“Supermerkaturik gabeko otsaila”, hurbileko jatetxe, komertzio eta baserriei kontsumitzeko

  • Zazpigarren urtez segidan, Suitzako En Vert et Contre Tout elkarteak antolatu du Février sans Supermarché ekimena, helburutzat daukana herritarrak animatzea hilabetez beren erosketak ez egitera banaketa konpainia handien super edo hiperretan, baina hurbileko ekoizle eta saltzaile txikien artean. Kanpainak jada badauzka jarraitzaileak Suitzaz gain Belgikan, Suedian, Frantzian eta beste zenbait herrialdetan.

Suitzako Neuchâtelen sorturik, Europan zehar zabalduz doa Supermerkaturik gabeko Otsaila ekimena.

2023ko otsailaren 13an - 00:15
Azken eguneraketa: 08:22

Surper eta hipermerkatu handiei boikot egitea ez da gaur goizean asmatua, kontsumismoaren kontrako borroka aspaldikoa den bezala, nahiz eta minoritarioa. Gauza da 2017an Suitzako Neuchâtel hirian En Vert et Contre Tout talde ekologista berriak erabaki zuela Supermerkaturik gabeko Otsaila antolatzea, Facebook bidez kontaktatutako herritar boluntarioak mobilizatuz. 800 herritarrek hartu zuten parte duela sei urteko ekintza hartan. Hurrengo urtean, 2018an, 20.000 pertsona zeuden hitz emanak Suitzaz gain Frantzian ere zabaldua zen kanpainan parte hartzeko.

Zazpi urte beranduago, 2023an, helburu bera dauka Février sans Supermarché ekimenak, antolatzaileek azaltzen dutenez: “Komertzio independenteak sustatu nahi ditugu, hurbileko epizeriak berriro ezagutarazi, ekoizle txikiak sustatu, handizka edo graneleko erosketak bultzatu, jendea denda txiki eta azoketara eraman berriro, beharrezkoa ez duguna ez erosten ikasi… Helburua da otsailean saiatzea kontsumitzeko ohiturak aldatzen eta horiek urte osora zabaltzea. (…) Erronka hau baliatu nahi dugu, era berean, saltoki handiei jakinarazteko ez gaudela ados beren produktuen gehiegizko enpaketatzearekin, elikagaiek daramatzaten alimalezko kilometroekin, pertsonen zukutzearekin eta beren prezioekin ekoizle txikiak bezala hurbileko merkataritza zanpatzearekin”.

Aurreko edizioetan, Covidaren garaiekoetan, oso kontutan eduki duten bezala pandemiaren kontrako politika publikoek lehenaz gain gehiago indartu dituztela saltzaile erraldoiak eta are gehiago estutu ekoizle eta saltzaile txikiak, aurtengo edizioan Supermerkaturik gabeko Otsailaren antolatzaileek aipamen berezia egin diote energiaren garestitzeak eragin baserritarrei, azokei eta komertzio txiki independenteei eragin dien kolpe zakarrari. Azken hilabeteotan are nabarmenago geratu baitira agerian agro-industriaren kontraesanak eta populazioaren zati handi baten pobretze azkarra, gero eta ugariagoak baitira elikagaiak eskuratzeko laguntzetara jo behar dutenak.

"Azalera handiko saltokietan enplegu bat sortzeko, bestelako saltokietan 3 edo 5 lanpostu hiltzen dira", dio kanpaina antolatu duen En Vert et Contre Tout elkarteak.

“Antolatzaileak –diote Vert et Contre Tout taldedik– zalantzan egon dira ekimena aldatu ala ez eta azkenean erabaki dute aurrera jarraitzea. Erronka ez baita soilik ‘hobeto kontsumitzeko’ konpromiso indubiduala, aitzitik, jendeei aukera ematen die elkartu, elkarri lagundu eta elkarrekin antolatzeko beren balioei hobeto lotzen zaien elikatze sistema bat. Zeren eta herritar indibidualak ez baitira txirotze izugarriaren kalteak nozitzen dituzten bakarrak: komertzio txikiek ere kalte gogorrak sufritzen dituzte, eta horietako batzuek itxi behar izan dute. Granelean saltzen duten epizerietako dendariek laguntza eskari larria zabaldu dute Covidagatik ezarritako konfinamenduek beren bezeroak desagerrarazi dituztelako, eta okin askok beren okindegiak zerratu behar izan dituzte energiaren garestitzeak itota. (…) Horregatik sinesten dugu are garrantzia handiagoa daukala Supermerkaturik gabeko Otsailak: gure laguntza inoiz baino beharrezkoagoa dute komertzio independenteek, ostatuek eta etxalde txikiek”.

Kanpainaren antolatzaile suitzarrek deklaratzen dute ez dutela inolako diru-laguntzarik jasotzen eta taldea boluntarioz baizik ez dela osatzen. Bestalde, ohartzen dira hilabete oso bat supermerkatuetara jo gabe bizitzea ez dela pario erraza, batik bat jada lekuko ekoizle eta komertzio guztia desagertua den eremuetan, baina distopiarako bidean hain urrutira iritsitako lekuetan ere beti dado ahalegintzea hipermerkatuen eta agroindustriaren atzaparretatik ihes egiteko urrats txikietan, izan inguruan barazki edo okelaz osatutako saskiak eskaintzen dituen baserritarrarekin harremanetan sartzea edo lantokiko kafe makinari muzin eginda auzoko edo poligonoko ostatura joatea aspaldiko partez.

Lotura honetatik aurki daitezke Supermerkaturik gabeko Otsailean parte hartzen duten talde guztiak.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Elikadura burujabetza
2025-02-10 | Garazi Zabaleta
Herrizoma
Gasteizko elikadura sarea eraldaketarako tresna

Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]


2025-02-03 | Garazi Zabaleta
Bio-K
Euskal Herriko txukruta eta kimchia

Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]


2025-01-29 | Kelo Arribas
Elikadura burujabetza eta erresistentzia genozidioaren aurrean
Laborarien borroka Palestinan

Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]


2025-01-08 | Garazi Zabaleta
Aina Socies Fiol
“Balear Uharteetako irla bakoitzean besteetan ez dagoen landare barietate asko dago”

Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]


Urtarrila, intxaurrondoaren loaldia

Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.


2024-12-26 | Estitxu Eizagirre
Laborari palestinarrek jasaten dituzten indarkerien lekuko izan dira Via Campesinako ordezkariak

Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]


Gabonetan tokikoa eta sasoikoa kontsumitu eta, bide batez, Israelgo produktuak boikoteatu

Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.


2024-12-23 | Garazi Zabaleta
Ekin Dulantzi
Nekazaritzako elikagaien test gunea Dulantzin

Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]


2024-12-09 | Garazi Zabaleta
Errastiko ogia
Aurrekoen jakintza eta makrobiotika uztartuta sortutako ogia

Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


“Eskolako jangela orduetan gauza asko gertatzen da, ez da bakarrik jateko leku bat”

Bi ordu edo bi ordu eta erdiz haur eta gazte andana hartzen ditu jantokiaren tarteak eskoletan. Jateko, jolasteko eta elkarbizitzeko espazio horretan jantokiko arduradunak esku hartzeko dituen mugez, jarraitzen diren irizpideez, begiraleen rolaz eta duten formazioaz arituko... [+]


Karine Jacquemart (Lurramako aurtengo gomita berezia)
“Egungo elikadura- eta nekazaritza-sistemek ez gaituzte autonomo bihurtzen”

Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]


2024-11-05 | Estitxu Eizagirre
Zentral fotovoltaiko eta eolikoen olatua
Araba, sakrifikatu nahi duten alaba?

Hego Euskal Herrian energia berriztagarrien makroproiektuen zaparradari zenbakiak jarri dizkiogu erreportaje honetan. Datuek marrazten duten mapan, Nafarroak gori-gori jarraituko du eta Araban daude kontzentratuta EAEn enpresek egin nahi dituzten energia zentralen %75,4. Hori... [+]


Suaren kolorea duen azaroa, hazien aroa

Zer da zuretzat sukaldea? Niretzat, suaren tokia, sua dagoen aldea. Etxearen bihotza da, lapikokoa mimoz eta maitasunez  prestatzeko lekua. Gero, mahai inguruan  jateko, dastatzeko, partekatzeko eta disfrutatzeko tokia. Sasoikoa jateko sukaldera sartuko gara.


2024-10-28 | Garazi Zabaleta
Artotxiki
Artobeltza, artatxikia, kinoa eta produktu beganoak Lizarraldean

Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]


Eguneraketa berriak daude