Presak kenduta, izokinak Elizondoraino ailegatu dira eta Leitzaranen gero eta gehiago ikusten dira

  • LIFE-Irekibai proiektu europarrari esker, Bidasoan eta Leitzaran ibaietan izokinen ibilbidea oztopatzen zituzten presak kendu dituzte azken urteotan eta, horren ondorioz, «izokina Bidasoan goiti Elizondoraino ailegatzen ahal da eta Leitzaranen duen presentzia sendotu da».

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2020ko azaroaren 27an - 08:46
Guztira hamaika presa kendu dituzte Bidasoan eta Leitzaranen. (Argazkia: Erran)
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Ondorio horiek eta bertze batzuk aurkeztu dituzte gaur goizeko prentsaurrekoan, proiektuaren azken mintegia asteazken honetan itxi ondotik. Prentsaurrekoa Donostian egin dute, eta bertan izan dira Pablo Muñoz Nafarroako Gobernuko Ingurumeneko zuzendari nagusia, José Ignacio Asensio Gipuzkoako Foru Aldundiko Ingurumen eta Herri Lan Saileko diputatua eta Antonio Aiz URA Uraren Euskal Agentziako zuzendari nagusia. 2016az geroztik egindako ekintzen balantzea egin dute. 

Jardueren hiru ardatz nagusiak

Proiektuaren ekintzak hiru jarduera-ardatz nagusiren inguruan antolatu dituzte. Batetik, ibaiak lehengoratzea, inbertsioaren zatirik handiena hartu duen zatia da hori; bertzetik, ibai-arroen kudeaketari eta lehengoratzeari buruzko ezagutza hobetzea; eta, azkenik, gure ibaiek ematen dituzten ingurumen-balioei eta -zerbitzuei buruz gizartea sentsibilizatzea.. 

Horretarako, LIFE-Irekibai proiektuak 3 milioiko aurrekontua izan du. Kopuru horretatik %60 LIFE programarenak ziren eta Natura 2000 Sareko eremuetan garatu da: Leitzaran ibaia, Baztan ibaia eta Artesiaga erreka, Belate, Bidasoa ibaia, Artikutza eta Bertizko jaurerria.

Laburbilduz, arrain-faunaren joan-etorri askea eragozten zuten 11 presa kendu dituzte (horietako batzuk presa handi gisa katalogatuta zeudenak, Leitzaranen Inturiaren kasua esaterako), duela gutxira arte gaindiezinak ziren paretak igarotzeko pasabideak egokituz. Gainera, ibaietan enborrak paratu dituzte, bisoi europarra babesteko, izokin atlantikoaren habitata hobetzeko edo ibaiertzetako higadura murrizteko. Proiektu honen baitan eta ibai hauen lehengoratzeari esker, gaur egun, Bidasoan Elizondoraino ailegatzen ahal dira izokinak, Txinguditik 64 kilometro goiti egin ondotik. Leitzaranen gauza bera egin dezakete 61 km-ko tartean.

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Natura
2025-03-24 | Irati Diez Virto
Lamia oinak bueltan dira

Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]


Duero ibaitik gora otsoa berriz ehizatzea onartu du Espainiako Kongresuak

PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.


Kutixi edo mokadu, guztion ahotarako

Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.


2025-03-17 | Jakoba Errekondo
Magnolian kakalardoa polen-mamitan

Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.


Amasamendin eolikoak ezartzeko proiektu bat dagoela jakinarazi du Villabonako Udalak

Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]


Hernaniko natur eremuen sarea osatu dute ikasleek eurek

Eskola inguruko natur guneak aztertu dituzte Hernaniko Lehen Hezkuntzako bost ikastetxeetako ikasleek. Helburua, bikoitza: klima larrialdiari aurre egiteko eremu horiek identifikatu eta kontserbatzea batetik, eta hezkuntzarako erabiltzea, bestetik. Eskola bakoitzak natur eremu... [+]


Zata arrunta
Ahuntzak gustuko omen dituen gautxoria

Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]


Ura erein daiteke, eta inkek bazekiten nola

Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]


Larhunen dabilen otsoaren presentziaren “ondorio larriak” salatu ditu ELB sindikatuak

Mendizale batek asteburuan ikusi du animalia Lapurdiko Azkaine herrian, eta otsoa dela baieztatu du Pirinio Atlantikoetako Prefeturak. ELB lurraldean "harraparien presentziaren kontra" agertu da.


Fernando Valladares:
“Oparotasuna zer den birdefinituta, ulertuko dugu zer dugun irabazteko”

Biologian doktorea, CESIC Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko ikerlaria eta Madrilgo Rey Juan Carlos unibertsitateko irakaslea, Fernando Valladares (Mar del Plata, 1965) klima aldaketa eta ingurumen gaietan Espainiako Estatuko ahots kritiko ezagunenetako bat da. Urteak... [+]


Eredu inspiratzaileak martxan jartzera animatu ditu Antzuolako ikasleak Fenando Valladares biologoak

Nola azaldu 10-12 urteko ikasleei bioaniztasunaren galerak eta klima aldaketaren ondorioek duten larritasuna, “ez dago ezer egiterik” ideia alboratu eta planetaren alde elkarrekin zer egin dezakegun gogoetatzeko? Fernando Valladares biologoak hainbat gako eman dizkie... [+]


2025-02-24 | Iñaki Sanz-Azkue
Apo pikart europarra
Gaueko kantari bakartia

Nekazal eremu lehor baten erdian ageri da putzua. Txikia da tamainaz, eta ez oso sakona. Egunak dira euririk egiten ez duela, baina oasi txiki honek oraindik ere aurretik bildutako urari eusten dio. Gauak eremua irentsi du eta isiltasunaren erdian kantu bakarti bat entzun da... [+]


Eskoziako Lur Garaietan otsoa sartzea klima-larrialdirako onuragarria izango dela iradoki dute

Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]


Monte Perdidokoa galzorian dauden glaziarren artean sartu dute

Desagertzeko arriskuan dauden izotz-masak dokumentatzen dituen nazioarteko erregistro batek Pirinioetako Monte Perdido sartu du zerrendan.  


Galeperra ez da galzorian deklaratuko eta bere ehizak baimenduta jarraituko du

2022an galeperra galzorian izendatzea proposatu zuen Espainiako Zientzialarien Batzordeak, bere ehiza debekatzea ekarriko lukeena. Espainiako Gobernuak orain erabaki du ez ematea babes hori espezieari, eta ehiztarien lobbyak eskainitako informazioa erabili du horretarako.


Eguneraketa berriak daude