Shell-ek klima aldaketari buruzko dokumentala ezkutatu du 1991tik
Shell petrolio konpainiak klima aldaketaz ohartarazten zuen dokumental bat ekoitzi zuen 1991n, baina gordeta mantendu du harik eta The Guardian egunkariak eskuratu eta argitaratu duen arte. Ezkutatutako dokumentalean ohartarazten zuenari kasurik egin gabe, Shell konpainiak energia fosilen ustiaketan, eta klima aldaketa areagotu duten politikak bultzatzen jarraitu du.
Shell izan zen klima aldaketa onartu zuen lehen konpainietako bat. Duela mende laurden baino gehiago egin zuen dokumentala hasiera batean publikoki zabaltzeko. Dokumentalak ohartarazten du energia fosilak erretzeak mundua berotuko duela, eta muturreko klimek uholdeak, goseteak eta klima errefuxiatuak eragin ditzaketela.
Dokumentalak berretsi egiten zuen urtebete lehenago, 1990ean zientzialari talde handi batek NBEri igorritako txosten bat. Dokumentalak tenperatura igoerei eta horren eraginei buruz egindako aurreikuspenak oso zehatzak dira, eta gaur egungo egoerarekin bat egiten dutela, azaldu dio Tom Wigley zientzialariak The Guardian-i.
Esandakoaren kontrakoa egin
“Beroketa globala ez da ziurra oraindik, baina askok uste dute behin betiko frogei itxarotea arduragabekeria dela. Orain ekitea da aukera ziur bakarra”, zioen dokumentalak 1991n.
Kontrara, Shell-ek oso kutsakorrak diren petrolio erreserbak ustiatzen jarraitu du ordutik. Bilioiak inbertitu ditu harea bituminosoetatik “petrolioa zikina” —bereziki kutsakorra— ateratzeko, eta Artikoan esplorazioak egin ditu. 2016an, fracking-a etorkizuneko aukera bat zela esan zuen, nahiz eta bere 1998ko txostenek esan ezohiko petrolio eta gasen ustiaketa bateraezinak direla klima helburuekin.
Nahiz eta dokumentalak energia berriztagarrien alde egin, Shell-ek lobby lanak egin ditu Europako energia berriztagarrien helburuak bete ez zitezen. Hainbat lobbyren kide izan da urte askoan, Klima Koalizio Globala, eskuin muturreko Lege Aldaketarako Amerikako Kontzilioa eta Amerikako Petrolio Institutua, besteak beste. The Guardian-ek dio klimaren inguruko politiketan eragiteko lobby lanetan 22 milioi dolar gastatu zituela 2015ean.
.jpg)
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]
Bide honetatik jarraituta, mende amaierarako, 5.000 milioi pertsona baino gehiago biziko dira lur idorretan. Arazo humanitario, ekonomiko eta sozial ugari eragingo lituzke horrek.
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Hegosudandar gehienak txirotasun larrian bizi izan dira azken bi mendeotan gutienez, eta zoritxarrez, estatu independente bihurtzeak ez die egoera hobetu, munduko herrialde txiroena baita, hainbat gerra tarteko. Testuinguru oso hauskor horretan klima aldaketak zailtasun berri... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]