Salbuespena, lege bihurtzen denean
Garai hauetan agintari publikoek eta gobernuek salbuespen egoera sanitarioan garela aitzinatu dute. Frantziako Estatuko lehendakariak, berriz, “gerla” batean garela azaldu du. Ezohiko egoera horrek neurri zorrotzak hartzeko baimena eman dio gobernuari. Egunez egun askatasun publikoak murrizteko dekretu asko aplikatzen dira. Hala nola, eskola, unibertsitate eta haurtzaindegien hestea, jende joan-etorrien mugatzea eta abar. Hori dena herritarren askatasunak murriztuz.
Nahiz eta baitezpadakoak ikusten diren neurriak plantan ezarri diren, ez diegu oinarrizko eskubideen urraketarik baimendu behar.
Azken urte hauetan, Frantziako Estatuan 1955eko legeak “urgentziako egoera” arautzen zuen. Lege hori, krisia egoeran baizik ez zen aplikatzen ahal. V. Errepublikan, lau aldiz bozkatu zen, eta 2017n terrorismoari buruzko legea bozkarazi zen, hain zuzen ere, 1955eko legeak aurreikusten zuena salbuespenik gabeko egoeratan ere baliatzeko. Hori guztia, jakinez lehen “urgentzia egoera”-ren legeak askatasun publikoak mu rrizteko aukera ematen ziola Polizia eta prefetari eskubide gehiago emanez.
Horregatik, ezohiko egoerek kezkak sortzen dituzte. Alde batetik, krisiek ez dituztelako oinarrizko eskubideak zalantzan jarri behar, eta bestetik, geroari begira sortuko liratekeen aurrekariengatik.
Oinarrizko eskubideei dagokienez, egoera horiek erakusten digute kontra botereen garrantzia. Kasu horretan, kezka izan daiteke Konstituzio auziaren bazterketa. Alabaina, “urgentziazko egoera sanitarioa”-ren legeak ez du Kontseilu horren onarpena aurreikusten. Hau adibide bat baizik ez da. Frantziako Konstituzioak bi artikulu ditu horrelako egoereei aurre egiteko, batak lehendakariari ezohiko botereak ematen dizkio (16. artikulua), besteak Gobernuari (36. artikulua) eta biek Parlamentuaren kontrola behar dute. Lege berri horretan, salbuespen neurriak bi hilabetez iraunarazten ahal dira Parlamentuaren kontrolik gabe.
Aurrekari juridikoek ondorio larriak ekar ditzakete. Oraindanik, etxegabekoeei isunak jartzen dizkiete poliziek kanpoan egoteagatik –aterpeak hesteko agindua martxan delarik–, edo langileak lanera bidaltzen, langabezia teknikoan ezartzen edo oporrak hartzera bortxatzen dituzte. Dekretuen aplikazioak, beraz, prekarioen zapalkuntzarako erabiltzen dira, zentzugabekeria handiz. Geroari begira, urgentziazko egoeraren legean izkiriatuak direnak zuzenbide arruntean sar ditzakete; krisitik kanpoko denboretan ere baliatzeko aukera emanez terrorismoaren aurka egin duten ber maneran.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Azken urteotan, industria politikaren kontzeptua hainbat mailatan indarrez berragertu da. Neoliberalismoaren mailua izandako erakundeak, Nazioarteko Diru Funtsak, gaur egun zera azpimarratzen du: merkatuek baliabideak modu eraginkorrean esleitzeko eta arazo horiek konpontzeko... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]
Zalantza asko izan ditut, meloia ireki ala ez. Ausartuko naiz, zer demontre! Aspaldian buruan dudan gogoeta jarri nahi dut mahai gainean: ez da justua erditu den emakumearen eta beste gurasoaren baimen-iraupena bera izatea. Hobeto esanda, baimen-denbora bera izanda ere, ez... [+]
Mundu mailako erasoaldi inperialista betean gaude, mendebaldeko burgesiak gidatuta. Ofentsiba inperialistak hartu duen forma gerrarena da, aldaera guztiekin: gerra ekonomikoa, gerra kognitibo eta kulturala, lawfarea; eta, noski, gerra militarra. Mendebaldeko inperialismoak... [+]
Beste detektibe triste baten telesail bat ikusi berri dut. Eskoziako irla urrun batean gertatzen dira trama guztiak. Badakizue nola funtzionatzen duten fikzio horiek: hildako asko, jende arrunta baina ez hainbeste, eta paisaia berde iluna. Oraingo honetan duela urte pila bat... [+]
Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]
Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek... [+]
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Eta beste urte batez, sindikatuek prefabrikatutako grebak antolatu dizkigute. Eta guk, indibidualki, erabakia hartuko dugu grebarekin bat egin ala ez, ikastetxean inongo asanbladaren beharrik gabe.
Niri irakatsi zidaten greba eredua jada ez dago modan, antza. Nire... [+]
Bizitzak dena inguratzen du, mugatua eta hauskorra da. Bizitza onak bizitzeko, gorputzak zer egin badakiela iruditzen zait, buruak ordea, nahiz eta jakin (ondo informatuta dagoenean), askotan gorputza nahita isiltzen duela ikusten dut. Isiltze horretan burua beste buru... [+]
Eroso gaude ingurunea gure egoera fisiko/emozionalera egokitzen denean. Besteak ni kontuan hartu nauenean, izan gizaki bat, objektu bat, espazio bat. Erosotasunaren klabea produktu eta espazio diseinuan beharrizan handi gisa sartu da, erosotzat jotzen dena erosgarria delako... [+]