Prest gaude herriaren elikadura merkatuaren atzaparretan uzteko?
Agroekologiarekin zerikusia duten ebidentzia zientifikoak oinarrizkoak dira elikadura sistemen inguruko politika publikoak diseinatzerako orduan. Egun, ordea, agro-industriari lotutako korporazio pribatu handiek finantzatzen dituzte ikerketa zientifikoak eta bereganatu gobernantza espazioak.
Hauxe dugu ASUNEK-ko kideek ARGIAko Bizi-Baratzearekin egiten dugun lehenengo kolaborazioa. Elikadura sistema agroekologikoen bidean, ikerketatik sortzen diren jakintzak lurreratu eta elikadura burujabetza egunerokoan indartzen duten eragileen praktikekin osatzeko saiakera ekarriko dugu.
Zientziaren neutraltasuna paradoxa hutsa den honetan, egungo krisi eko-sozialari agroekologiatik aurre egiteko ebidentzia zientifikoak bilatzen ditugu, bidezko politika publikoei eta tokiko laborantza indartzeko araudiei heltzeko. Hortaz, ez gaitezen ahaztu korporazio pribatuek eragindako eta finantziatutako zientziaren eskutik diseinatzen direla gaur egungo politika publikoak. Esaterako, elikagai transgenikoak mundu mailako gosearekin amaitzeko ezinbestekoak dira, energia berriztagarriek energia fosilen kontsumoa ordezkatuko dute eta sistema kapitalistaren motorra luzaroan elikatzea bermatuko dute, aldaketa klimatikoaren egokitzapenean nekazaritzaren teknifikazioak eta digitalizazioak salbatuko gaitu, eta abar luze bat. Beno, agian argitu beharra dugu: komunikabideak ere aliatu interesgarriak dira ebidentzia zientifikoak lau haizetara zabaldu eta ezartzeko orduan.
Zentzu horretan, agro-industria “lobby” paregabea da, mundu mailan eta gurean ere, noski! Horretaz aritu da IPES Food erakundea azken txostenean, pasa den otsailean argitaraturiko Who´s tipping the scales (“Nor ari da balantza makurtzen”) lanean. Hain zuzen ere, elikadura enpresa korporatiboek duten eragiteko gaitasunaz, mundu mailako nekazaritza elikagaien gobernantza prozesuetan.
Egoera horri buelta emateko hiru printzipio azaltzen dizkigu txostenak, elikadura-gobernantzaren botere-egiturak eraldatzeko gako gisa. Lehena, korporazioek elikagaien gobernantzaren gain duten eraginari heltzea, enpresen merkatu-boterea murrizteko neurriak hartzea. Bigarrena, interes publikoari erantzun ahal izateko, gobernantza demokratizatzea eta giza eskubideetan oinarritutako partaidetza-mekanismoak garatzea. Hirugarrena, prozesu autonomoak sortzea, tokiko herri-mugimenduetako ahots, aldarrikapen eta proposamenentzako espazioak.
Botere-egitura aldaketa horrek paradigma aldaketa bortitz bat dakar, elikadura interes merkantilisten baitan kudeatua izatetik, interes publikoari erantzungo dion baliabide bilakatzen delako. Eta panorama berri honetan, interes publikoak ba al daki zintzoki zer nolako elikadura sistema berreskuratu (edo birjabetu) behar duen guztion bizi kalitatea bermatzeko?
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.
Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Bi ordu edo bi ordu eta erdiz haur eta gazte andana hartzen ditu jantokiaren tarteak eskoletan. Jateko, jolasteko eta elkarbizitzeko espazio horretan jantokiko arduradunak esku hartzeko dituen mugez, jarraitzen diren irizpideez, begiraleen rolaz eta duten formazioaz arituko... [+]