Sekretu Ofizialen Legea aldatzeko bideari ekin diote berriz ere Espainiako Kongresuan
Egungo Espainiako Gobernua osatzea ahalbidetu zuten alderdi gehienek onartu dute EAJk hirugarrenez aurkezturiko proposamena Espainiako Kongresuan, baina zalantzak daude hemendik aurrera PSOEk hartuko duen jarreraren inguruan, beste aldietan sozialistek ez baitute urrats gehiago egin legea aldatzeko.
Espainiako Sekretu Ofizialen Legea 1968koa da, erregimen frankistak egina. Besteak beste, horren bidez ezkutuan mantentzen dira 1981eko otsailaren 23ko estatu kolpe saiakerako dokumentuak, baita beste hainbat kasuri buruzkoak ere, hala nola 1976ko martxoaren 3ko Gasteizko langileen sarraskia, 1978ko Sanferminetako polizien erasoaldia, eta Naparra, Mikel Zabalza eta Pertur-ren desagerpenei buruzkoak.
EAJk aurkeztutako proposamen batek lege hori aldatzea ekar dezake, horretarako tramitera onartu da Espainiako Kongresuan, hainbat alderdiren babesarekin, Pedro Sáchezen inbestidura ahalbidetu zuten gehienak hain zuzen. PSOEk ere alde bozkatu du, baina zalantza handiak daude hemendik aurrera zer egingo ote duen. Halako proposamenak egin diren beste aldietan ez baitu urrats gehiego egin lege aldaketa aurrera ateratzeko.
2016an aurkeztu zuen lehen aldiz EAJk Sekretu Ofizialen Legea aldatzeko proposamena, gero 2020an gauza bera egin zuen, baina sekula ez du aurrera egin, azkenean sozialistek blokeatu egin dutelako proposamena.
Bestalde, duela bi urte Espainiako Gobernuko Presidentzia ministro Felix Bolañosen ekimenez Informazio Klasifikatuaren Legea aurrera ateratzeko prozesua abiatu zuten Kongresuan, 1968ko legea ordezkatzeko eta Pegasus auzia ikertzeko, baina hauteskunde orokorrak tarteko ezerezean geratu zen hori ere.
Mikel Legarda jeltzaleak orain Madrilen aurkezturiko proposamenak gehienez ere 25 urtera mugatzen du dokumentu batzuk sekretu bezala sailkatu edo klasifikaturik daudenean ezkutuan mantentzeko aukera, epe hori beste hamar urtez luzatu daitekeen arren: "[Aldaketa proposamena] berriro aurkezten dugu Gobernuak gai hau hiltzen uzteko tentaziorik izan ez dezan", azaldu du EAJko kideak.
PSOEk azaldu du ez dela "erraza" orekak mantentzea "Estatu segurtasun eta defentsa arrazoiengatik klasifikaturik egon behar den informazioaren eta herritarren informazio eta gardentasun eskubidearen artean". Baina legegintzaldi honetan araudi berri bat "errealitate" izan dadin lan egingo dutela hitz eman du.
Legea aldatzeko proposamenaren alde egin dute PSOEk, Sumarrek, baita parlamentuko beren bazkideek ere: Esquerra Republicana, Podemos, EAJ, BNG, Junts eta EH Bildu. Koalizio abertzaleko parlamentari Jon Iñarrituren esanetan, "dena esanda" dago lege frankista horren inguruan: "Iluna da, frankista, ez du bermerik ematen, herritarrei ukatzen die informaziorako eskubidea, ez da gardena eta zigorgabetasuna ahalbidetzen du".
EH Bilduko kidearen ustez, blokeoa dator "Trantsizio baketsu eta eredugarriaren mitoa" ukitzen duelako Sekretu Ofizialen Legea aldatzeak. Horregatik lehenbailehen ponentzia bat martxan jartzea eskatu du, beste herrialdeekiko "homologarria" den lege bat izan dadin.
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.
Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]
Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]
Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]
Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.
Eraispenaren aldeko elkarteek manifestazioa antolatu dute larunbatean Iruñean. Irrintzi Plazan manifestazioaren deitzailea den Koldo Amatriarekin hitz egin dugu.