Sorpresa, asimetria, inteligentzia
Aurkaria ezustean harrapatzeak, sorpresa-faktorea alde izateak, gerrarako duen balioaz hainbeste idatzi da ezen klasikoei kasu egitea izaten dela halakoetan zentzuzkoena oinezkoarentzat.
Eta, gerra-kontuetan, klasikoetan klasikoena, noski, Suntzu da beti. Ez dago Gerraren artea-ren lehen kapitulutik aurrera joan beharrik: “Engainuan oinarritzen da edozein gerra. Horregatik, erasotzeko gai garenean, ezin dugula itxura egin behar dugu; gure indarrak sasoian ditugunean, geldo gaudela eman behar dugu; hurbil gaudenean, etsaiari urrun gaudela sinestarazi behar diogu, eta urruti gaudenean, hurbil gaudela. […] Eraso iezaiozu prestatu gabe dagoen lekuan, ager zaitez espero ez zaituen tokian”.
Argi dago Yom Kippur-eko gerraren 50. urtebetetzean Gazatik Israelen aurkako erasoa planifikatu duten Hamaseko arduradun militarrek men egin dietela aburu horiei guztiei. Beharbada, ez Suntzu edo gisakoen irakurle amorratuak direlako. Baina inork baino hobeto jakin behar dute gerra asimetrikoa dela egin nahi dutena; gutxik bezalako asimetrikotasuna duena. Eta gerra konbentzional samarretan sorpresak horrenbesteko garrantzia badu, asimetrikoetan ekimena zeure esku izatea esan nahi du sorpresak, hein handi batean... Aurkariak ere badaki hori, gainera.
Horregatik, erasoaren lehen uneko gerra-gandua altxatu eta ukaldiaren muntaz jabetu ahala, Mendebaldeko ele-meleak, aho batez kasik, galdera bertsua jarri du mahai gainean: Nolatan liteke Israelgo inteligentzia-zerbitzu paregabeek horrenbesteko hutsa egin izana, betiere nahieran kontrolatu omen duten ingurune batean? Ezbairik gabe, erabateko sorpresa izan baita Hamasen erasoa Israelgo agintearentzat eta iritzi publikoarentzat. Eta huts egitearen lehen erantzukizuna zerbitzu horiei legokieke.
Baina ez berotu gehiegi burua, eta hartu aintzat aurrekariak. Yom Kippurreko gerraren beraren atarian, Mossad-aren papera ez zen oso distiratsua izan. Eta 2006ko Libanoko gerran, sorpresa-faktorea Israelek alde behar omen zuenean ere, inteligentzia-lana hala moduzkoa izan bide zen, Winograd Batzordearen txostenak aditzera ematen duenez. Betiere, izena eta izanaren artean koska egon dela, alegia.
Eta batez ere, gogoan izan Hamasek astindu duen liztor-abaraskan, Israel eta palestinarrak ez ezik beste jardule asko eta asko daudela, hein batean edo bestean. Noski, batzuen senak betiko aldera begiratu du: Iran izango litzateke bazter-nahastaile gorena, Arabia eta Israelen arteko “normalkuntza” zapuzteko. Ez digute argitu, ordea, zergatik Hezbola edo Siria beste guztiak bezain ezustean harrapatu dituen Hamasen ekintzak.
Zer pentsatua ematen duena, haatik, besterik da: zeri deitzen ari ote gara “inteligentzia”?
Adosturiko puntu batzuk aldatzen saiatzea leporatu dio Benjamin Netanyahuk Hamasi, baina azken honek informazioa gezurtatu egin du berehala. Urtarrilaren 15eko arratsaldean adostutakoaren arabera, hiru fase lituzke meniak eta igandean abiatzekoa dute. Bizkitartean, erasoekin... [+]
Sindikatu abertzaleko 100 bat kidek Portuko sarrera blokeatu dute Santurtzin, eserialdi baten bitartez. Ekimen horren bitartez Palestinari elkartasuna erakutsi eta genozidioa salatu dute.
Zeresana ematen ari da Rami Younis kazetari eta aktibista palestinarraren LYD animaziozko film-dokumentala. Fikziozkoa da, Israelek inoiz okupatu gabeko Lyd hirian kokatua, zeinean ez den sekula ere britainiarren koloniarik egon, eta juduak eta arabiarrak elkarrekin bizi diren;... [+]
Gazan 2023ko urria eta 2024ko ekaina artean Palestinako Osasun Ministerioak adierazitakoa baino %40 hildako gehiago izan direla azaldu dute The Lancet aldizkarian argitaratutako ikerketa batean. Zuzeneko heriotzak soilik hartu dituzte kontuan azterketan, hau da, bonbaz edo tiroz... [+]
Munduarenak ere egin du, sinbolo bat delako aspaldi, zeren eta historian lehenago ere egin dira genozidioak eta egingo dira gehiago (zorte txarra, aizu, han jaiotzea egokitu zaizu), baina Palestinarenak ezaugarri bereziak ditu:
- Aspaldikoa da, XIX. mendearen hondarrean... [+]
"Sedizioa bultzatzen duelako" hartu du Al-Jazeeraren zabalpena eta lana "aldi baterako" debekatzeko erabakia Palestinako Aginte Nazionalak. PAN "Israelekin lerrokatu izana" deitoratu du komunikabideak, argi utzirik "mehatxuen eta intimidazioen... [+]
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Hondakinen artean oraindik identifikatu gabe dauden Palestinarrak ere ikusarazteko helburupean egin dute. Israelek Gazan 18.000 adingabe hil ditu urriaren 7az geroztik. BDZko Elisa Huarteren arabera, “zerrendetan oraindik ezezagunak diren izenak irudikatzen dituzten marra... [+]
Gutxienez 201 dira 2023ko urriaz geroztik Israelek Gazan hildako kazetariak. Abenduaren 26 honetan hildako azken bostak Al-Quds telebista katean zebiltzan lanean.
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.