Siriarrek parlamentua hautatu dute igandean
Gatazka armatuan bederatzi urte beteta eta musukoak jantzita hautatu dituzte parlamentuko kideak Sirian. Assaden aldeko hautagaiak nagusitzea aurreikusten da. Bitartean, konstituzio berri bat osatzeko negoziatzen ari dira oposizioa eta Baaz alderdia.
Gerra hasi zenetik hirugarren hauteskunde parlamentarioak egin dituzte Sirian igande honetan. Hautestontziak itxita, boto zenbaketekin hasi dira dagoeneko. Bederatzi urtetik gora dira gatazka armatua piztu zela, eta gerraren mehatxupean bozkatuko behar izan dute siriarrek beste behin.
Gobernuaren kontrolpeko guneetan soilik bozkatu ahal izan da ordea, errepublika arabiarraren lurraldearen %70ean, zehazki. Oposizio islamista sunitaren menpean dauden eskualdeetan ez dago hauteskunde sistemarik. Oraingoz, talde horien eskuetan aurkitzen dira ipar-mendebaldeko Idlib probintzia nahiz Alepo eta Hama hiri inguruak. Ipar-ekialdea, berriz, indar kurduek kontrolatzen dute, Kurdistan siriarreko lurralde historikoez gaindi.
Baina gerrak ez ezik, COVID-19aren pandemiak eta krisialdi ekonomikoak ere kolpatu dute herrialdea. Egoera desegonkorra dela eta, zenbait protesta izan dira azken asteotan erreforma ekonomikoaren alde eta ustelkeriaren aurka. Baina hala eta guztiz ere, igande honetako zein datorren urteko presidentetza hauteskundeetan Al-Assadek eta Baaz alderdiak hegemonia berrestea aurreikusten da. Izan ere, gerran zehar Daeshen aurka izandako garaipenak zuzenean eragin du presidentearen eta gobernuaren prestigioa indartzean. Igande honetako hauteskundeak apirilean egin behar zituzten berez, baina atzeratu egin zituzten, COVID-19aren pandemiak ezarritako murrizketen ondorioz.
Konstituzio berria
Bien bitartean, Baaz alderdia eta oposizioko zenbait kide Konstituzio berria osatzeko elkarrizketak ari dira egiten Genevan (Suitza) iazko urritik, gizarte zibileko eragileekin batera eta Nazio Batuen Erakundearen babesarekin. Akordioa erdietsiko balute, hitzarmena betearazteko eta tenpusak erabakitzeko ahalmena izango du parlamentuan gehiengoa duen alderdiak. Aginte denbora mugatzeko legea, adibidez, 2021eko bozen ostean ezartzeko aukera egongo litzateke, baina horretarako oposizioak irabazi behar luke. Jokoan dauden 250 eserlekuetatik 127 langileentzako eta nekazarientzako izango dira, eta gainerako 123 eserlekuak bestelako ordezkarien artean banatuko dira. Bi mila hautagaitik gora aurkeztu dira, talde islamistekin harremana duten oposizioko zenbait buru salbuetsita.
Oposizioaren oreka belikoa
Baina badirudi erabateko garaipen militarra ezinezkoa izango dela. Hala adierazi dute, behintzat, gerrako alderdiei babesa ematen dieten herrialdeek: batetik, Al-Assaden aliatuak diren Errusiak eta Iranek, eta, bestetik, oposizioko talde islamistak babesten dituen Turkiak. Hirurak uztailaren 1ean bildu ziren azkenengoz, eta “Idlib probintziako su-etenari eustearen beharra” nabarmendu zuten guztiek. Urte bat bete da Al-Assaden tropa leialek Idliben Al Qaedaren filialaren aurkako ofentsibari ekin ziotela, oposizio islamistaren azken gotorlekua eraitsi asmoz. Siriako Ejerzitu Arabiarrak ez du bere helburua lortu ordea. Bestalde, iragan martxoan herrialdea inbaditu ondoren, Turkiak Siriako ipar-ekialdeko muga-zerrenda handi bat kontrolatzen du. Milizia kurduek, berriz, herrialdearen ekialdea eskuratu dute AEBen laguntzarekin. Gune horrek petroleo erreserba handiak ditu, eta milizia kurduek lapurtu eta legez kanpo esportatzen dituzte euren operazioak finantzatzeko.
Zigor ekonomikoek itota
Erabateko independentziaren aldeko borroka maldan gora aurkitzen da Siriarentzat, COVID-19aren krisialdi ekonomikoa are larriagoa bihurtzen baita AEBek berreraikuntza zapuzteko ezarritako zigorrekin. Dena den, hauteskundeek okupazio militarraren zilegitasuna zalantzan jarri eta siriarren borondatea islatu dute beste behin.
Frontearen mapa eguneratua
Lara Vilanova (1983, Bartzelona) argazkigintza zuzendaria da eta The Return: Life after ISIS, Sinjar, Cuerdas edota Hondarrak filmetan hartu du parte. Abenduan Euskal Herria bisitatu zuen The Purple Meridians topaketetan parte hartzeko Durangon.
Tenperatura altuek eta lur eremu lehorrek eragin dituzte suteak asteartean. Ondorengo herrialdeak izan dira kaltetuenak: Kroazia, Aljeria, Tunisia, Siria, Italia, Grezia eta Frantzia. Azken orduetan, Portugalen eta Kanariar Uhartean ere zabaldu dira suteak.
Siriako Ipar eta Ekialdeko Autoadministrazioko osasun esparruko ardurak ditu Ciwan Mustafak eta herri kurduak lideratzen duen proiektu politikoaren osasun ministrotzat jo daiteke. Mediku-Ekintza Koordinakundea gobernuz kanpoko erakundearen laguntzarekin Eusko Legebiltzarrean... [+]
Hilabete igaro da Turkian lehen lurrikara gertatu zenetik, eta gutxienez 51.000 hildako zenbatu dituzte. Milioika herritarrek beren etxeak utzi behar izan dituzte.
Anatoliako failak Kurdistanen, Turkian eta Sirian eragindako lurrikarak goitik behera jausi ditu milaka etxebizitza, eta agerian geratu da Recep Tayyip Erdoganen gobernuaren eta eraikuntza sektorearen artean dagoen ustelkeria. Baina baita munduan nagusitzen ari den eredu baten... [+]
6,4 gradukoa izan da lurrikara, eta ondoren hainbat erreplika eragin ditu, 5,8 gradukoa handiena. Gutxienez sei pertsona hil ditu dardarak. Tsunami arriskua dela eta, agintariek itsasotik urruntzeko eskatu diete herritarrei.
Ostegun eguerdirako 21.500 dira hildakoak Mesopotamiako lurretako historia modernoan izandako lurrikara gogorrenaren eraginez. Mundu osoko herrialde ugari erreskatean laguntzeko taldeak bidaltzen ari dira. Erdoganek esan du eremu kaltetuak ikustera joango dela, bere aurkako... [+]
Abdulkarim Omar kurduak farmazia bat zuen Qamishlo-n, bere herriaren iraultza hasi zenean Sirian, 2012an. Orduan negozioa utzi eta lan politikoan sartu zen buru-belarri. Urriaren amaieran Euskal Herria bisitatu zuen, Siriako Ipar eta Ekialdeko Autoadministrazioko ordezkari... [+]
Estatubatuar presidente Joe Bidenek eman du agindua Deir ez-Zor-eko bunker gunea bonbardatzeko. Munizioa biltegiratzeko eta laguntza logistikoa emateko erabiltzen diren bunkerrak direla adierazi du AEBtako armadak komunikatu batean.
Urtarrilaren 20an Siriako Ipar eta Ekialdeko Autoadministrazioaren menpe dagoen Hasake hiriko espetxeari eraso diote auto suizidekin, milaka islamista askatzeko. YPGk kontrola berreskuratu arren, tiroketek jarraitzen dute, Daex-eko zenbait kide ezkutatu baita.
2001eko urrian, irailaren 11n World Trade Centerren aurkako erasoak gertatu eta hilabetera, Amerikako Estatu Batuetako Aire Armadako pilotu batek historia egin zuen: drone moderno batekin (The Predator) eraso hilgarria egin zuen lehen pertsona izan zen. Ordutik, droneak XXI... [+]
Duela ia bi urte amaitu zen Daesheko Kalifatoa, baina erakunde horretan ibilitako milaka lagunek Siriako ekialde eta iparraldean jarraitzen dute. Kurduek gidatutako proiektu politikoak arazo larria du beste inork jaso nahi ez dituen pertsona hauek kudeatzen.
Ersin Çelic eta Diyar Hesso dira Askatasunaren alde filmaren zuzendaria eta ekoizlea, hurrenez hurren. Valentziako Mostran Bronze saria jaso ostean, Euskal Herrian proiektatu dute azaroaren hasieran eta politika, gerra eta erresistentzia uztartzen dituen proiektuaren... [+]