Presak kenduta, izokinak Elizondoraino ailegatu dira eta Leitzaranen gero eta gehiago ikusten dira

  • LIFE-Irekibai proiektu europarrari esker, Bidasoan eta Leitzaran ibaietan izokinen ibilbidea oztopatzen zituzten presak kendu dituzte azken urteotan eta, horren ondorioz, «izokina Bidasoan goiti Elizondoraino ailegatzen ahal da eta Leitzaranen duen presentzia sendotu da».

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2020ko azaroaren 27an - 08:46
Guztira hamaika presa kendu dituzte Bidasoan eta Leitzaranen. (Argazkia: Erran)
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Ondorio horiek eta bertze batzuk aurkeztu dituzte gaur goizeko prentsaurrekoan, proiektuaren azken mintegia asteazken honetan itxi ondotik. Prentsaurrekoa Donostian egin dute, eta bertan izan dira Pablo Muñoz Nafarroako Gobernuko Ingurumeneko zuzendari nagusia, José Ignacio Asensio Gipuzkoako Foru Aldundiko Ingurumen eta Herri Lan Saileko diputatua eta Antonio Aiz URA Uraren Euskal Agentziako zuzendari nagusia. 2016az geroztik egindako ekintzen balantzea egin dute. 

Jardueren hiru ardatz nagusiak

Proiektuaren ekintzak hiru jarduera-ardatz nagusiren inguruan antolatu dituzte. Batetik, ibaiak lehengoratzea, inbertsioaren zatirik handiena hartu duen zatia da hori; bertzetik, ibai-arroen kudeaketari eta lehengoratzeari buruzko ezagutza hobetzea; eta, azkenik, gure ibaiek ematen dituzten ingurumen-balioei eta -zerbitzuei buruz gizartea sentsibilizatzea.. 

Horretarako, LIFE-Irekibai proiektuak 3 milioiko aurrekontua izan du. Kopuru horretatik %60 LIFE programarenak ziren eta Natura 2000 Sareko eremuetan garatu da: Leitzaran ibaia, Baztan ibaia eta Artesiaga erreka, Belate, Bidasoa ibaia, Artikutza eta Bertizko jaurerria.

Laburbilduz, arrain-faunaren joan-etorri askea eragozten zuten 11 presa kendu dituzte (horietako batzuk presa handi gisa katalogatuta zeudenak, Leitzaranen Inturiaren kasua esaterako), duela gutxira arte gaindiezinak ziren paretak igarotzeko pasabideak egokituz. Gainera, ibaietan enborrak paratu dituzte, bisoi europarra babesteko, izokin atlantikoaren habitata hobetzeko edo ibaiertzetako higadura murrizteko. Proiektu honen baitan eta ibai hauen lehengoratzeari esker, gaur egun, Bidasoan Elizondoraino ailegatzen ahal dira izokinak, Txinguditik 64 kilometro goiti egin ondotik. Leitzaranen gauza bera egin dezakete 61 km-ko tartean.

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Natura
2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-18 | Nagore Zaldua
Zaldun, dantzari edo zaindari; altxor ikusezin, betiere

Antzinako greziar eta erromatarrek izaki mitologikotzat zituzten animalia hauek, itsas hondoan jaio eta hazi ostean, lehorreko zaldien tamainara heltzean, Neptunoren gurditik tiratuko omen zuten. Urrutian ikusten omen zituzten, olatu tontorretan jauzika.


2024-11-15 | Leire Ibar
Iratiko Oihana Biosfera Erreserba izendatu du UNESCOk

UNESCOk Munduko Biosfera Erreserben Sarea zabaldu du hamaika izendapen berrirekin, horien artean da Iratiko Oihana. Astearte honetan jaso dute diploma Zaraitzu eta Aezkoa ibarretako presidenteek Ariben. 


2024-11-11 | Irati Diez Virto
Itsasoko erraldoi nekaezina

Badoaz basoak kolorez aldatzen, haizea hozten eta egunak mozten. Badator negua, eta lur lehorrean ageri da; baita itsasoan ere. Animalia migratzaileak hasi dira hegoalderanzko bidean, eta zerutik kurriloak hegan pasatzen diren bitartean, itsasotik zerea doa, ur epelagotara... [+]


Lehen aldiz 1,5ºC-ko langa gaindituko du tenperaturaren igoerak 2024an

Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.


2024-11-06 | Jon Torner Zabala
Mendietxe irekita, euskal mendizaletasunaren museoa zertan da?

Mendietxe museoak zabaldu ditu ateak, irakurri dugu Berria-n. Eta boteprontoan pentsatu, "hau izango al da EMMOA Euskal Mendizaletasunaren Museoa fundazioak ireki nahi zuen museoa?". Ramon Olasagasti kazetariak argitu dizkigu zalantzak: "Alex Txikon alpinistaren... [+]


2024-11-05 | Estitxu Eizagirre
Zentral fotovoltaiko eta eolikoen olatua
Araba, sakrifikatu nahi duten alaba?

Hego Euskal Herrian energia berriztagarrien makroproiektuen zaparradari zenbakiak jarri dizkiogu erreportaje honetan. Datuek marrazten duten mapan, Nafarroak gori-gori jarraituko du eta Araban daude kontzentratuta EAEn enpresek egin nahi dituzten energia zentralen %75,4. Hori... [+]


Wikipediako 2023ko argazki onenak: naturako argazki ikusgarriak nagusi

Wikimedia Commons-en biltzen dira Wikipedian erabiltzen diren lizentzia libreko fitxategiak: irudiak, argazkiak, audioak, bideoak… Une honetan 110 milioi fitxategiko bilduma erraldoia osatzen dute. 2006an hasi ziren urteko argazki onenak aukeratzen. 2023koak hautatu berri... [+]


Sardina europarra
Mugarik gabe, baina ez mugagabe

         Sardina bat... bi sardina... topatu ziren...

Atlantikoan, Mediterraneoan, Indikoan, Pazifikoan… Gauez bada, 25-55 metroko sakoneran; egunez sakonago, 100 metrorainokoan, harrapariengandik babesteko.


92 hildako gutxienez
Zergatik lehertu da zerua orain Valentzian?

Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]


Euskal Herriko zentral eoliko handiena Urumeako mendietan

Arano eta Hernani inguruetan Repsol eta Endesa enpresek eraiki nahi dituzten makro-zentral eolikoen aurkako txosten kritiko mardula egin du Mikel Alvarez ekintzaile ekologista donostiarrak. Bere esanetan, "Euskal Herrian planteatzen den era horretako azpiegitura... [+]


Urumeako Mendiak Bizirik
“Eolikoen enpresak harroago datoz herri txikietara”

Erramun Galparsoro eta Joxe Manuel Muñoz aranoarrak dira. 22 eta 30 urte daramatzate, hurrenez hurren, 440 metroko garaieratik itsasoari begira dagoen eta 114 biztanle dituen Nafarroako herri txiki hartan bizitzen. Inguruetan Repsolek eraiki nahi duen zentral eoliko... [+]


Usapal europarra
Pase garaiko protagonista

Ürx’aphal bat badügü
herrian trixterik,
Nigarrez ari düzü
kaloian barnetik,
Bere lagün maitiaz
beit’izan ützirik:
Kuntsola ezazie,
ziek adixkidik.


Eguneraketa berriak daude