Apirilaren 8an zendu zen Sagrario Aranburu Olasagarre dantzaria, Iruñeko Duguna dantza taldeko kide aitzindarietakoa eta abeslaria, 90 urterekin. Hona hemen Duguna taldekoek Aranbururen omenez idatzitako bere bizitzaren errepasoa.
Triste doakigu 2021eko urte hau ere. Dantzatzeko hamaika arazo eta emateko ditugun berri apurrak, zoritxarrekoak.
Atzo [apirilaren 8an] utzi gintuen, 90 urterekin, Sagrario Aranburu Olasagarre-k, gure taldeko dantzari aitzindarietakoak. Eta barkatuko gaituzte besteek, baina lehen dantzari haietarik, gogoangarriena. Musika entzun orduko dantzan hasten zenetakoa zen Sagrario eta familian ere, odolean zeramaten zaletasuna. Izan ere, Oberena dantza taldeko dantzari eta zuzendari izandako Maxi Aranburu neba baitzuen Sagrariok. Sarasate pasealekuko udako txistu eta gaita dantzaldietan zaildu zen dantzari gisa.
Dantzari izateaz gain, kantaria ere izandakoa da Sagrario eta ez nolanahikoa. Hain zuzen kantari izateagatik, izan zen dantzari, gure taldean behintzat. Iruñeko Karmeliten abesbatzan hasi zen kantuan eta handik, Iruñeko Orfeoira pasa zen —bertako kontralto solista izan zen eta orfeoiko ohorezko bazkide ere izendatua dute—. Duguna Iruñeko Orfeoiaren gerizpean sortu baitzuten, bertako zenbait kantari dantzatzera ere animatu ziren, horietako bat, Sagrario. Orfeoiaren egoitzako gelatxo batean hasi zituzten dantza errepikak.
Taldean ezagutu zuen gerora bere senar izanen zen Javier Garaikoetxea Urriza. Elkarrekin dantzatu zuten egindako bidai anitzetan -Palma, Bartzelona, Madril, Paue...- baita Duguna izeneko ikuskizun entzutetsu hartan ere. Esan bezala, dantzatzeaz gain, kantari solista lanak egin zituen Sagrariok Duguna-n.
Dantzarako grina barru-barruan zeraman Sagrariok. Lehen haurdunaldiarekin utzi zuen taldea, haurra pixka koxkortzearekin berriz dantzatzen hasteko esperantzarekin. Baina berehala heldu ziren ondoko seme-alabak ere, eta ezin taldearen dinamika berriz hartu. Hala ere, beti egon izan da taldetik gertu, izan "Amaia da hasiera" 1988an Iruñeko udal dantza taldea babesteko egin zen ikuskizunean dantzan, Sanferminetako prozesioetan Pozoblanco kaleko bere xokotik kuku egiten edo Sansaturninoko urteroko bazkarietan.
2014ko Sanblas egunean merezitako omenaldia egin nahi izan genien Sagrario Aranburu eta Javier Garaikoetxea gure taldearen bi sortzaile hauei, soka-dantzaren ondotik dantza bat eta esker-on opariak eskainiz. Izan zirelako gara. Gaur zirrara bereziarekin gogoratzen dugu egun hura.
2019an merezitako beste omenaldi bat ere jaso zuen Sagrariok. El Bronce peñak Sanfermin festetan aitzaindari izan diren emakumeei ematen dien "Festa" saria eman zion berari ere, besteak beste, festa berdinzaleak lortzeko bidean egindako ekarpen handiarengatik. Sari honi lotutako Pioneras IV izeneko dokumentaleko protagonistetako bat ere izan zen Sagrario.
Esan dugunez, amatasunak eten zuen Sagrarioren dantzari jardun ofiziala, derragun, baina euskal dantza eta musikarekiko maitasuna proiektatu zuten berak eta Javierrek, haien seme alabengan. Dugunako dantzari eta txistulariok oso harreman goxoa dugu Mintxo, Jose Inazio eta Patxirekin, besteak beste. Haiei eta gainontzeko senide eta lagunei gure dolumin sentituena adierazi nahi diegu.
Ez adiorik, Sagrario!
Paris 365 elkarteak 15 urteurrena ospatu zuen larunbatean Geltokin. 15 urte gosariak, bazkariak eta afariak egunean euro baten truke zerbitzatzen urteko 365 egunetan horren beharra duten guztiei. “Atsedenik gabe”, azpimarratu nahi izan zuten bezala. Horrez gain,... [+]
“Ez da posible hiri guztia zeharkatu behar izatea seme-alabak hemengo jatorriko hizkuntzan murgiltzeko” salatu dute guraso askok. Euskarazko plazak ere “oso urriak direla” salatu dute familia askoren artean eginiko bideoan.
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
2022ko urrian Iruñeko Sadar futbol zelaian jokatu zen Espainiako eta AEBetako emakumezkoen futbol selekzioen arteko partiduko zaleak iraintzea eta jazartzea leporatu zizkioten hainbat laguni. Epaiketa egin berri da eta akusatuak absolbitu ditu Iruñeko Zigor Arloko... [+]
Lo Que no te Cuentan de Vitoria eta Lo Que no te Cuentan de Pamplona Telegram taldeak sortu ditu Lo Que no te Cuentan de Donosti taldearen administratzaileetako batek berriki. Gasteizko kontuak ez du jarduerarik momentuz, baina Iruñekoak 500 jarraitzailetik gora ditu eta... [+]
Batxilergoan tutore izan nuenetik ia 10 urte pasa direla elkartu naiz Uxue Juarezekin Ur Mara museoko Toureau etxolan (Alkiza), pagoez eta Koldobika Jauregiren eskulturez inguraturik. Autoritate segitzen du izaten niretzat Uxuek, baina beste zentzu batean orain. Aurpegian... [+]
Iruñeko kaleetan ikusgai dago LKN artista nafarraren Otoi nire alde erakusketa. Esprai beltzarekin eraso egin diote hainbat irudiri.
‘Xoka. Jite disidenteak’ jardunaldiak antolatu ditu Ehgam Nafarroak. Hiru saio eginen dituzte Iruñeko Laban: azaroaren 5ean, 13an eta 19an.
Juanje Soria abokatua urriaren 26an hil da, Iruñean. Foro Sozial Iraunkorreko kide ohiek Soria oroitu dute gutun honetan.
Aurreko edizioetako esperientziak oinarri hartuta, antolatzaileek “Euskaraldia gaindituko duen Euskaraldia” egitea proposatu dute. Iruñean, Nafarroako Antzerki Eskolan, aurkeztu dute 2025eko maiatzaren 15etik 25era egingo den Euskaraldiaren laugarren edizioa.
Gaur egungo hiriek eraldaketa prozesu sakonak behar dituzte arlo guztietan. Gizarte eta hiriek dituzten erronkak itzelak dira eta horiei heltzeko ezinbestekoa da diagnosi eta planifikazio ariketa integralak egitea eta, ondoren, erabaki partekatuak... [+]
Istiluak izan dira Ertzaintzarekin eta Espainiako Poliziarekin Bilbon eta Iruñean. Sare sozialetan jakinarazi dutenez, gutxienez bina pertsona atxilotu dituzte batean zein bestean, eta aske daude dagoeneko.
2020ko urtarrilaren 30eko greban izan ziren gertakariak Donibane auzoan. Apustu-etxe batek itxi zezan indarkeria eta mehatxuak erabiltzea leporatzen zieten. Fiskalak bi urteko kartzela zigorra eta 200 metroko urruntze-agindua eskatu zuen, baina epaileak auzipetuen jarrera... [+]
HERZ
Nork: Madame Señorita (Paula Sáenz de Valluerca)
Noiz: Irailaren 29an.
Non: Nafarroako Antzerki Eskolan (Iruñea).
---------------------------------------------
Heldu da herrira Madame Señorita. Ais. Ospea, fama eta sona sinonimoak dira... [+]