Sagarrari bere zuku osoa ateratzeko proiektu gaztea Elgoibarren
Ane Munin Ansola eta Asier Lizarralde Arrillaga gazte elgoibartarrek betidanik izan dute harremana baserri munduarekin, eta lehen sektoreko proiekturen bat martxan jartzea burutan zuten aspalditik. “2019an Gaztenek programara aurkeztu genuen sagartokiaren egitasmoa, eta onartu zigutenean, 2020an, martxan jarri genuen”, gogoratu ditu hastapenak Muninek. Argi zuten biek sagarraren bueltako zerbait abiatu nahi zutela. “Bertako produktua da sagarra, eta lehenagotik, bakoitzak bere aldetik, sagardoa egiten genuen”, dio. Sagardotik harago doan proiektua da abiatu dutena, dena den: sagarrarekin esperimentatzeko proiektua da Lizagasar.
Elgoibarko hiru hektarea eta erdiko lursailean bertako 15 barietateko 2.100 inguru sagarrondo ditu bikoteak landatuak. “Orokorrean, produktuekin eta lehengaiekin, bertakoa zaindu eta babestu behar dugula sinesten dugu, galtzeko arriskua baitago bestela”, azaldu du ekoizle gazteak. Egitasmoa lantzen hastean argi izan zuten bertatik bertarako ibilbidean mugitu nahi zutela.
Eredu ekologikorako konbertsio fasean daude Lizagasar proiektuko sagastiak. Zigilu ekologikoa lortzeko hiru urteko jarraipena egiten ari zaizkie, eta gauzak ongi bidean, datorren urtean jasoko dute. Zigilutik harago, dena den, nekazaritzaren ikuspegi holistikoarekin ari dira lanean bi gazteak. “Biodibertsitatearen zaintza ere kontuan hartzen dugu; adibidez, sagastian zehar txori kabiak jarri ditugu, horiek intsektuak jaten dituztelako”. Sagarrondoak mahastien ohiko forman jarri dituzte, lerroka, belarraren mozketa txandakatuz egiteko: lerro batekoa bai, bestekoa ez. “Zer lortzen dugun horrela? Bada, belarra luze dagoen tokietan amona mantangorriak egoten dira, eta horiek pulgoia jaten dute, beraz, ez dugu pulgoia tratatu beharrik…”.
Sagarraren forma eta testura berriak zukutzen
Sagarra oinarri duten sei produktu egiten dituzte momentuz Lizagasarreko biltegian: sagardoa, sagar zukua, ozpina, dultzea, marmelada, purea eta sagar zukuarekin egindako madalena eta bizkotxoak. “Gure filosofia da sagarretik ahalik eta produktu gehien ateratzea, eta esperimentazioaren bidez, gauza berritzaileak ere proposatzea”, dio. Madalenen kasuan, Mendaroko Galle-Tiak artisau gozogileekin eskuz esku aritu dira. Eskaintzan produktu horiek dituzte momentuz, baina gauza berriak probatu nahi dituzte; esaterako, Errioxako destilategi batekin sagar pattarra prestatzen ari dira.
Zuzeneko salmenta lehenesten dutela kontatu digute proiektuko kideek: inguruko azoketan, etxez etxeko banaketan eta sagastian bertan saltzen dituzte produktuak. Horrez gain, bisita gidatuak ere egiten dituzte taldeekin. “Hori ere bada gure helburua, lan nola egiten dugun erakustea eta azaltzea”, amaitu du.
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]