Soka ez da eten, baina agintari gorenak sokatik kanpo kokatu dira

  • Euskal kulturaren eta nazioaren sokak bizirik dirauela berretsi du Eusko Ikaskuntzaren mendeurrena loratu duen Oñatiko ekitaldiak, baina aldi berean, euskal agintari gorenak beren burua soka horretatik kanpo kokatzen dutela irudikatzeko balio izan du. Larunbatean Oñatin bildutako euskal kulturaren, jakintzaren eta politikaren ehunka ordezkarik penaz ikusi zuten nola irudikatu zen agintari gorenek gainontzeko herritarrekin markatu duten distantzia. Ez dira gainontzeko herritarren erako sentitzen eta ez daude euskal nazioaren transmisioa irudikatzen duen soka gainontzeko herritarrekin konpartitzeko prest.


2018ko azaroaren 28an - 16:10

Lehendakarien ukoa

2018ko azaroaren 24a, larunbata. Goizeko 11:20 dira Oñatiko plazan Xabier Alkorta, Eusko Ikaskuntzaren Mendeurreneko presidentea hiru euskal barrutietako Lehendakariengana hurbildu denean aurreskuan parte hartzeko gonbidapena egitera. Udaletxeko arkupeen aurrean dira euskal agintari gorenak, Iñigo Urkullu, Uxue Barkos eta Jean Rene Etxegarai, Eusko Jaurlaritzako, Nafarroako eta Euskal Elkargoko lehendakariak, Ramiro Gonzalez, Unai Rementeria eta Markel Olano, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako hiru ahaldun nagusiak, Jesus Loza Espainiako Gobernuaren EAEko ordezkaria, Eusko Legebiltzarreko eta Araba eta Gipuzkoako Batzar Nagusietako presidenteak, Oñatiko alkatea eta Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailburua, besteak beste. Haiekin dira Eusko Ikaskuntzako presidentea, Iñaki Dorronsoro, eta Mendeurrenaren presidentea eta aurreskuaren soka ateratzeko ardura duen Xabier Alkorta bera.

 

Oñati Eusko Ikaskuntza 100 urte aurreskura gonbidapena

 

 

Agintari gorenei aurreskuan parte hartzeko egin zitzaien gonbidapenaren unea. Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurrenean, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

Aurretik guztiek jasoa zuten gonbidapena berretsi die Xabier Alkortak agintari gorenei une horretan. 100 urte lehenago bezala, Eusko Ikaskuntzaren sorreran parte hartu zuten erakundearen sortzaile eta agintariek elkarrekin dantzatu zuten aurreskuaren sokari segida emanez, elkarri eskuak eman eta soka-dantza horretako parte izateko gonbidapena transmititu die Mendeurreneko presidenteak. Urkulluk, Barkosek eta Etxegaraik ezezkoa eman diote gonbidapenari, eta gauza bera egin dute Diputatu Nagusiek eta beste agintari gorenek. Salbuespenak Arabako Batzar Nagusietako presidente Pedro Elosegi, EUDELeko presidente Imanol Landa, eta Oñati bertako alkate Mikel Biain izan dira. Azken horiek bai, arkupeetara joan, eta aurreskuaren sokan sartu dira beste zenbait herritako alkaterekin batera, Agurain, Aramaio, Bergara, Tolosa, Gernika, Berriozar, Arrasate, Gordexola edo Hernanikoak besteak beste. 

Eusko Ikaskuntzako bazkideei eskerronez

Minutu gutxira, Oñatiko udal txistulari banda aurretik zutela hasi da udaletxeko arkupeetatik ateratzen Eusko Ikaskuntzaren mendeurrena ospatzeko aurreskuaren soka. Xabier Alkortak, Mendeurreneko lehendakariak atera du aurreskua, eta bere eskutik Oñatz dantzari taldeko dantzaria, aurreskulari lanak bete dituena. Sokan, aurretik aipatutako agintariekin batera, Eusko Ikaskuntzako ordezkaritza eta batzordekideak eta Oñatiko dantzariak izan dira.

 

Oñati EI 100 urte sokaren irteera

 

 

Aurreskuaren irteera, Xabier Alkorta, Eusko Ikaskuntzaren mendeurreneko presidentea sokaren buru dela. Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte sokaren irteera 02

 

 

Aurreskuaren irteera, Xabier Alkorta, Eusko Ikaskuntzaren mendeurreneko presidentea sokaren buru dela. Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

Plazari itzulia eman ondoren, soka herritarrei begira kokatu da, udaletxea ―eta sokan ez sartzea erabaki zuten agintari gorenak―bizkarrean utzita, aurresku eta atzesku lanetan aritu dira Oñatz dantzari taldeko bi dantzariak, Mikel Biain ―Oñatiko alkatearen izen bera duen dantzaria― eta Garazi Madinabeitiak sokaren aurrera atera dira eta desafioa dantzatu dute, herritarrei harrera eginez.

 

Oñati EI 100 urte soka agintarien aurrean 01

 

 

Aurreskuaren soka. Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte udaletxearen aurrean

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Mikel Biain eta Garazi Madinabeitia, Oñatz dantzari taldeko dantzariak aurresku eta atzesku lanetan desafioa dantzatzen. Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Mikel Biain eta Garazi Madinabeitia, Oñatz dantzari taldeko dantzariak aurresku eta atzesku lanetan desafioa dantzatzen. Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

Ondoren, zerbitzariek bi gonbidatu atera dituzte plazaren erdira. Maria Luisa Azurmendi, 91 urteko emakume oñatiarra eta Alvaro Castillo dira, Eusko Ikaskuntzaren bazkide zaharrena eta gazteena. Eusko Ikaskuntzaren bazkideei eskainitako omenaldiaren ordezkari izan dira biak eta dantzarien aurresku sentituenaz ohoratuak izan dira ehun urteko ibilbide oparoa aitzinatu duten bazkideen ordezkari moduan. Azkenik, soka udaletxera begira jarrita, azken desafioa dantzatu dute aurreskuak eta atzeskuak, berriz ere Azurmendi eta Castillo bazkideen begiradapean.

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Maria Luisa Azurmendi, Eusko Ikaskuntzaren bazkide zaharrena, 91 urterekin. Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

Korapiloa lotuta

Madinabeitia atzeskuak eta Castillo bazkideak eskua altxatuta osatu duten zubipetik sartu da aurreskua eta guztiak pasa dira bertatik. Aurresku eta soka-dantzetan ohikoa izan den zubi horien esanahiaren inguruan zenbait azalpen izan badira ere, Juan Antonio Urbeltzek proposatu duen sokaren kohesiorako korapiloa lotzeko sinbolismoa eman nahi izan zaio figura horri Oñatiko aurreskuan, eta beraz, ehun urte ondoren berregindako sokari luzaroan ez askatzeko korapiloa eginda bukatu da aurreskua.

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

Agintari gorenak aurreskutik kanpo

Orain 100 urte, 1918ko irailaren 8an, Kongresuaren itxieran ospatu zen aurreskuan Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako diputatuek parte hartu zuten. Pedro Laskibar diputatua izan zen aurreskularia eta Jorge Satrustegi aritu zen atzesku. Zerbitzari lanetan, berriz, aldundietako hiru presidenteak aritu ziren.

 

Eusko Ikaskuntza I. kongresua 2

 

 

Eusko Ikaskuntza I. kongresua, 1918. Argazkia: Kutxateka / Ricardo Martin / CC BY-NC 4.0

 

 

 

 

Eusko Ikaskuntza I. kongresua 7

 

 

Eusko Ikaskuntza I. kongresua, 1918. Argazkia: Kutxateka / Ricardo Martin / CC BY-NC 4.0

 

 

 

 

Eusko Ikaskuntza I. kongresua 6

 

 

Eusko Ikaskuntza I. kongresua, 1918. Argazkia: Kutxateka / Ricardo Martin / CC BY-NC 4.0

 

 

 

2018an, Oñatiko plaza euskal erritual koreografiko nagusiaren eszenatoki zen bitartean, euskal agintari gorenak udaletxearen arkupeen aurrean, dantzari begira izan dira. Eusko Ikaskuntzaren asmo eta jakiteen ehun urteko ibilbidea eta etorkizunerako nahiak irudikatu nahi izan dituen soka-dantzatik kanpo jarri dute beren burua euskal agintari gorenek. Nekez ulertarazi eta justifikatu ahal izango duten autoesklusioa.

Irudiaren eta sinboloen eremuan jokatzen dira era honetako aurkezpen publikoak. Aurreskuaren tradizioari eraldaketa nabarmena eragin eta erabilera makurra eman zaio azken hamarkadetan. Talde batek elkarrekin dantzatuz, eskuz esku plazaratuta ospatzen zuen protokoloa erabat desitxuratu da eta agintariek beraien ustezko gorentasunari egiten zaien pleitesia agerralditzat hartu dute. Baina aurreskuaren ohorea ez dago norbere tokian zurrun eta geldi, dantzari batean ahalegina jasotzean. Ez, aurreskuaren ohorea sokan dago, sokako kide izatean, talde horren parte izanik, elkarri eskuak emanik soka horri aurrera tira egiten jarraitzeko borondatea publikoki eta sinbolikoki adierazte horretan.

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

Herritarren ordezkaritzaren ardurak

Agintariak herritarren, gizartearen, komunitatearen ordezkari dira. Ordezkaritza horren ardura dute bere gain eta bere jokamoldeak horren araberakoa behar du. Eusko Ikaskuntzaren 100 urteurreneko aurreskuan, agintarien egitekoa, ardura, beren gain hartuta duten herritarren errepresentazio hori sokan ordezkatzea zen. Beren alderdia eta nortasun pertsonalaz harago, ordezkatzen dituzten karguak eta herrikideen sinboloak dira. Ulerkaitza zait euskal herritarren ordezkari gorenek bere burua, eta ondorioz, ordezkatzen gaituzten herritarrona, Eusko Ikaskuntzaren sokatik kanpo jartzeko arrazoia. Ez dute beren burua bakarrik sokatik kanpo ezarri; herritarrak atera gaituzte soka horretatik.

 

Oñati EI 100 urte aurreskua

 

 

Eusko Ikaskuntzaren 100. urteurreneko aurreskua, Oñati, 2018-11-24. Argazkia: Oier Araolaza - dantzan.eus CC BY-SA

 

 

 

Eusko Ikaskuntzaren ibilbidean ekarpen eta lan handiak egindako hainbat akademiko eta jakintsu zen Oñatiko plazan: historialariak, etnografoak, hizkuntzalariak, antropologoak, folkloristak,... Askok agertu dute harridura eta pena agintarien ukoaren aurrean. Euskal kulturaren historia ezagutzen dutenentzat jakinekoa da era honetako protokolo koreografikoetan agintarien parte hartzearen historia luzea. Agintariak dantzan aritzea gure kulturaren parte izan da. Oraingoan ez zitzaien hainbeste eskatzen. Proposatu zaiena sokan parte hartzea izan da, elkarri eskuak eman eta plazan oinez ibiltzea. Besterik ez. Baina horretarako ere ez daude prest gure agintari gorenak.

1918an, Alfonso XIII. Espainiako erregea Eusko Ikaskuntzaren kongresuan izan zen baina ez zuen aurreskuan parte hartu. 2018an euskal agintari nagusiak 100. urteurreneko Kongresuan izan dira baina ez dute aurreskuan parte hartu. Beren burua erritual koreografiko honetatik kanpo jarriz helarazi diguten mezua ez da batere atsegina. Oker larria egin dute nire ustez.

Iritzi hau Dantzan-eus-en artitaratua izan da da eta SS-By-SA lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Kaldereroak: ‘blackface’ bat donostiar erara?

Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]


2025-02-05 | Iñaki Murua
Bide luzea pauso ttikitan!

Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]


Gutxiengoa

Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]


Ez ei dakite zergatik

Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]


2025-02-05 | Tere Maldonado
Irakasle-klaustroak edo mundua nola hobetu

Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!

Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]


Demokraziaren muga geopolitikoak

Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]


Teknologia
Kanpokoa mehatxu

Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]


2025-02-05 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Etxeko komuna

Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]


Lanaldia astean 37,5 ordu baino are gehiago laburtzearen erronka

Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.

Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]


Hezkuntza sailari

Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.

Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]


2025-01-29 | Aramaixo Bizirik
“Itsaraz” zentral eolikoaren kontrako ingurumen txostenaren balorazioa

Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]


Teknologia
Estetikoa

Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]


Nortasuna

Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]


Eguneraketa berriak daude