Robbo vs. Banksy
24 urte zeramatzan Robboren graffiti honek Londresko kaleetan; Regent's Camdem kanaleko paretetako batean. Zer egiten duen...miresmenak, prestigioak, errespetuak... Guri, ez zigun egun bat ere iraun herriko kaian egindako mural hark. Amorrua, ikusi ezina, autoritatea agian. Azkenean, 1985. urtetik inortxok ere ez zuela ukitu Robbok egindako graffiti hura, orain egun gutxi Banksy iritsi den arte. Originalaren gainean honakoa egin zuen Bristolen jaiotako artista ezagun eta anonimoak. Estilo ezagunean, bere erara.
Londresko graffitigileen artean ordea hautsak harrotu ditu gertatutakoak. Errespetu faltatzat eta probokaziotzat jo dute askok. Eta bada bere erara erantzun dionik ere. Paretean, berriro ere Robboren izena dago agerian. King Robbo irakur daiteke orain.
Artista ezagunak dira biak ala biak. Kaleko artisten artean aitzindaritzat dute Robbo, eta bere lanak kale bazter askotan jarraitzen dute bizirik, bera 80. hamarkadan erretiratu bazen ere. Banksy berriz 90. hamarkadan hasi zen kaleak apaintzen, eta zenbait lan ezagunak zaizkigu askori. Ofizialtasuna zalantzan eta baloreak kolokan jarri izan ditu, eta artea ulertzeko modu honek askoren erreferente bilakatu du. Hemen ere, zenbait artistek euren hastapenetako pieza ezinbestekotzat dute Banksy. Hauen artean dago Ideia Beltzen Brigada, Euskal Herriko artista talde anonimo bat. Odei eta Markelek Berrian egindako adierazpenetan, "euren eraikuntza pertsonalean" haren filosofian oinarritu direla adierazi zuten. Besteak beste Greenpeace taldearentzat egin du lan.
Jazarpenetik, hala moduzko onarpenera
ARGIAren 2.208. zenbakian (2009-10-18) graffitiak Euskal Herrian duen presentziari buruzko erreportajea plazaratu genuen: Jazarpenetik, hala moduzko onarpenera. 1980ko hamarkada amaieran Gasteizen lehen graffitiak egiten hasi zirenetik, Euskal Herriko hormak museo erraldoi dira. Betidanik mugimendu jazarria izan bada ere, apurka gizartearen eta erakundeen onarpena jasotzen ari da. Horretaz mintzatzeko, hainbat graffitigileren testigantzak bildu genituen, eurak baitira eguneroko borroka horretan lanean ari direnak.
Erreportajearen harira bideo hau egin genuen:
Muturreko lehorteak eta euriteak dira beroketa globalak Pakistanen duen inpaktuaren alde agerikoena. Ez dira hain ezagunak, ordea, hondamendiek piztu eta bizkortzen dituzten gaitz sozialak, eta zenbat eta nola oztopatzen duten azken horiek Asiako herrialdearen garapen oso eta... [+]
Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]
Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]
Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.
Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]
ARGIAko erredakzioak aurtengo zortzi hilabeteotan kaleratu diren diskoen artean hiru hautatu ditu, gomendatzeko.
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei ikus-entzunezko proposamen.
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
Aspaldidanik Saran bizi den arren, goiza Bidasoaren ibarrean pasa behar zuenez gero, Hondarribiko parte zaharrean zitatu gaitu Ruper Ordorikak (Oñati, 1958). Goiz eguzkitsuan, puntual eta irribarretsu agertu da maldan gora, konsistorioaren parera, turista gazte kuadrilla... [+]
Familiaz, azalpenak eman beharraz, topikoez, askatasunaz, kontziliazioaz, sareaz eta komunitateaz, erru sentimenduaz, ekonomiaz, traba legal eta administratiboez, haurraren eskubide urraketez... solastatu gara, hautuz gurasobakar diren Argider, Junkal, Koldo eta Maitanerekin... [+]