• Euskal Herrian, publizitatea erdaraz

Ez omen dago jasotzen dugun publizitatearen hizkuntzen banaketaren berri ematen duen ikerketarik, baina ez da gehiegi pentsatu behar joera zein den antzemateko: Euskal Herrian, publizitatea oro har erdarazkoa da, zenbait kasutan elebiduna, eta euskara hutsezkoa bereziki euskaraz hitz egiten dutenei zuzendutako produktu eta zerbitzu jakin batzuk iragartzen direnean soilik.

• Elebiduna denean, erdara abiapuntu

Publizitatea elebiduna denean, ideia erdaraz garatu eta itzulpen soil batekin euskarazko alea osatzea da ohikoena.  Itzulpen kaskarrak tarteko, zenbait kasutan emaitza barregarri bezain penagarriak ikusi ditugu. Hona saioan bertan Aitor Abaroak aipatu zuen adibidea:

Espainiako Barne Ministerioaren kanpaina hau hankasartze lotsagarria da, bai. Baina arazoa ez dira emaitza barregarria duten itzulpenak soilik. Askoz ere ohikoagoak izanagatik, arbuiagarriak dira jatorrizko ideia zentzugabetzen duten itzulpenak ere; edo hobe esateko, itzulpen horiek axolagabetasunez onartzen dituzten agentzia eta iragarleen jarrerak lotsarazten nau ni (eta noski, iragarkiaren eraginkortasuna kaltetzen du). Aurrekoa bezain ikusgarria ez bada ere, adibide argia da honakoa:

Joxerra Garziak -pasa den urtean nire ikaskideen irakasle izan zen, eta maiteminduta ditu denak, ez arrazoirik gabe- publizitate elebiduna egiten denetan, euskarazko kanpainaren arduradun baten presentzia aldarrikatzen du, eta hark autonomia izan behar duela kontzeptua euskarara  ekartzeko, ahalik eta eraginkorrena izan dadin.

• Usteak erdi ustel

Estitxu Garai publizitate elebiduna ari da ikertzen. Dioenez, publizisten artean zabaldua dago erdarazko leloak euskarara eramanez gero luzeegi geratzen direla; bere ikerketak kontrakoa dio, ez da hala. Sormen prozesua eta iragarkiak aztertu ostean, hartzaileok nola jasotzen dugun publizitate elebiduna ari da aztertzen orain. Ea emaitzek zer dioten…

• Sarea, aukera?

Euskara eta publizitatea izeneko blogaren egilea den Iñigo Fernandez Ostolazak euskarak saltzeko dituen onurak aipatzen ditu: gertutasuna, konplizitatea, fidagarriago edo sinesgarriago izan daitekeela… Baina guzti hori baliagarria da xede-taldea  euskalduna bada. Eta orduan, zer egin gehiengoa erdalduna denean? Bada, sarea lagungarri izan liteke. Di-da agentziako Gorka Barruetabeñak Amonarrizi argitu dionez, gero eta publizitate pertsonalizatuagoa egiten da -sareak horretarako baliabideak eskaintzen baititu- eta beraz, gero eta gehiago ahaleginduko dira agentziak publizitatea hartzailearen hizkuntzara egokitzen.

Azken bi ohartxo:  batetik, aitortu behar dut saiorako hautatutako izenburua ez zaidala batere gustagarria (eraginkorra?) iruditu: “Hitz eta pitz, publhitz”. Baina, taxuzko edozein kritikoren gisan, ez dut proposamen hoberik.

Eta amaitzeko, galdera pare bat: erakunde publikoek zein jarrera izan behar dute euskarazko publizitateari edo elebidunari dagokionez? Arautu egin behar da? Are, -barkatu nire ezjakintasuna- arautua dago?

(Iruzkinak baliatu ni salatzeko).