadoreak, garraio enpresak, energia merkaturatzaileak, kreditu erakundeak, etab.). Horiekin batera, jendeari irekita dauden 250 langile baino gehiagoko establezimendu handiak, 50 miloi eurotik gorako negozio-bolumena badute, saltokiaren azalerak 400 metro koadro baino gehiagokoa bada, eta EAEko hiriburuetan edo elebidunen proportzioa %33 baino handiagoa den udalerri batean kokatuta egonez gero…
Goikoaz gain, ez dago besterik euskararen erabileraren beharraz. Gainera, enpresek laguntzak jaso ditzakete administrazioen aldetik, baina horien truke, inork ez ditu behartuko hizkuntzaren aldetiko gutxieneko batzuk betetzera.
Bestalde, garbi dago gizarte ekimenetik zein administraziotik sustapenari begira egiten den lanaren eragina oso mugatua dela. Are mugatuagoa elkarlanik eta osagarritasunik egon ezean. Sustapen edo komunikazio kanpaina huts batek ez baitu lortuko enpresek euskara barra-barra erabiltzea, hizkuntza politika eta bestelako neurri eraginkorrik ezarri gabe. Horren adibide dira egunotan zabaltzen ari diren negozio askotan euskararen arrastorik ez egotea. Ez dirudi Euskal Herrian gaudenik.
Badira, hala ere, bide horretan oso aurreratuta dabiltzan enpresak, baita bidea hasten ari direnak ere. Bai Euskarari Elkarteak gidatzen duen Euskaragileen enpresa batzordeak sustapenari begirako beste ekarpen bat egin nahi izan du. Enpresen euskalduntzean aurreratuta dauden eta euskararen erabilera normalizatua duten enpresa horiek infografia bat prestatu dute gainerako enpresak euskara-planak egitera animatzeko asmoarekin, euskara barneratzeko, erabiltzeko eta presentzia areagotzeko prozesuaren inguruko informazioa, aholkua eta laguntza izan ditzaten. Enpresa horien balio-katean, ekoizten den produktuari edo eskaintzen den zerbitzuari balioa eransten baitiote hizkuntzek, euskarak zehazkiago.
Beraz, sustapenaz harago, eragin dezagun erakunde publikoek beharrezkoak diren neurriak har ditzaten enpresei euskara baliatzea beharrezkoa dela ikusarazteko. Bidean, gure laguntza izango dute.
Rober Gutiérrez, Bai Euskarari Elkartearen zuzendaria
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]