Turkiak Siria Iparraldeko Federazio Demokratikoaren [Rojava edo Siriako Kurdistan ere deitua] aurkako erasoa iragarri ostean, erasorako bidea libre utzi zioten AEBek astelehenean, eremutik tropak erretiratuta. Bi egunera, asteazkenean, ekin dio Recep Tayyip Erdoganen gobernuak Siriako Kurdistanen aurkako inbasioari. Rojava, bertako herritarrak eta gauzatzen ari diren iraultza arriskuan dira.
“Bakearen Iturria” izendatu du operazio militarra Turkiak, indarkeriaz erasotzen ari diren eremura “bakea eramatea” asmo duela baitio Erdoganek: “Gure misioa da hegoaldeko mugan terrorearen korridore bat saihestea eta bakea eramatea eremu horretara”. Bere xedea Rojavan 30 kilometro zabal eta 120 kilometro luze hartuko lituzkeen “eremu segurua” sortzea da, “terroristak” bertatik kanporatzeko eta Turkian bizi diren errefuxiatu siriarrak bertara lekualdatzeko —hiru milioitik gora pertsona, Mikel Ayestaran kazetariak emandako informazioaren arabera—.
Terroristez mintzo denean Estatu Islamikoaz bakarrik ez, Herriaren Babes Unitateez (YPG) ere ari da Erdogan. Eremu horretan AEBekin batera Estatu Islamikoari aurre egiten aritu den SDF Siriako Indar Demokratikoaren baitako ardatz nagusia dira YPGak; milizia kurduak miran ditu Turkiako gobernuak, Kurdistango Langileen Alderdiarekin (PKK) dituzten loturak medio.
Kurduek, Turkiaren jo puntuan egonik, utzi egin behar izan diote Estatu Islamikoaren aurka borroka egiteari.
Turkiako Armada eta Siriako Armada Nazionala ondoz ondo ari dira eraso militarrean; bigarren talde hori lehen Siriako Armada Librea izenez ezagutzen zen, eta Turkiak entrenatu, armaz hornitu eta ordaindutako 14.000 paramilitarrek osatzen dute. Asteazken arratsaldez ekin zioten Rojavaren aurkako erasoari: Siriako Kurdistana eta Turkia arteko muga airez bonbardatu zuten, Tel Abyad, Ras al-Ain eta Qamixli hiriei eraso eginez. Irakeko Kurdistango mugatik gertu kokatzen den Al-Malikiya ere bonbardatu zuten; bertan daude Estatu Islamikoko hainbat kide preso dituzten Rojavako espetxe handienak. Autoritate kurduek Turkiari leporatu diote jihadistei ihes egiten laguntzeko saiakera egin izana.
Turkiak 2018an ekin zion Siriako kurdistana inbaditzeari, Afrin hartuz eta 2.000tik gora hildako eraginez. Inbasio haren jarraipena litzateke orain burutzen ari dena. Berriako kazetari Ander Perez Zalak eta Mikel P. Ansak azaldu dutenez, Afringo barrutia okupatzerakoan bezala ari da jokatzen Erdonanen gobernua, “aireko erasoak eginda, muga inguruan militarrak kontzentratuta eta jihadistek eraso ustez autonomoak eginda”. Horrek erraztu egin zion armadari sarrera, eta gaua orduko lortu zuten Siriako Kurdistanean sartzea.
SDFren erantzuteko gaitasuna murriztu asmoz, Turkiak leku estrategikoen kontra egin duela azaldu dute Perezek eta P. Ansak: “Miliziaren baseak eta armen biltegiak bonbardatzeaz arduratu ziren atzo 25 hegazkin inguru. Mugatik 50 kilometroraino sartu ziren, SDFren Ain Issa hiriko egoitza garrantzitsu baten aurka egiteko”.
Kurduak bi jaurtigai botaz erantzun zioten asteazken arratsaldean Turkiari: mugaz bestalde kokatzen diren Ceylanpinar eta Nusaybin hartu zituzte jo puntu, eta erasoek ez zuten hildakorik eragin.
SDFren prentsa bulegoak emandako datuen arabera, gutxienez zortzi pertsona — horietatik bost zibilak— hil ziren asteazkeneko Turkiaren bonbardaketetan.
Kurdistango Gurutze Gorriaren azken datuen arabera, baina, hildako eta zauritu kopuruak gorantz egin dute:
Latest from Kurdish Red Crescent: - 10 civilians killed in Turkish bombardments so far
— Rojava Information Center (@RojavaIC) October 10, 2019
- Among them Assyrian Christian couple in Qamishlo
- 15 civilians wounded
- Full list of names and locations available on request [Arabic] https://t.co/cE4pbqvcUn
Erresistentzia gauzatzeko, miliziek herritarrei mugarantz bideratzea eskatzen diete, baina egoera gordinaren aurrean, milaka herritarrek ihesari eman diote. Hasakeh probintziarantz jotzen ari dira, Ayestaranek informatu duenez; P. Ansa eta Perezek inguruko herrietara eta Kobanerantz bidea ere hartu dutela diote.
Desplazatutako pertsonen kopurua, dagoeneko, 100.000 ingurukoa da:
Local rights monitoring group Human Rights Organisation of Afrin gives estimate of 100,000 civilians displaced by fighting so far, mostly from Ras al-Ayn and Tel Abyad, but some from Qamishli and other cities as well. pic.twitter.com/W9tQSXD1iv
— Rojava Information Center (@RojavaIC) October 10, 2019
Nazioartean Rojavari babesa helarazteko deia zabaldu da, eta Nazioarteko Rojavarekin Elkartasunezko Komiteek urriaren 12a jarri babes hori helarazteko egun gisa. Euskal Herrian ere ari dira deialdiak zabaltzen, urriaren 11ko ostiralerako: Gasteizen Andra Mari Zuriaren plazan, 19:00etan; Donostian Bulebarrean, 19:00etan; Bilbon Arriagan, 19:00etan eta Iruñean Udaletxe plazan, 18:30ean.
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Urtebete eta hamar hilabeteko zigorra ezarri diote PKK Kurdistango Langileen Alderdiaren aldeko "propaganda2 egitea leporatuta. Canözerrek hamar urte daramatza kazetari lanetan. Tarte horretan sei bider aldiz miatu du bere etxea Turkiako Poliziak, bost aldiz atxilotu... [+]
2023ko abuztuaren 4an atxilotu zuten etxean Teherango Inteligentzia Ministerioko agenteek. Desagerrarazi eta gero, fisikoki nahiz psikologikoki torturatu zuten Evingo espetxean. Orain heriotza-zigorra ezarri diote, eta espetxekideek haren aldeko defentsa eskutitza argitaratu... [+]
Abdullah Öcalanek, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) buruzagi espetxeratuak, bere iloba Ömer Öcalanen lehen bisita izan du. Ia lau urtez ukatu dizkiote bisitak, telefono deiak eta kanpoaldearekiko komunikazio oro. Azken 25 urteetan ia erabateko isolamendu... [+]
Bi kazetari, Hêro Bahadîn eta Gulistan Tara, eta haien txofer zihoan Rêbîn Bekir lankidea, Hewraman eskualde kurduan dokumental bat egitera zihoazen. Beren autoa misil batek jo zuen. Bekir zorteduna izan zen, autoa sutan lehertu baino lehen, inpaktuak... [+]
Sebahat Tuncel Kurdistango politikaria da, Turkiaren menpeko lurretan. Hainbatetan egon da kartzelan kurduen askapen mugimenduaren parte izateagatik, eta Turkiako Parlamenturako diputatu gisa hautatu zuten lehen presoa izan zen, 2007an. 2016an espetxeratu zuten azkenengoz eta... [+]
Helikoptero eta gerra hegazkin turkiarrek betetzen dute zerua Irak iparraldeko kurduen zonaldean. Azken asteetako operazio militar handian 381 kokaleku bonbardatu ditu Turkiako Aire Armadak Kurdistango Eskualde Autonomoan. Turkiako Defentsa Ministerioak adierazi du “talde... [+]
Ibrahim Bilmez abokatua da eta Abdullah Öcalan buruzagi kurdua da bere bezeroa. Bere isolamendua salatu du Euskal Herrian otsailean, Turkiako errepresio eta inpunitate mekanismoak azalduta.
1999ko otsailaren 15ean Abdullah Öcalan atxilotu zuten, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) eta mugimendu independentista kurduko burua. Turkiako zerbitzu sekretuek Kenyan atxilotu zutenetik, Marmara itsasoko uharte batean dagoen Iämralä-ko kartzelan isolatuta... [+]
Lara Vilanova (1983, Bartzelona) argazkigintza zuzendaria da eta The Return: Life after ISIS, Sinjar, Cuerdas edota Hondarrak filmetan hartu du parte. Abenduan Euskal Herria bisitatu zuen The Purple Meridians topaketetan parte hartzeko Durangon.
Urtzi Urrutikoetxea nazioarteko kazetariarekin mintzatu gara Radio Kobanen, iaz idatzitako Kurdistan-Argi bat ekialde hurbilean liburuari buruz. Testuak azken urteetako gertakizunei erreparatzen die, eta atzerago ere begiratzen du herri kurduaren egoera politikoa eta... [+]
Siriako Ipar eta Ekialdeko Autoadministrazioko osasun esparruko ardurak ditu Ciwan Mustafak eta herri kurduak lideratzen duen proiektu politikoaren osasun ministrotzat jo daiteke. Mediku-Ekintza Koordinakundea gobernuz kanpoko erakundearen laguntzarekin Eusko Legebiltzarrean... [+]
Epaiketaren lehen eguna amaituta eta bederatzi kazetari kurduak askatu dituzte. Urte erdia pasatxo preso eduki dituzte "terrorismoa" egotzita. Ankarako espetxean zeuzkaten eta orotara hamaika kazetariri erakunde terroristako kide izatea egozten diete.
Parlamentuan ordezkaritzarik lortuko ez duten beldur, ezkerreko alderdi gehienek Kemal Kiliçdaroglu zentro-ezkertiarraren aldeko botoa eskatzea erabaki dute, egungo presidentearen aurkari nagusia dena.