Prest gaude “El Niño”ren etorrerarako?
Elikadurarako Nazio Batuen Agentzia (FAO) "El Niño"ren etorrera eragingo duen elikadura-larrialdiari aldez aurretik erantzun bat prestatzen ari da, MMEren arabera uda amaierarako aurreikusita dagoena.
"El Niño" bezala ezagutzen den fenomeno klimatikoa ekuatore ekialdeko Ozeano Bareko uren berotzearen gorakadarekin lotuta egongo litzateke, eta arazoak ekar litzake Afrikako, Erdialdeko Amerikako eta Asiako Ekialde Urruneko lekuentzat, FAOren arabera.
Horrela, 2015etik 2017ra bitartean "El Niño" agertu izanak eragin suntsitzaileak izan zituen mundu osoko 23 herrialdetan 100 milioi pertsona ingururen elikadura-segurtasunean, bizi-baliabideetan, nutrizioan eta osasunean.
Gertakari horren ezaugarri nagusiak honako hauek izan ziren: lehorte basatiak Erdialdeko Amerikan, Kolonbian, Venezuelan, Kalifornian, Vietnamen, Etiopian, Ekialdeko Timorren eta Afrika Australean; ezohiko uholdeak Somalian, Tanzanian, AEBetako hegoaldeko estatuetan, Ekuadorren, Perun, Brasilen, Argentinan, Paraguain eta Uruguain; sute izugarriak Kalifornian, Australian, Zeelanda Berrian, Txilen, Venezuelan eta Indonesian; hondamendi horiek hurrengo hirurtekoan errepika litezke, eta elikadura-krisi handia eragin lezakete eremu geografiko horietan.
Horrela, garapen bidean dauden herrialdeetan nekazaritzarako erabiltzen den azaleraren murrizketa bortitzak zerealen eskaintzaren defizit kezkagarria eragingo luke, urtean mila milioi tonatan estimatzen baita eta horren isla izango litzateke zerealen prezioaren %56ko igoera 2022an, FAOren arabera.
Halaber, Txinatik artoa, soja, garagarra eta garia inportatzen dituzten biztanleen kontsumo intentsiboaren erritmoak direla eta, Estatu Batuetako Nekazaritza Sailaren (USDA) datuen arabera, 2022an koloso txinatarrak munduko zerealen ekoizpenaren %50 baino gehiago bereganatu zuen.
Horri gehitzen badiogu India bezalako herrialdeetako nekazaritza-commoditie-en esportazioari mugak ezarri behar zaizkiola bere autohornikuntza ziurtatzeko eta nekazaritza-commoditie-en etorkizuneko merkatuan broker espekulatiboek esku hartu behar dutela ziurtatzeko, emaitza zera izango litzateke: munduko merkatuetako horniketa-gabezia mailakatua eta Lehen Munduko ekonomiek beren gain hartu ezin dituzten lehengaien prezio-igoeren espirala, munduko gosea murrizteko Hirugarren Milurtekoko Helburuen kitapena irudikatuko duena.
Germán Gorraiz López, analista.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]
Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek... [+]
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Eta beste urte batez, sindikatuek prefabrikatutako grebak antolatu dizkigute. Eta guk, indibidualki, erabakia hartuko dugu grebarekin bat egin ala ez, ikastetxean inongo asanbladaren beharrik gabe.
Niri irakatsi zidaten greba eredua jada ez dago modan, antza. Nire... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.
Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]
Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]